Trẻ em có cần tiêm vắc-xin COVID-19?

Tuy ít chịu ảnh hưởng nghiêm trọng do COVID-19, trẻ em cần được bảo vệ bằng vắc-xin để tránh lây nhiễm và có thể quay lại trường học - Ảnh: Getty Images

Tăng cường nghiên cứu vắc-xin cho trẻ

Cuối tháng Ba, Pfizer công bố vắc-xin COVID-19 của họ an toàn và giúp bảo vệ trẻ em dưới 12 tuổi, một dấu hiệu quan trọng để bắt đầu chiến dịch tiêm chủng ở nhóm tuổi này trước khi học kỳ mùa thu bắt đầu. Kết quả thử nghiệm trên 2.260 tình nguyện viên từ 12-15 tuổi cho thấy không có trường hợp nào nhiễm COVID-19 sau khi tiêm chủng đầy đủ. Tuy chỉ là một nghiên cứu nhỏ nhưng mức độ kháng thể chống lại vi-rút ở trẻ tiêm vắc-xin cao hơn mức trung bình ở người trưởng thành trẻ tuổi trong một số nghiên cứu khác trước đây.

Nhìn chung, trẻ em có các phản ứng phụ khi tiêm chủng tương tự như người lớn, gồm: đau, sốt, ớn lạnh và mệt mỏi, đặc biệt là sau khi tiêm liều thứ hai. Nghiên cứu sẽ tiếp tục theo dõi những người tham gia trong hai năm để có thêm thông tin về sự bảo vệ lâu dài.

Thông tin trên là bước phát triển tích cực trong cuộc chạy đua chống lại COVID-19. Pfizer và đối tác BioNTech (Đức) có kế hoạch yêu cầu Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), cũng như các cơ quan quản lý châu Âu cho phép sử dụng khẩn cấp mũi tiêm ở đối tượng từ 12 tuổi trong vài tuần tới.

Tương tự, hãng Moderna đang triển khai thử nghiệm nhằm giảm dần độ tuổi tiêm chủng, từ trẻ 11 tuổi xuống trẻ sơ sinh. AstraZeneca và Đại học Oxford đã tiến hành cuộc thử nghiệm hồi tháng Hai ở trẻ từ sáu tuổi trở xuống. Trong tài liệu tóm tắt gửi đến FDA, hãng Johnson & Johnson phác thảo hai nghiên cứu ở trẻ em, một dành cho trẻ từ 12-18 tuổi và một bao gồm cả trẻ sơ sinh.

Trẻ em chiếm hơn 10% các trường hợp COVID-19 được ghi nhận và rất ít nguy cơ mắc bệnh nặng so với người lớn. Học viện Nhi khoa Mỹ thống kê ít nhất 268 trẻ em ở Mỹ đã chết vì COVID-19, hơn 13.500 trường hợp phải nhập viện. Con số đó nhiều hơn trung bình số trẻ chết vì cúm trong một năm. Ngoài ra, một bộ phận nhỏ phát triển tình trạng viêm nghiêm trọng liên quan đến COVID-19.

Triển khai tiêm chủng cho trẻ không dễ dàng

Trong những ngày đầu của đại dịch, các chuyên gia tranh luận về lý do tại sao rất ít trẻ em nhiễm bệnh và thường có ít hoặc không có triệu chứng. Dường như khi khả năng xét nghiệm còn hạn chế, trẻ em chỉ đơn giản là không được theo dõi đầy đủ. Người trưởng thành là mục tiêu đầu tiên trong việc phát triển vắc-xin vì cuộc khủng hoảng từ đại dịch được thúc đẩy bởi số ca bệnh nặng ở người lớn, áp đảo các bệnh viện và chiếm hầu hết trường hợp tử vong.

Tiêm chủng cho trẻ em giúp đẩy mạnh miễn dịch cộng đồng và trẻ có thể trở lại trường học

Giờ đây, khi vắc-xin được chứng minh là hoạt động cực kỳ hiệu quả, nhiều gia đình đang đặt câu hỏi tại sao trẻ em lại không được đưa vào các thử nghiệm ban đầu. Nhưng những ứng cử viên dẫn đầu về vắc-xin vốn gây ra sự hoài nghi và lo ngại vì dựa trên các công nghệ mới. Chẳng ai dám đảm bảo điều gì sẽ xảy ra nếu vắc-xin được thử nghiệm ở những trẻ ít nguy cơ mắc bệnh nặng nhưng lại tạo ra các phản ứng phụ nghiêm trọng.

Hơn nữa, có lý do để lo lắng rằng, một khi trẻ em đủ điều kiện tiêm vắc-xin, tỷ lệ tiêm chủng cho nhóm đối tượng này sẽ thấp hơn nhiều và tăng chậm hơn so với tỷ lệ tiêm chủng ở người lớn. Các bậc cha mẹ có thể tự hỏi, nếu COVID-19 tương đối vô hại đối với con trẻ, thì có gì phải vội vàng? Gánh nặng ảnh hưởng lâu dài của COVID-19 lên trẻ em - bao gồm cả những trường hợp viêm nhiễm hiếm gặp nhưng nghiêm trọng - vẫn chưa rõ ràng.

Do đó, khả năng phục hồi của trẻ em đối với COVID-19 khiến chúng có mức độ ưu tiên tiêm chủng thấp hơn, đặc biệt khi nhu cầu về vắc-xin vượt xa nguồn cung hiện có và các chính phủ còn đang tranh cãi về nhóm ưu tiên tiếp theo, sau người cao tuổi và nhân viên y tế tuyến đầu.

Dù vậy, lý do quan trọng nhất để tiêm chủng nhanh chóng cho tất cả trẻ em là khả năng vi-rút SARS-CoV-2 sẽ tiếp tục lây lan và biến đổi thành các biến thể nguy hiểm hơn, bao gồm những biến thể có thể gây hại cho cả trẻ em lẫn người lớn. Tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu nước Mỹ, lưu ý rằng, chúng ta cần phải tiêm phòng cho cả trẻ em để đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng. Riêng Liên minh toàn cầu về vắc-xin và tiêm chủng (GAVI) dự đoán, việc tiêm chủng cho trẻ em trên thế giới sẽ bắt đầu sớm nhất là vào mùa tựu trường tháng 8/2021. 

 Ngọc Hạ (theo NY Times, Washington Post, BMJ, MIT)