Tránh sốc văn hóa khi du xuân

Nếu bạn hỏi thăm người quen về cảm nhận sau chuyến đi nước ngoài, và nhận được câu trả lời: “không hiểu tại sao người dân địa phương lại tỏ ra thô lỗ”, thì ắt hẳn họ đã phạm sai lầm nào đó trong văn hóa ứng xử bản địa.

Khi bỏ ra hàng triệu đồng cho chuyến du lịch, bạn dễ mất vui nếu vô tình rơi vào những cảnh oái ăm chỉ vì “thiếu hiểu biết”. Do vậy, dưới đây là những cách phòng tránh hiểu lầm về văn hóa khi du lịch ở nước ngoài bạn nên thực hiện.

1. Tìm hiểu một vài từ địa phương

Ngay cả khi bạn phát âm rất tệ, bỏ công sức học một vài từ địa phương như “làm ơn”, “cảm ơn”, “xin lỗi”, và “xin phép” sẽ giúp ích, bất kể bạn đi đâu.

Nhiều khách du lịch lầm tưởng rằng tất cả mọi người đều nói tiếng Anh, nhưng không phải luôn như vậy. Ngay cả trong khu nghỉ mát, những người giúp việc khách sạn hoặc hầu bàn cũng chưa chắc biết nói tiếng Anh.

Cố gắng dùng ngôn ngữ địa phương, hỏi người khác rằng liệu họ có biết nói tiếng Anh hay không giúp bạn giành thiện cảm nhiều hơn. Nếu nhân viên biết dùng tiếng Anh, họ cũng không cảm thấy bị ép buộc trên đất nước mình.

Hơn nữa, khi bạn thể hiện nỗ lực sử dụng từ ngữ bản địa, và xin phép sử dụng tiếng Anh, mọi người sẽ đánh giá cao những nỗ lực của bạn, tỏ ra lịch sự hơn, và cung cấp cho bạn dịch vụ tốt hơn.

2. Đọc kỹ hướng dẫn du lịch, và nghiên cứu trước những vấn đề giao tiếp

Mỗi quốc gia và nền văn hóa trên thế giới đều có một số cử chỉ, điệu bộ cần tránh. Hơn nữa, chắc hẳn bạn không muốn vô tình xúc phạm bất cứ ai bằng những sai lầm văn hóa cơ bản.

Trước khi khởi hành, bạn cần đọc kỹ về những phong tục ở điểm đến, nhất là cử chỉ, lời nói. Ví dụ tại Lebanon và các nước Trung Đông khác, bạn không nên cầm thực phẩm bằng tay trái vì tay trái thường chỉ dùng cho vệ sinh cá nhân; hay tại Bắc Phi, bạn đừng bao giờ đưa đế giày lên trước mặt người khác.

Ở Pháp, không giao tiếp bằng mắt khi cụng ly là hành động thô lỗ (và bị kết án bằng điềm xui bảy năm trong “chuyện ấy”), tương tự, cũng đừng chui dưới cánh tay của hai người đang chạm ly.

Hãy lưu ý rằng ở châu Âu, nếu  đặt bàn tay trái lên đùi, thay vì lên bàn trong khi dùng bữa, mọi người sẽ nghi ngờ bạn đang âm mưu chuyện xấu. Bằng cách nghiên cứu trước văn hóa, bạn có thể xuất hiện cởi mở và tạo ấn tượng tốt hơn với mọi người.

3. Hãy cố gắng tôn trọng và làm theo những lời khuyên

Ngay cả khi bạn nghĩ rằng chúng đặc biệt vô lý, phân biệt giới tính, phân biệt chủng tộc, hoặc tệ hơn, trong nhiều tình huống bạn buộc phải làm làm theo hướng dẫn.

Ví dụ như trong cuộc họp kinh doanh ở Trung Quốc, nữ nhân viên sẽ xúc phạm lòng tự trọng của các đồng nghiệp nam nếu cô ấy bước ra khỏi thang máy trước họ. Hay tại nhiều quốc gia Trung Đông, đàn ông và phụ nữ không bao giờ bắt tay dù là đồng nghiệp.

Tương tự, hãy ăn riêng trong ngày nếu bạn đến Malaysia vào tháng lễ Ramadan, bằng không, bạn sẽ có một cuộc trò chuyện với cảnh sát về tôn giáo.

Nhớ mang theo giấy hôn thú nếu bạn muốn thuê phòng đôi ở Ai Cập, hoặc nhận phòng riêng nếu chưa kết hôn. Chủ khách sạn có thể bị phạt nếu cho phép khách ghép phòng, và tốt hơn bạn đừng đưa họ vào tình thế khó khăn. Phản đối trong suy nghĩ, nhưng mỉm cuời thực hiện, bạn sẽ thoải mái hơn rất nhiều.

4. Nhỏ giọng tại nơi công cộng

Thậm chí nếu bạn không nghĩ rằng mình đang lớn tiếng, mỗi nền văn hóa khác có nhận thức khác nhau về mức “decibel” thích hợp cho cuộc trò chuyện, và bạn có thể làm phật lòng người dân địa phương khi sử dụng giọng nói bình thường với bạn bè.

Điều chỉnh âm thanh ở nơi công cộng không chỉ nhằm tránh mích lòng người khác, mà còn giúp bạn hòa đồng với đám đông. Vì vậy, hãy cố gắng nhận thức môi trường xung quanh và thay đổi sao cho phù hợp với những gì người dân địa phương đang làm.

5. Mỉm cười và gật đầu khi thích hợp

Ở nước ta, mỉm cuời và gật đầu thể hiện sự đồng tình. Thế nhưng trên thế giới không phải đâu cũng thế. Ví dụ, phụ nữ Paris nổi tiếng “lạnh lùng” vì nếu mỉm cười với một người đàn ông Pháp quá dễ dàng, anh ta sẽ nghĩ rằng bạn đang cố ý tán tỉnh.

Tất nhiên, có một số tình huống mà mỉm cười vẫn thích hợp. Tặng anh bồi bàn một nụ cuời và cố gắng nói một vài từ bằng ngôn ngữ địa phương, bạn có thể nhận về món khai vị miễn phí hay ly rượu loại đặc biệt.

Tuy nhiên, nếu mỉm cười quá nhiều khi đi bộ trên phố, bạn lại vô tình chào mời trộm cuớp hoặc người bán hàng rong.

6. Sẵn sàng nộp “thuế du lịch”

Ở một số nước đang phát triển, giá cả của nhiều mặt hàng khác nhau tùy thuộc vào việc bạn là người địa phương hay du khách. Đó là thực tế của cuộc sống.

Rất khó để tránh trả thêm trừ khi bạn đang đi cùng “thổ địa” trong khu vực. Khi du lịch đến những nơi giá cả không cố định, bạn có thể trả giá và quyết định không mua món hàng, nhưng đừng làm ầm lên.

Nếu bạn đủ khả năng du lịch nước ngoài, chuyến đi có thể tiêu tốn nhiều hơn số tiền người dân địa phương kiếm được suốt năm. Vì vậy, hãy hào phóng.

Tóm lại, điều quan trọng cần nhớ khi đi du lịch nước ngoài là luôn vui vẻ, cố gắng hòa đồng với người dân, tôn trọng thành phố nơi bạn đến, và thử nghiệm ngôn ngữ địa phương. Chúng sẽ giúp bạn tận hưởng chuyến đi, và góp phần tạo ấn tượng tích cực cho thế giới về người Việt Nam.

Bảo Tùng (Theo Lifehack)