Trồng bông ăn tết

Như đã thành lệ, từ thời ngoại còn sống rồi bây giờ tới má, cứ cỡ rằm tháng Mười cho tới đầu tháng Mười một âm lịch là dù có đi đám ở đâu hay đang ở nhà đứa con, đứa cháu nào, má cũng kiếm cách quay về để kịp gieo đám bông trước sân nhà. Bông tết của má không phải những loài hoa cao sang, quý phái như hoa hồng, hoa huệ, hoa lay ơn hay hoa cát tường, cẩm chướng.

Bông tết của má là mấy loại bình dân như cúc vạn thọ, sao nhái, móng tay, cúc áo… Mà vạn thọ má trồng cũng là vạn thọ giống xưa - loại màu vàng cam đậm như màu áo mấy vị sư trong chùa.

Bông vạn thọ vàng cam má tôi yêu thích - Ảnh do nhân vật cung cấp

Tôi từng thắc mắc sao má không trồng mấy giống vạn thọ mới - thân cao, bông to, màu vàng nhạt nhìn thanh lịch, sang trọng hơn, nhưng má chỉ cười: “Má thích loại cũ hơn. Màu này hồi xưa bà cố rồi bà ngoại con thích. Mùi của nó cũng đặc biệt thơm hơn mấy giống hoa mới sau này”. Tôi nghĩ thầm: thời của bà cố, bà ngoại chắc đâu có nhiều lựa chọn. Làng xóm ai cũng trồng, cũng chưng một loại hoa như nhau, riết thành quen.

Có lẽ, nhìn sắc hoa thân thuộc, má như thấy bà cố, bà ngoại của ngày xưa nên má vẫn lưu luyến với những gì xưa cũ.

Sau khi dành mấy ngày để tỉ mẩn xới tơi từng mét đất, má mới giở gói giấy giắt ở chái bếp. Bên trong mấy lớp báo là những bông hoa khô của mùa cũ. Đó là những bông to nhất, đẹp nhất mà má đã ngắm nghía, lựa chọn rồi để cho khô để giữ giống, chờ tết năm sau. Nhiều người trồng vạn thọ hay gieo hạt, chờ cây lớn một chút rồi bứng vô trồng trong bầu hay trong chậu để đem bán, đem chưng, hay ít ra cũng bứng cây trồng lại cho ngay hàng thẳng lối.

Nhưng má tôi lại khác. Má nói thích nhìn cả vườn vạn thọ trổ bông vàng rực nên làm đất xong, má đem hạt rải xuống cho cây mọc tự nhiên.

Năm nào cũng vậy, vạt sân bên phải, má gieo vạn thọ, vạt sân bên trái là chỗ cho bông sao nhái. Chờ cây nhú lên, chỗ nào mọc dày quá má mới tỉa bớt, còn lại thì không can thiệp gì nhiều. Bông trồng được 1 tháng, má bắt đầu bấm ngọn, để sau này mỗi nách lá sẽ trổ thêm 1 ngọn. Bấm ngọn như vậy để cây trổ nụ nhiều hơn. Nụ vạn thọ là nụ chùm. Muốn hoa nở to, má nói kinh nghiệm là phải tỉa bớt nụ phụ. Thời điểm tỉa là khi cây hình thành nụ khoảng tầm rằm tháng Chạp.

Tết nào về với má, đám con cháu cũng nghe lòng rộn ràng vui vẻ khi chạm mắt vào vạt bông vàng rực rỡ trước nhà. Những tấm hình tết gia đình luôn có sắc vàng điểm tô. Năm nào cận tết mà mưa to, đám bông xơ cờ, tan tác, tết như thiếu vắng thứ gì thân quen. Dù má đã “chữa cháy” bằng cách đón ghe hàng bông mua bông về chưng, nhưng tôi có cảm giác vẫn không thích bằng bông má trồng.

Ảnh mang tính minh họa

Mấy năm nay đô thị hóa, nhà đất ở quê có giá, nhiều người cắt đất bán lấy tiền cho con lên thành phố lập nghiệp, nhưng má tôi vẫn quyết giữ mảnh sân rộng trước nhà. Bây giờ, giáp tết, không còn nghe người trong xóm hỏi nhau “Trồng bông vạn thọ chưa?”, bởi còn đất đâu mà gieo hạt. Đám con nít quê ngày nay cũng đâu còn cảm giác ngẩn ngơ vui vì tết đã thật gần khi nghe 2 từ “bông thọ”.

Cũng không biết tự bao giờ, mỗi ngày rằm, mùng Một, thay vì mua mấy loại hoa tân thời về thắp hương bàn thờ ông địa, tôi lại chọn vạn thọ vàng cam. Tôi mỉm cười, thầm nghĩ chắc có lẽ mình đã bắt đầu… bớt trẻ. Nhìn lọ hoa vàng ấm áp tỏa ra mùi hương hăng hăng, nồng nồng quen thuộc, tôi như thấy cả nụ cười của má, của ngoại, thấy cả tuổi thơ ngọt ngào với những mùa tết cũ yêu thương.

Hạ Thu