Trộm vặt của công: Đâu phải "bần cùng sinh đạo tặc"

Chuyện trộm cắp đồ đạc, thiết bị, phụ kiện các công trình công cộng không còn xa lạ. Nắp cống của con hẻm mới hoàn thành chỉ tồn tại 1 ngày. Nắp che ở chân cột đèn đường phục vụ cho việc đấu dây điện bị tháo mất. Nắp chụp họng nước cứu hỏa ven đường, các cây bông giấy trồng trên giải phân cách, phao cứu sinh do nhóm thiện nguyện lắp trên các cầu bắc qua sông Hồng, gần như cái gì tháo được, mang đi được, bán được là có thể bị mất cắp ngay từ khi mới lắp đặt.

Nắp cống bị trộm, người dân phải rào chắn cảnh báo nhằm tránh nguy cơ tai nạn

Tưởng như thủ phạm trộm cắp vặt đó là những người nghiện ngập thiếu tiền mua thuốc, mua rượu nên làm liều. Nhưng xem lại có những chuyện như mất cây bông giấy trồng trên giải phân cách, mất chậu bông đang chưng bày trong đường hoa, nên không phải chỉ là chuyện “bần cùng sinh đạo tặc”, không phải chỉ do cần tiền nên mới ăn cắp. Nhiều người cứ vô tư lấy đồ công cộng mang về nhà sử dụng như lấy cây trồng, hái bông, lấy phao cứu sinh… Cần bu lon thay vì mua cứ ra cột điện mà tháo. Cần tấm sắt lót để dẫn xe vào nhà đã có sẵn nắp cống. Họ quan niệm mình không lấy người khác cũng lấy. Có lúc họ nghĩ cứ lấy về không xài thì ai cần mình cho lại. Bất quá quăng bỏ cũng chẳng chết ai.

Có những thứ trộm xong được mang bán như ve chai, phế liệu nhưng thiệt hại gây ra có khi không hề nhỏ. Thí dụ như cống bị mất nắp có khi gây tai nạn cho người đi ngang qua đó. Thiết bị tại tủ đèn tín hiệu giao thông bị mất sẽ gây mất an toàn giao thông. Trụ điện mất bù lon gặp gió lớn gây ngã trụ làm mất điện cả một khu vực… Dù vậy nhưng hành vi này không thể quy kết là phá hoại. Tính theo giá trị chỉ có thể cảnh cáo hay xử phạt, hành chính. Chính vì vậy mà chuyện mất cắp vẫn tồn tại.

Để hạn chế tình trạng mất cắp, khi thiết kế các công trình công cộng nên tính đến việc chống trộm (không dễ tháo gỡ bất cứ bộ phận nào của công trình). Phụ kiện của các công trình công cộng cần có ký hiệu nhận biết để không ai có thể vô tư mua bán (với lý do mình không biết đó là của công). Những nghi can trộm cắp hoặc có hành vi mua bán đồ trộm cắp cần xử nghiêm theo pháp luật và tuyên truyền rộng rãi để răn đe.

Trong một bài hát của học trò mẫu giáo có câu: “Em muốn hái một bông hoa hồng, nhưng cô dặn em đừng hái, bông hoa này là của chung”. Không biết chương trình giáo dục hiện nay có nhiều nội dung nhắc nhở mọi người không được đụng vào những thứ không thuộc sở hữu của mình, nhất là của chung hay không?

Trộm nghĩ, ngoài những biện pháp nêu trên có lẻ phải dạy cho học sinh biết xấu hổ khi lấy những đồ vật, tài sản không phải là của mình, để ngay từ lúc nhỏ đã biết tôn trọng tài sản của người khác cũng như tài sản công. Có như vậy thì mới mong chuyện trộm cắp các thiết bị công cộng thật sự chấm dứt.  

Nguyễn Huỳnh Đạt