Trung Quốc im lặng khi toàn cầu kêu gọi cứu trợ nợ châu Phi

Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã công bố các biện pháp cứu trợ châu Phi; đồng thời, hai tổ chức cũng kỳ vọng Trung Quốc sẽ giúp đỡ phần nào khi quốc gia này vừa là đối tác thương mại hàng đầu, vừa là chủ nợ lớn nhất của các nước châu Phi. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn im lặng.

Trung Quốc im lặng khi toàn cầu kêu gọi cứu trợ nợ châu Phi

Hiện, Trung Quốc đang nắm giữ 1/3 các khoản nợ nước ngoài của châu Phi. Những khoản nợ trên xuất phát từ nhu cầu vay vốn của các quốc gia châu lục này để xây dựng cơ sở hạ tầng như đường cao tốc, đập thủy điện dẫn đến những lo ngại về bẫy nợ, thậm chí là đánh mất chủ quyền.

Nhiều quốc gia, bao gồm Angola (nước xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ 2 tại châu Phi) đang chi một phần đáng kể ngân sách của họ để trả nợ, trong khi các lĩnh vực sức khỏe và giáo dục không được đầu tư đúng mức.

Năm 2017, Angola đã nhận 42,8 tỷ USD các khoản vay từ Trung Quốc và hoàn trả một phần nợ bằng cách chuyển dầu thô sang đất nước tỷ dân.

Theo AP, thâm hụt ngân sách Uganda cao kỷ lục trong năm ngoái khiến quốc gia này phải vay nợ để duy trì hoạt động. Các khoản nợ của Uganda đang ở mức hơn 10 tỷ USD trong năm 2018, trong đó gần 1/3 là nợ Trung Quốc.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Uganda Matia Kasaija nói với tờ Associated Press: “Chúng tôi có quan hệ song phương sâu sắc với Trung Quốc nhưng họ không nói (hỗ trợ) với chúng tôi bất cứ điều gì”.

Một số nhà phân tích dự đoán việc Trung Quốc đơn phương xóa nợ trên thực tế khó có thể xảy ra, bất chấp áp lực từ toàn cầu. Tuy vậy, Bộ trưởng Tài chính Ghana Ken Ofori-Atta vẫn kỳ vọng nhiều hơn từ Bắc Kinh. Ông cũng cho biết thêm, Ghana đang nợ Trung Quốc hơn 145 tỷ USD với mức thanh toán 8 tỷ USD mỗi năm.

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) cho biết ông tin rằng chính phủ sẽ giải quyết những khó khăn của các nước châu Phi thông qua tham vấn ngoại giao. Theo AP, Trung Quốc thông báo đã hỗ trợ các quốc gia châu Phi vật tư y tế chống dịch COVID-19, đồng thời sẽ tiếp tục viện trợ các nước trong khả năng của mình.

Hiện, các bộ trưởng tài chính của châu Phi đã kêu gọi một gói kích thích kinh tế trị giá 100 tỷ USD, trong đó 44 tỷ USD đến từ việc đóng băng các khoản nợ. Họ cũng nói thêm rằng cần khoảng 50 tỷ USD trong năm 2021.

Sau lời kêu gọi giúp đỡ của châu Phi, Liên minh châu Âu (EU) đã nhanh chóng lên kế hoạch cho một hội nghị cam kết diễn ra trong tháng 5. Còn IMF đã hủy các khoản thanh toán nợ trị giá 6 tháng, tương đương 500 triệu USD, cho 25 quốc gia, trong số đó có 19 nước ở châu Phi.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng sẽ giúp đỡ châu Phi, bao gồm cả xóa nợ. Ngoài ra, ông cũng kêu gọi Trung Quốc hỗ trợ.

Tính đến thời điểm hiện tại, số ca nhiễm SARS-CoV-2 tại châu Phi vẫn ở mức thấp so với thế giới, chỉ gần 35.000 trường hợp. Tuy nhiên, các biện pháp phong tỏa do dịch đã hủy hoại nền kinh tế của châu lục này, có nguy cơ tạo nên cuộc suy thoái đầu tiên ở châu Phi trong 25 năm qua.

Chung Thu Hương (theo AP)