Trộn kem tẩy trắng da như… trộn hồ

Giá siêu rẻ, tác dụng siêu nhanh

Sau thời gian trầm lắng, gần đây, trên mạng xã hội Facebook lại bùng nổ các video livestream cảnh trộn kem tẩy trắng da toàn thân và bán theo ký với giá rẻ. Giá một hộp kem  0,5kg, 1kg chỉ từ 150.000-300.000 đồng và có hàng trăm bình luận dưới video đặt mua hàng. Người livestream vừa nhào trộn hỗn hợp sền sệt màu trắng ngà, dùng muỗng to xúc kem vào hộp nhựa, vừa thao thao chào bán giảm giá. Khi thấy người xem thắc mắc, người này giải thích rằng, đây là cách trộn thủ công kem Thái theo bí quyết riêng, với liều lượng quy định.

Một tài khoản tên Ngọc N.P. livestream bán kem trộn toàn thân siêu trắng, được quảng cáo có tác dụng sau 4-5 ngày bôi. Để thuyết phục khách mua, cô này vừa nói, vừa bôi kem trộn lên tay, lên cổ, mặt để chứng minh tính an toàn, hiệu quả, sau đó dùng khăn chùi sạch kem để cho thấy da tay được bôi kem trắng hơn da tay không bôi.  Kem bán đóng trong hộp nhựa và bịch ni-lông theo trọng lượng 0,5kg và 1kg, không có nhãn mác. 

Một cơ sở pha trộn kem với quy mô lớn vừa bị lực lượng chức năng phát hiện

Những người bán kem trộn làm trắng da đều tự nhận mình sở hữu công thức trộn độc quyền, dùng cốt ủ cực mạnh, không dùng hóa chất, không độn kem nền, kem cốt dầu... Để thuyết phục khách, có người còn trưng ra hàng chục hộp kem có bao bì in chữ Thái, chữ Anh và khui hộp, xúc kem cho vào thau to, dùng muỗng trộn đều, cho vào hộp, đóng nắp, tạo ra thành phẩm. Không ít người vẫn đặt mua mà không lường trước nguy cơ đối với sức khỏe. 
Mới đây, Bệnh viện Hoàn Mỹ Đà Nẵng tiếp nhận một trường hợp cấp cứu do sốc phản vệ sau khi dùng mỹ phẩm. Theo lời nữ bệnh nhân, do da bị xỉn màu, cô mua kem qua mạng xã hội để sử dụng với mong muốn cải thiện da. Tuy nhiên sau khi bôi kem 5 phút, da cô bắt đầu bong một lớp mỏng, lòng bàn chân nóng ran, tim đập nhanh, đau thắt ngực từng cơn. Các bác sĩ chẩn đoán, cô bị dị ứng, phản vệ độ III do sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc. 

Nguy cơ ngộ độc, ung thư da

Hydroquinone và steroid là những chất được tìm thấy trong rất nhiều sản phẩm mỹ phẩm trôi nổi, trong đó có kem làm trắng da siêu tốc.  Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Hữu Đức (Khoa Dược, Trường đại học Y Dược TP.HCM) cảnh báo, không nên dùng bất kỳ loại mỹ phẩm nào không rõ thành phần, không rõ nguồn gốc. Da vốn rất nhạy cảm, mỏng manh, nếu bôi sản phẩm chứa chất không phù hợp, da dễ dị ứng, phát ban, nổi mụn, mỏng. Đáng lo hơn, nhiều sản phẩm tẩy trắng da chứa kim loại nặng như thủy ngân, chì, thạch tín, rất độc hại, nguy hiểm. Nhiều chất có thể ngấm qua da, đi vào máu gây ngộ độc, về lâu dài có thể gây ung thư da. 

Một người bán livestream chứng minh da tay trắng nõn sau khi bôi kem trộn để hấp dẫn người mua

Ông Nguyễn Hữu Đức nói: “Hydroquinone và steroid là những chất thường được thấy trong kem tẩy trắng da. Chúng rất dễ thấm qua da, đi vào máu, gây hại cho sức khỏe người dùng. Để an toàn, khi dùng các sản phẩm làm trắng da, người tiêu dùng nên đến bác sĩ chuyên khoa da liễu khám, nghe tư vấn. Không nên tin vào những lời quảng cáo kiểu “bôi kem xong, da trắng sáng ngay”. Những người vốn có làn da nâu, đen thì bôi kem gì cũng không thể trắng da được, lại còn bị các chất trong kem phá hủy sắc tố melanin trên da”. 

Theo bác sĩ Huỳnh Huy Hoàng - nguyên Phó Chủ tịch Hội Da liễu TPHCM - hydroquinone là chất tẩy trắng da, làm giảm vết nám, ức chế melanin nhưng các nước châu Âu không cho phép sử dụng chất này, còn Mỹ chỉ cho phép nồng độ hydroquinone từ 2% trở xuống và nếu trên 2% thì phải có chỉ định của bác sĩ bởi lạm dụng hydroquinone có thể gây ung thư da, da bị loang lổ màu. Còn chất steroid thực ra là corticoid, là chất rất nguy hiểm như gây nổi mụn, giãn mạch máu, làm teo rạn da, da đen nhanh, mọc lông nhiều... Điều đáng lo ngại là, để đẩy nhanh quá trình làm đẹp da, nhiều cá nhân bán hàng, spa đã phối trộn thêm chất này vào sản phẩm.

Cũng theo bác sĩ Huỳnh Huy Hoàng, hai chất thường được dùng để tẩy lớp sừng bên ngoài da là AHA và BHA. Đây là các loại a-xít hydroxy có trong nhiều loại mỹ phẩm như sữa rửa mặt, nước hoa hồng, kem dưỡng ẩm, kem tẩy tế bào chết, lột da mặt, mặt nạ... Tùy cơ địa, có người sẽ có cảm giác da bị rát sau khi bôi và phải bôi lại kem dưỡng da sau đó. Ông khuyên, tuyệt đối không nên dùng kem tẩy trắng trôi nổi, không rõ thành phần, chất lượng, nguồn gốc bởi đã có trường hợp nhập viện do bôi phải kem kém chất lượng, da bị tẩy lột mạnh giống như bị phỏng khiến người dùng bị mất nước, sốc thần kinh, ngộp thở, khó thở. Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm chứa chất arsenic và thủy ngân hàm lượng cao có thể ngấm vào da khi bôi, về lâu dài có thể gây ung thư da. Việc các spa tự trộn kem tẩy trắng rồi bôi cho khách là rất nguy hiểm. 

Bác sĩ Huỳnh Huy Hoàng lưu ý, các sản phẩm tẩy trắng da chứa nồng độ hydroquinone và steroid cao có thể gây chết người nếu sử dụng trong thời gian dài. Sự kết hợp của hai chất này ngăn chặn việc tạo ra hắc tố trên da nhưng có thể gây ra các biến chứng khác. Hydroquinone có khả năng loại bỏ lớp da trên cùng khiến da dễ bị nhiễm trùng và tổn thương. Thậm chí, người dùng có thể bị bệnh trứng cá ngoại sinh.

Ông Nguyễn Đức Lê - Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ, Tổng cục Quản lý thị trường - cho rằng hình thức quảng cáo, bán mỹ phẩm trên mạng xã hội ngày càng phổ biến. Một số người đã mượn mạng xã hội để bán các loại mỹ phẩm giả, kém chất lượng. Lực lượng quản lý thị trường từng phát hiện, lập biên bản và xử phạt nhiều xưởng sản xuất kem trộn, sữa tắm, nước hoa… giả, nhái. Tuy nhiên, công tác giám sát, kiểm tra, xử lý mỹ phẩm giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc trên môi trường mạng vẫn còn gặp nhiều khó khăn do thiếu các công cụ hiệu quả để tìm ra các đối tượng giao dịch, địa điểm kinh doanh, địa điểm cất giữ hàng hóa... 

Nguyễn Cẩm