Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ: Trung Quốc kiểm soát sông Mê Kông là vấn đề cấp bách của ASEAN

04/09/2020 - 16:05

PNO - Hôm 3/9, ông David Stilwell cho biết việc Trung Quốc "thao túng" dòng nước ở sông Mê Kông - hiện đang ở mức thấp kỷ lục - là một "thách thức cấp bách" đối với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, báo hiệu vấn đề này có thể được đưa vào chương trình nghị sự tại diễn đàn khu vực vào tuần tới.

Bình luận của David Stilwell - Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương - là bằng chứng mới nhất cho thấy con sông dài 4.350km, nơi 60 triệu người Đông Nam Á sinh sống, đã trở thành mặt trận mới trong cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung.

Vào cuối tháng 8, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường phát biểu trên một diễn đàn do Trung Quốc chủ trì cùng 5 nước Đông Nam Á ở hạ lưu rằng, Bắc Kinh sẽ bắt đầu chia sẻ dữ liệu thủy văn quanh năm của thượng nguồn con sông, đoạn Lan Thương (Lancang).

Khu vực sông Me Kông là nơi sinh sống của 60 triệu người.
Khu vực sông Mê Kông là nơi sinh sống của 60 triệu người

 

Ông David Stilwell phát biểu trong hội thảo trực tuyến do Viện Hòa bình (Mỹ) và Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu (Singapore) đồng tổ chức rằng, vấn đề dòng nước là một trong những "xu hướng đáng lo ngại" ở khu vực sông Mê Kông.

"Việc Trung Quốc thao túng các dòng chảy của sông Mê Kông vì lợi nhuận của chính họ với cái giá phải trả rất lớn tại các nước hạ lưu là một vấn đề đặc biệt quan trọng", ông Stilwell nói.

Ông trích dẫn một báo cáo gần đây "ghi lại rằng Trung Quốc thao túng dòng nước dọc sông Mê Kông trong suốt 25 năm, gây nên sự gián đoạn lớn nhất trong dòng chảy tự nhiên -  trùng với việc xây dựng và vận hành đập lớn".

Dù ông Stilwell không nêu tên báo cáo, Bắc Kinh và Washington trong những tháng gần đây đã đưa ra kết quả nghiên cứu trái ngược nhau về tình trạng dòng chảy của con sông nằm trên lãnh thổ 5 quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Lào, Myanmar, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam.

Vào tháng 4/2020, Tổ chức Eyes on Earth có trụ sở tại Mỹ kết luận rằng các con đập của Trung Quốc đã giữ lại 47 tỷ mét khối nước. Báo cáo này được ủy quyền bởi Tổ chức Đối tác cơ sở hạ tầng bền vững do Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn và Sáng kiến ​​Hạ nguồn sông Mê Kông - một nhóm bao gồm 5 quốc gia Đông Nam Á ở hạ lưu sông và Mỹ.

Trong khi đó, một nghiên cứu hợp tác giữa Đại học Thanh Hoa và Viện Tài nguyên nước Trung Quốc lập luận ngược lại, nói rằng các con đập của Trung Quốc giúp giảm bớt các vấn đề hạn hán của khu vực sông Mê Kông.

Ông Stilwell cho biết cuộc khủng hoảng đã "tàn phá mùa màng và đe dọa an ninh lương thực, nguồn nước trong toàn khu vực"; đồng thời khẳng định "những điều này tiềm ẩn nguy cơ bất ổn lớn hơn. Mỹ đang làm việc với các nước khu vực sông Mê Kông, Ủy ban sông Mê Kông và các đối tác quốc tế để đảm bảo các lời kêu gọi minh bạch dữ liệu nước được đáp lại".

Ngoại trưởng Mỹ Michael Pompeo đã đưa ra chính sách cứng rắn của Mỹ với Trung Quốc trong nhiều diễn đàn công khai những tháng gần đây.

Các bộ trưởng ngoại giao của nhóm 10 quốc gia ASEAN cũng như các đối tác toàn cầu như Ngoại trưởng Pompeo của Mỹ, Vương Nghị của Trung Quốc, Sergey Lavrov của Nga và S. Jaishankar của Ấn Độ vào tuần tới sẽ tham gia một loạt các cuộc họp trực tuyến trong khuôn khổ Diễn đàn Khu vực ASEAN thường niên (ARF).

ARF là sự kiện quan trọng thứ ba trong lịch hoạt động của ASEAN hàng năm, sau hội nghị thượng đỉnh hai năm một lần của các nhà lãnh đạo.

Khu vực trung và hạ lưu sông Mê Kông trải qua đợt hạn hạn nghiêm trọng nhất vào giai đoạn 2019-2020.
Khu vực trung và hạ lưu sông Mê Kông trải qua đợt hạn hán nghiêm trọng nhất vào giai đoạn 2019-2020

Trong một tuyên bố hôm 2/9, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết ngoài các cuộc họp liên kết với ASEAN đã được lên lịch, ông Pompeo sẽ sớm đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Đối tác Mê Kông - Mỹ cùng năm nước hạ nguồn.

Stilwell cho biết ông hy vọng các nước ASEAN - một số nước đang tranh chấp với Trung Quốc về Biển Đông - sẽ tiếp tục sử dụng "tiếng nói tập thể mạnh mẽ" để thúc đẩy lợi ích của tổ chức.

Tấn Vĩ (theo SCMP)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI