Trang phục dân tộc gây tranh cãi vì thiếu thẩm mỹ và các yếu tố truyền thống

Trang phục lấy ý tưởng từ cơm tấm của Hoàng Đức Trung mang dự thi Mister Altitude World 2023

Mới đây, người dùng mạng xã hội lại xôn xao khi Hoàng Đức Trung, thí sinh đại diện Việt Nam tại cuộc thi Mister Altitude World 2023 công bố trang phục dân tộc. Thiết kế do Huỳnh Huấn thực hiện, lấy ý tưởng từ Cơm tấm Sài Gòn. 

Trang phục gồm hình ảnh đĩa cơm tấm đắp chéo, che phần ngực. Bên dưới, nam người mẫu chỉ mặc quần/váy làm bằng vải trắng mỏng. Bên trên, Hoàng Đức Trung đội nón lá, kèm hai chữ Việt Nam màu đỏ, kích thước lớn. Nhiều ý kiến cho rằng trang phục trông quá kỳ quặc khi kết hợp nhiều thành phần không liên quan đến nhau, không có tính nghệ thuật.

Cách đây vài tháng, bộ trang phục dân tộc Thạch Kiêm Mara trình diễn ở cuộc thi Mister Global cũng bị nhận xét sơ sài, thiếu thẩm mỹ. Đây là thiết kế của NTK Sĩ Hoàng, được cho là phỏng dựng theo trang phục vua thời Lý, gồm: áo dài Giao Lĩnh, váy, đai, tấm phủ… làm bằng chất liệu taffta. 

Trang phục của Thạch Kiêm Mara trình diễn tại Mister Global 2023 bị chê

Trước đó, tại cuộc thi Mister Tourism World 2022, Phùng Phước Thịnh trình diễn trang phục lấy cảm hứng từ nước mắm Phú Quốc. Ngoại trừ yếu tố nước mắm, nón lá thì bộ trang phục này gần như không mang một chút đặc điểm nào của văn hóa truyền thống Việt Nam.

Tại cuộc thi Mister Global 2022, bộ trang phục của Danh Chiếu Linh ngoài hình tượng rồng đặc trưng của văn hóa Á Đông (có thể tìm thấy ở văn hóa Việt Nam và một số nước khác), thì khó thể hình dung đây là thiết kế mang dáng dấp nào đó của Việt Nam.

Xu hướng cách tân trang phục truyền thống để tham gia các sân chơi nhan sắc không còn xa lạ. Không riêng trang phục dành cho thí sinh nữ, mà ngay cả với thí sinh nam, các ý tưởng cũng được phát triển táo bạo, và ngày càng xuất hiện nhiều trang phục lạ mắt thay cho áo dài.

Tuy nhiên, sự sáng tạo quá mức cũng gây ra những ý kiến trái chiều trong dư luận. Mới nhất là trường hợp của Hoàng Đức Trung, đang khiến dư luận đặt dấu hỏi về ý tưởng lẫn tính thẩm mỹ. 

Còn nhớ, trong năm 2022, 2 cuộc thi thiết kế trang phục dân tộc/văn hóa dân tộc tại 2 cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam, Hoa hậu Hòa bình Việt Nam cũng từng gây xôn xao với các thiết kế lấy cảm hứng từ cua Cà Mau, nghề làm nail, lục bình… Ngoại trừ mô tả, ý tưởng để “gắn” vào văn hóa Việt, thì các thiết kế này hoặc trông rất xa lạ với người Việt, hoặc được kết hợp rất khiêng cưỡng bởi các thành phần không liên quan nhau, hoặc phá cách kém duyên, kém thẩm mỹ.

Trang phục dân tộc lấy ý tưởng từ cua Cà Mau bị nhận xét không đẹp, cũng không thể hiện rõ tính truyền thống, dân tộc

Để phát triển, hội nhập, dĩ nhiên không thể bài xích cái mới. Tuy nhiên, khi đã gắn với truyền thống, dân tộc thì cần được phát triển trên 2 yếu tố này, nhằm giữ được sự đặc trưng, điểm nhận diện mà chung quy là bản sắc. Nhiều sáng tạo quá bay bổng thời gian qua đã đánh mất hoặc xem nhẹ điều này, hoặc làm cho hòa lẫn vào xu hướng của những quốc gia lân cận. 

Văn hóa có tính “mềm”, nhưng cũng cần có những lằn ranh để tôn trọng, giữ gìn. Ở các cuộc thi quốc tế, dẫu quy mô lớn hay nhỏ, thì tên quốc gia vẫn là yếu tố đi đầu. Vì thế, các khái niệm như truyền thống, dân tộc càng phải được xem trọng, chứ không thể chỉ chạy theo xu hướng. 

Thực tế, có nhiều ý tưởng sáng tạo tốt đã được đón nhận tích cực như trang phục Nàng mây của Lệ Hằng tại Hoa hậu Hoàn vũ 2016, Hoa trạng nguyên của Phương Anh tại Hoa hậu Quốc tế 2022, Rồng chầu mặt trời của Tường San tại Hoa hậu Quốc tế 2019… Ở đó, cái mới, sự sáng tạo đi liền với cái đẹp, tính thẩm mỹ cao. Rõ ràng, trong nhiều trường hợp gây xôn xao vừa qua, 2 yếu tố này đều không đủ mạnh để thuyết phục công chúng. Tạo nên một thiết kế mới, đảm bảo tính thẩm mỹ, nhưng vẫn giữ được tinh thần truyền thống, dân tộc là khó, nhưng không có nghĩa là không làm được, nếu dành đủ tâm sức, sự nhạy cảm...

Trang phục Hoa trạng nguyên của Phương Anh mang dự thi Hoa hậu Quốc tế 2022 được khen vì ý tưởng độc đáo, cách thể hiện tinh tế, kỳ công

Hà Anh