Trung Quốc không thể can thiệp trong trường hợp Triều Tiên bị tấn công

Theo các nhà quan sát ngoại giao và quân sự Trung Quốc, Bắc Kinh không có nghĩa vụ giúp bảo vệ Triều Tiên khỏi các cuộc tấn công quân sự từ bên ngoài trong trường hợp Bình Nhưỡng phát triển vũ khí hạt nhân.

Chương trình giám sát Triều Tiên mang tên Vĩ tuyến 38 Bắc của Mỹ hôm 12/4 cho biết, khu vực hạt nhân Punggye-ri của nước này đã "hoàn thiện và sẵn sàng" để thử hạt nhân lần thứ 6.

Nhà phân tích Joseph Bermudez của chương trình nói với báo giới rằng “hoạt động 6 tuần qua là rà soát lần cuối công tác chuẩn bị cho đợt thử hạt nhân”.

Tiên đoán này được đưa ra khi Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tuyên bố rằng Triều Tiên có thể có khả năng phóng tên lửa “trang bị khí độc thần kinh sarin”. 

Trung Quốc và Triều Tiên ký Hiệp định tương trợ và hợp tác (hiệp định phòng thủ chung) năm 1961 - Ảnh: SCMP/Getty Images

Thông tin này cũng phù hợp với những chuẩn bị cho sự kiện “Ngày Mặt trời” sẽ diễn ra ngày 15/4 ở thủ đô Bình Nhưỡng.

Các học giả Trung Quốc xem xét khả năng Triều Tiên bị tấn công và trách nhiệm của Bắc Kinh trong bối cảnh chương trình hạt nhân và tên lửa Bình Nhưỡng theo đuổi gây căng thẳng ở khu vực Đông Á, khiến Washington đưa ra cảnh báo về một cuộc tấn công đơn phương của quân đội Mỹ.

Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên ký Hiệp định tương trợ và hợp tác năm 1961 khi hai nước lập ra một mặt trận thống nhất chống lại các cường quốc phương Tây. 

Hiệp định chỉ rõ nếu một trong hai bên bị tấn công vũ trang, bên kia phải trợ giúp ngay lập tức, bao gồm cả hỗ trợ quân sự.

Tuy nhiên, hiệp định cũng nói cả hai quốc gia phải bảo vệ hòa bình và an ninh.

Bình Nhưỡng theo đuổi chương trình hạt nhân và tên lửa, vi phạm công ước LHQ về không phổ biến vũ khí hạt nhân, đồng thời vi phạm hiệp định phòng thủ chung Trung-Triều - Ảnh: Yonhap/KCNA

Đối với Bắc Kinh, việc phát triển vũ khí hạt nhân của Triều Tiên - vi phạm Hiệp ước của Liên Hiệp Quốc (LHQ) về không phổ biến vũ khí hạt nhân - có thể cũng vi phạm hiệp định Trung-Triều, khiến Trung Quốc không có nghĩa vụ ra tay giúp đỡ.

Trung Quốc cũng có một điều khoản không can thiệp nếu các hành động quân sự của Mỹ không bị coi là một cuộc “tấn công vũ trang”.

"Thật khó để nói Trung Quốc sẽ giúp thế nào cho Triều Tiên trong trường hợp xảy ra chiến tranh, vì Bình Nhưỡng đang phát triển vũ khí hạt nhân, một hành động có thể vi phạm hiệp định giữa hai quốc gia", ông Li Jie, một đại tá hải quân Trung Quốc nghỉ hưu, nói.

Chương trình giám sát Triều Tiên cho biết, khu vực hạt nhân Punggye-ri của nước này đã "hoàn thiện và sẵn sàng" để thử hạt nhân lần thứ 6

Nhà phân tích quân sự có văn phòng tại Thượng Hải Ni Lexiong nói Trung Quốc sẽ cần cung cấp viện trợ quân sự cho Triều Tiên trong trường hợp quân đội Mỹ xâm chiếm, nhưng sự vi phạm của Bình Nhưỡng đối với hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân của LHQ là một "lý do mạnh mẽ" để Bắc Kinh từ chối sự giúp đỡ của mình.

Mối đe dọa quân sự chống Triều Tiên càng tăng lên sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói rằng Washington sẵn sàng đơn phương hành động chống lại Bình Nhưỡng.

Một nhóm tác chiến của hải quân Mỹ do tàu sân bay USS Carl Vinson dẫn đầu đã được triển khai tại vùng biển ngoài khơi bán đảo Triều Tiên.

Tuy nhiên, Bắc Kinh – huyết mạch kinh tế của Triều Tiên – vẫn phải quan tâm ủng hộ đồng minh cũ của mình. 

Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã ra lệnh sơ tán Bình Nhưỡng, phải chăng là để chuẩn bị chiến tranh với Mỹ? - Ảnh: Getty Images

Trung Quốc lo ngại sự sụp đổ của chế độ ở Bình Nhưỡng có thể dẫn tới một dòng người tị nạn đổ vào Trung Quốc và loại bỏ vùng đệm giữ chân quân đội Mỹ cách xa biên giới Trung Quốc.

Tuy nhiên, ông Ni nói khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh quy mô đầy đủ là không cao, do Mỹ không có khả năng đưa quân đội vào Triều Tiên, mà chỉ có thể tiến hành không kích hoặc phóng tên lửa.

"Trong trường hợp này, tình hình sẽ dễ dàng hơn nhiều đối với Trung Quốc. Trung Quốc sẽ không phải huy động lực lượng lục quân giúp Triều Tiên", ông nói.

Ông cũng gợi ý rằng “Trung Quốc chỉ cần gửi Hạm đội Bắc Hải hoặc máy bay quân sự tăng cường tuần tra bán đảo Triều Tiên”.

Ông Zhou Chenming thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng Knowfar, cho rằng chiến tranh Triều Tiên không có khả năng xảy ra, bởi vì tất cả các bên tham gia đều tìm cách giải quyết căng thẳng.

Nhưng nếu cuộc xung đột quân sự nổ ra, Trung Quốc có thể giúp Bình Nhưỡng bằng việc cung cấp thực phẩm và vũ khí, chẳng hạn như các xe tăng cũ.

Thiện Đạo (Theo South China Morning Post, CNN)