Trung Quốc cấm phim cổ trang: Trông người mà ngẫm đến ta

Ngày 23/3, hàng loạt bộ phim cổ trang Hoa ngữ như: Thứ nữ Cẩm Lan, Tân Bạch Nương Tử truyền kỳ, Giang Sơn cố nhân, Đại Minh hoàng phi... được thông báo hoãn chiếu. Nguyên nhân được cho xuất phát từ lệnh cấm mới nhất của Tổng cục Điện ảnh và Phát thanh - Truyền hình Trung Quốc.

Theo đó, các loại phim cổ trang bao gồm: võ hiệp, huyền huyễn, xuyên không, cung đấu... sẽ bị cấm chiếu trên cả truyền hình lẫn mạng Internet từ cuối tháng 3 đến hết tháng 6/2019. Các phim đã chiếu không được tiếp tục quảng bá, đăng trên trang chủ website. Phim nào chưa chiếu sẽ phải hoãn lại.

Nhiều phim cổ trang Trung Quốc phải hoãn chiếu vì lệnh cấm tạm thời.

Sự việc này được cho là hậu quả của việc các đơn vị không chấp hành nghiêm lệnh cấm, cắt giảm phim cung đấu được đưa ra trước đó. Tổng cục sẽ nghiêm khắc điều chỉnh trong quý II. Việc cấm phim cổ trang trong thời gian 3 tháng tới đang gây xôn xao dư luận bởi thể loại phim này vốn là đặc sản, thế mạnh của thị trường phim ảnh Hoa ngữ.

Tuy nhiên, ở góc độ quản lý, cơ quan chức năng Trung Quốc lại có lý lẽ riêng, xuất phát từ những lo ngại về ảnh hưởng xấu đến văn hóa. Phim cung đấu phát triển mang về không ít điều lợi cho ngành phim ảnh Hoa ngữ nhưng cũng cho thấy những mặt tiêu cực như: bóp méo lịch sử, ủy mị, ngôn tình hoá nhân vật lịch sử...

Giới truyền thông Trung Quốc cũng đánh mạnh vào việc phim cổ xuý lối sống xa hoa, hưởng thụ và làm ảnh hưởng đến văn phong hiện đại.

Thực tế, rất nhiều phim Trung Quốc thời gian qua không được duyệt chiếu trên truyền hình nên phải phát hành trực tuyến. Tuy nhiên, ngay cả ở môi trường mạng, các nhà làm phim TQ vẫn phải tuân thủ những quy định về nội dung, hình ảnh phim để không phản văn hoá, không sai lệch lịch sử... 

Một cảnh khiến người xem đỏ mặt ở Dare Pong

Trong khi đó tại Việt Nam, sản phẩm trên môi trường mạng gần như được thả nổi hoàn toàn. Nhiều năm nay, môi trường mạng trở thành lối thoát cho những sản phẩm có hình ảnh, nội dung phản cảm, dung tục. 

Năm 2018, sự xuất hiện của 2 gameshow Dare pong và Date and kiss đã khiến dư luận xôn xao bởi những cảnh quay, thử thách vô cùng nhạy cảm, bị phản ứng khi trái với văn hóa của người Việt. Nhiều tiểu phẩm hài để thu hút người xem cũng khác cũng thoải mái văng tục, phô diễn lố về hình thể như thể rằng môi trường mạng là nơi để... tục tĩu bù!

Chính những người sản xuất sản phẩm mạng cũng thừa nhận rằng với môi trường này, sự sáng tạo "thoải mái" hơn, "tự do" hơn. Nói một cách chính xác, “rác” đang tràn ngập môi trường mạng tại Việt Nam, không chỉ mới đây.

Một trong những cảnh quay phản cảm trong MV của Chi Pu.

YouTube vẫn đang thực hiện cơ chế kiểm duyệt thiên về hậu kiểm và do máy móc thực hiện, nên khó tránh khỏi những sơ suất, hoặc khó để phù hợp với văn hóa từng quốc gia sở tại. Trong khi đó, với những người làm nội dung mạng, lượng người truy cập mới là thứ đáng để tâm.  

Khi dư luận phản ứng, cơ quan chức năng mới vào cuộc để xử phạt, ví dụ như với NSX Date and kiss, cho thấy việc xử lý những sản phẩm độc hại trên môi trường mạng tại Việt Nam đang ở thế bị động. 

Thuỵ Khuê