Trí tuệ nhân tạo sẽ tác động thế nào đến việc chọn ngành nghề của học sinh?

Trong chuyên đề hướng nghiệp và tư vấn tuyển sinh đại học năm 2023 được Trường Trung học Thực hành - ĐH Sư phạm TPHCM tổ chức sáng 11/2, nhiều phụ huynh, học sinh đã chia sẻ nỗi lo liệu AI (trí tuệ nhân tạo) có làm mất đi những nghề nghiệp truyền thống, và công nghệ này tác động thế nào đến việc lựa chọn ngành nghề của học sinh.

“Em muốn theo ngành thiết kế đồ họa, thế nhưng hiện nay AI đã có thể vẽ được các nét vẽ rất đẹp, như vậy liệu ngành học này có bị ảnh hưởng, thay thế…” - một học sinh băn khoăn.

“Nhiều chuyên gia giáo dục cảnh báo rằng AI sẽ khiến một số ngành nghề biến mất để tạo ra những ngành nghề mới. Như vậy, các ngành nghề mang tính truyền thống như sư phạm, tài chính, kinh tế, ngân hàng sẽ bị tác động thế nào. Nếu con em mình chọn những ngành nghề này thì sau vài năm nữa ra trường có còn phù hợp" - một số phụ huynh lo lắng.

Học sinh Trường trung học Thực hành - Đại học Sư phạm TPHCM tìm hiểu về các ngành học của các trường đại học

Theo các chuyên gia tư vấn, những lo lắng này của phụ huynh, học sinh là có cơ sở. Sự bùng nổ mạnh mẽ của AI sẽ tác động đến nhiều lĩnh vực, ngành nghề, sẽ làm mất đi một số ngành nghề và tạo ra thêm nhiều ngành nghề mới, song lại mở ra cơ hội mới cho người học. Hơn nữa, để một ngành nghề biến mất thì cần có thời gian, không phải một sớm một chiều. 

“Sự ảnh hưởng của công nghệ, AI đã và đang tác động đến hầu hết các nhóm ngành. Tuy nhiên, để đi kịp với xu hướng và đào tạo nhân lực đáp ứng được yêu cầu, các trường đại học đều luôn cập nhật những xu thế, ứng dụng mới để đưa vào giảng dạy, sử dụng như một công cụ hỗ trợ…” - đại diện Trường đại học Văn Lang nhấn mạnh. 

Tiến sĩ Nguyễn Đức Nghĩa - nguyên Phó giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM - đánh giá, việc AI tác động đến các ngành nghề đã được nhìn thấy và được dự báo từ rất lâu chứ không phải gần đây, khi ChatGPT xuất hiện. Các ngành nghề lao động giản đơn với thao tác đơn giản hoàn toàn có thể bị AI thay thế. Thế nhưng, để một ngành nghề mất đi thì không phải một sớm một chiều và đột ngột, mà cần có quá trình.

“Bộ GD-ĐT ban hành danh mục các ngành đào tạo tại các trường đại học năm 2017, đến 5 năm sau (năm 2022), Bộ mới ban hành bổ sung thêm một số ngành mới, như ngành trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu, logistic và quản lý chuỗi cung ứng, kinh tế số… Một mặt nào đó, cần khẳng định rằng các ngành nghề không thể biến mất nhanh chóng được. Quá trình chuyển đổi của mỗi ngành nghề sẽ dài hơn. Như vậy, trong vòng 4-5 năm tới, các ngành nghề mà các trường đại học đang đào tạo sẽ không thay đổi nhiều” - tiến sĩ Nguyễn Đức Nghĩa khẳng định.

Ông cho rằng hiện nay các ngành nghề đang được các trường đại học đào tạo (bao gồm cả các ngành mang tính truyền thống như sư phạm, kỹ sư…) vẫn đảm bảo theo nhu cầu thị trường lao động. AI không thể thay thế con người hoàn toàn mà chỉ giải quyết các vấn đề do con người đặt hàng.

“Điều mà phụ huynh, học sinh cần quan tâm trong quá trình lựa chọn ngành nghề đó là nhìn trước về cơ hội nghề nghiệp của ngành mình lựa chọn. Dù AI có tác động đến ngành học thì chắc chắn cũng không thay thế được con người, do đó, điều quan trọng là trong quá trình học người học có định hướng phù hợp…” - tiến sĩ Nguyễn Đức Nghĩa khuyên.

Quốc Trung