Trẻ nôn trớ nhiều, coi chừng hoại tử ruột!

Trẻ năm ngày tuổi cắt quá nửa ruột vì hoại tử

Sau khi chào đời được ba ngày tuổi, cháu T.B.M. (Nam Định) bỗng nhiên xuất hiện triệu chứng nôn dịch xanh, dịch vàng và đi ngoài phân máu. Đặc biệt, trẻ bú tới đâu là nôn trớ tới đó. Tại bệnh viện tuyến dưới, cháu được chẩn đoán viêm ruột và điều trị nội khoa, tuy nhiên, tình hình không cải thiện và ngày càng trầm trọng. Khi chuyển lên bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh nhi trong tình trạng kích thích, mất nước nên vật vã, quấy khóc. Bên cạnh đó, trẻ chướng bụng, xông dạ dày ra dịch xanh, thăm hậu môn thấy phân đen lẫn máu cũ. 

Nhiều trẻ dễ bị nhầm lẫn căn bệnh quái “ruột quay bất toàn” với nôn chu kỳ, trào ngược dạ dày thực quản...

Sau khi thăm khám và chụp chiếu, các bác sĩ chẩn đoán, cháu M. không phải bị viêm ruột thông thường mà mắc phải căn bệnh “ruột quay bất toàn”, nguy hiểm tới tính mạng. Căn bệnh quái gở này làm mạc treo chung của ruột bị hẹp, khiến ruột non xoắn chặt lại.

“Khi tiến hành phẫu thuật, phần ruột của cháu M. bị xoắn toàn bộ dẫn tới phù nề, tím ngắt và hoại tử. Chúng tôi phải tiến hành phẫu thuật để cắt các phần ruột non bị hoại tử hoàn toàn”, thạc sĩ - bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn - Phó trưởng khoa Ngoại tổng hợp (Bệnh viện Nhi Trung ương), người điều trị ca bệnh - chia sẻ. 

Sau khi phẫu thuật, cháu M. đã phải cắt bỏ 80cm ruột. Phần ruột được cứu sống chỉ còn lại non nửa, khoảng 70cm. Theo bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn, dù trẻ phải mất một thời gian đưa hai đầu ruột ra ngoài làm hậu môn nhân tạo và trải qua thêm hai lần phẫu thuật nữa mới trở lại cuộc sống bình thường, đây vẫn là điều vô cùng may mắn. Bởi, ở bệnh nhân ruột ngắn sẽ xảy ra tình trạng rối loạn hấp thu.

Ruột càng ngắn, rối loạn càng nhiều. Thậm chí, trẻ sẽ phải phụ thuộc vào nuôi dưỡng tĩnh mạch hoàn toàn. Trong điều kiện y tế ở Việt Nam, đây là điều khó khăn, nhiều trẻ bị biến chứng nhiễm trùng gây tử vong. Trường hợp cháu M., nếu nhập viện muộn hơn một vài ngày, tình trạng hoại tử ruột trầm trọng hơn thì các bác sĩ khó lòng cứu chữa. 

Cũng tương tự như cháu M., cháu N.M.T. (sinh năm 2006, TP.Hải Phòng) nôn trớ từ nhỏ nên còi cọc, gầy yếu hơn bạn bè cùng trang lứa. Cháu thi thoảng xuất hiện cơn đau bụng nhưng chỉ thoảng qua. Thấy con gái có biểu hiện lạ, gia đình cháu T. đã đưa con đi khám chữa nhiều nơi, khi thì được chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản, khi lại chẩn đoán là nôn chu kỳ.

Theo đuổi chạy chữa suốt 5-6 năm nhưng cháu T. vẫn không hề thuyên giảm mà tình trạng bệnh vẫn tiếp tục xấu đi. Trong một lần vô tình chụp cắt lớp ổ bụng, bác sĩ phát hiện trẻ xoắn ruột và sau đó được chuyển tới Bệnh viện Nhi Trung ương để điều trị. Tại đây, cháu T. cũng được chẩn đoán mắc phải bệnh ruột xoay bất toàn và ngay lập tức được phẫu thuật nội soi tháo gỡ phần ruột xoắn. Do vòng xoắn thắt không chặt nên may mắn, bệnh nhi không bị hoại tử ruột. 

Bệnh “quái” dễ bị nhầm lẫn

Theo bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn, ruột quay và cố định bất thường - hay còn gọi “ruột quay bất toàn” là dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa của trẻ. Trong thời kỳ còn nằm trong bụng mẹ, ruột của bào thai diễn ra quá trình quay. Tuy nhiên, do một tác nhân nào đó trong quá trình này, ruột của bào thai dừng lại ở một vị trí bất thường, từ đó gây ra hàng loạt nguy cơ như tắc, xoắn tá tràng ở thể mạn tính và cấp tính. 

Theo một nghiên cứu nước ngoài, tỷ lệ mắc bệnh ruột quay bất toàn khá lớn, lên tới 1/500 trẻ. Tuy nhiên, tại Việt Nam, đây vẫn được xem là căn bệnh hiếm gặp. Bởi theo các chuyên gia, ruột quay bất toàn khó chẩn đoán, phát hiện. Khi trẻ mắc bệnh, có thể có những biểu hiện rầm rộ, cấp tính như nôn dịch xanh, dịch vàng, bụng chướng, đi ngoài phân máu. Nhưng cũng có khi lại chỉ đau bụng thoảng qua, chán ăn, thường xuyên nôn trớ... 

Trẻ mắc ruột quay bất toàn cũng dễ bị nhầm lẫn với các căn bệnh nội khoa như trào ngược dạ dày thực quản, viêm ruột, nôn chu kỳ, điều đó dẫn tới nhiều nguy cơ, điển hình nhất là trẻ có thể bị hoại tử ruột nghiêm trọng dẫn tới tử vong. “Khi trẻ có những biểu hiện trên, việc đầu tiên là phải loại trừ các nguyên nhân ngoại khoa, trong đó có bệnh ruột quay bất toàn trước khi xử lý nội khoa. Căn bệnh này có thể dễ dàng xác định nếu các bác sĩ lâm sàng hiểu và nghĩ tới bệnh, tiến hành chụp lưu thông đường tiêu hóa với thuốc cản quang, siêu âm, cắt lớp”, bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn chia sẻ. 

Huyền Anh