Trung Quốc công khai theo đuổi tham vọng Nobel

Hội nghị do chính phủ Trung Quốc tài trợ là một diễn đàn thảo luận về những vấn đề khoa học và công nghệ ảnh hưởng đến “số phận chung của nhân loại”.

44 nhà khoa học đoạt giải Nobel được mời đến Thượng Hải tham dự Diễn đàn thường niên lần thứ hai Hiệp hội những người đoạt giải Nobel thế giới (WLA) - Ảnh: Xinhua

Diễn đàn kéo dài 4 ngày, quy tụ các nhà khoa học trẻ Trung Quốc và tinh hoa của giới khoa học quốc tế, là một tín hiệu cho thấy tham vọng của Trung Quốc đối với các nhà nghiên cứu của đất nước để tiến tới giành vị trí hàng đầu trong phát triển và mang về những giải thưởng của riêng mình.

Đây là một bằng chứng cho thấy Bắc Kinh khát khao và kiên trì học hỏi, tham gia cùng các nhà khoa học hàng đầu thế giới cũng như đất nước của họ, để hướng đến những giải thưởng quốc tế có uy tín.

Ông Chengxin Pan, phó giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Deakin của Úc ví von rằng giải thưởng Nobel là “chén thánh” đối với Trung Quốc, và các nhà khoa học Trung Quốc “bản địa” còn lâu mới có thể giành được một sự công nhận giá trị như giải Nobel. Ông nói, Trung Quốc “mang mặc cảm” về giải Nobel.

Ông nói, một đất nước thiếu thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại như Trung Quốc thấy cần phải bù đắp cho việc tụt hậu bằng cách tham gia với các nhà khoa học hàng đầu thế giới, bất kể họ đến từ đâu.

Trong số những nhà khoa học đoạt giải Nobel đến Thượng Hải tuần qua có các nhà vật lý Michel Mayor và Didier Queloz (Nobel 2019), cũng như những người được các giải thưởng hàng đầu khác bao gồm Giải thưởng Wolf, Giải thưởng Lasker và Huy chương toán học Fields. Các cuộc thảo luận bao gồm những đột phá mới nhất trong phòng chống dịch bệnh và phát triển thuốc, tính bền vững và năng lượng mới, hàng không vũ trụ và các lỗ đen, cũng như những gì thúc đẩy sự tìm tòi khoa học của các bộ óc thế giới.

Giáo sư Thụy Sĩ Michel Mayor, nhà vật lý thiên văn và giám đốc Đài thiên văn Geneva, là một trong những người đồng giải thưởng Nobel vật lý năm 2019 là người tham dự diễn đàn ở Thượng Hải - Ảnh: EPA-EFE

Đỉnh điểm của sự kiện này là tuyên bố thành lập tại Thượng Hải một phòng thí nghiệm quốc tế dành cho các nhà khoa học hàng đầu thế giới, một dự án được Chủ tịch Tập Cận Bình khen ngợi trong bức thư ngỏ gửi tới những người tham dự.

Trong năm qua, một số công ty công nghệ quy mô toàn cầu của Trung Quốc như Huawei và Hikvision đã bị đưa vào “danh sách đen” ở Mỹ, trong khi các đại gia công nghệ Mỹ như Google và Apple tháng trước không tham gia Hội nghị Internet Thế giới thường niên của Trung Quốc. Quan hệ học thuật giữa các trường đại học Trung Quốc và phương Tây cũng bị đặt nghi ngờ về hoạt động do thám, lừa đảo và trộm cắp tài sản trí tuệ.

Zhu Tian, ​​giáo sư kinh tế tại Trường Kinh doanh Quốc tế châu Âu ở Thượng Hải, nói rằng, “đối với một số người ở thế giới bên ngoài, Trung Quốc là một cường quốc về đổi mới, nhưng về chất lượng đổi mới hoặc nghiên cứu khoa học, Trung Quốc vẫn thua xa các nước phát triển như Mỹ, Anh hay Thụy Sĩ”. Ông Zhu nói: “Để bắt kịp bạn phải biết “tuyến đầu” là gì và bạn phải học hỏi từ những người ở “tuyến đầu”, đó là những tinh hoa khoa học thế giới đoạt giải thưởng Nobel  danh giá”.

Hồ sơ Nobel của Trung Quốc rất nghèo nàn, ngoài một ngoại lệ nổi tiếng – nữ giáo sư y học và y hóa Đồ U U, người nhận giải thưởng Nobel Y sinh năm 2015 cho công trình chiết xuất thanh hao tố để chữa bệnh sốt rét.

Trong số những người Trung Quốc đoạt giải Nobel về khoa học còn có Lý Chính Đạo (sinh 1926) và Dương Chấn Ninh (sinh năm 1922), 2 nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý năm 1957. Họ rời Trung Quốc từ trước năm 1949 khi cách mạng Trung Quốc thành công, cả hai là công dân Hoa Kỳ. Năm 2017, ông Dương trở về Trung Quốc, ông từ bỏ quyền công dân Mỹ để trở thành công dân Trung Quốc.

Hoàng Diệu (Theo SCMP)