Tràn lan cafe kém chất lượng cho người bình dân

Đây là kết quả của cuộc khảo sát do Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam thực hiện dựa trên 253 mẫu cà phê thu được tại 4 tỉnh TP. HCM, TP. Hà Nội, Bình Dương và Sóc Trăng, được công bố vào ngày 12/7.

Mẫu khảo sát được mua ngẫu nhiên tại các địa điểm kinh doanh cà phê khác nhau gồm: Cà phê quán (cửa hàng lịch sự); quán cà phê nhỏ (quán cóc); căn tin bệnh viện; cà phê vỉa hè và xe đẩy.

Kết quả khảo sát cho thấy có tới gần 1/3 lượng cà phê được tiêu thụ (chiếm 30,04%) có hàm lượng caffeine rất thấp (dưới 1g/L), đặc biệt đáng báo động trong đó có tới 5 mẫu hoàn toàn không chứa caffeine. Các mẫu này đều được tìm thấy từ các điểm bán quen thuộc hàng ngày - cà phê nhỏ, vỉa hè, quán cóc và cà phê bệt.

Thực trạng theo khảo sát, con số quán có kết quả cafein không có và rất nhỏ trên tổng các quán cà phê xe đẩy, căng tin bệnh viện và vỉa hè lên tới mức 47,54%, là vấn đề rất đáng lưu ý.

Cafe giả đang tràn lan trên thị trường (Ảnh minh họa).

Tuy nhiên, đợt khảo sát nhanh này mới đưa ra bức phác thảo về cà phê đang được những người bình dân uống. Cần có những nghiên cứu về nhiều chỉ tiêu hơn, ở địa bàn rộng hơn để có bức tranh đầy đủ hơn về cà phê pha ở Việt Nam, nhất là về chất lượng, vệ sinh an toàn của đồ uống phổ biến này.

Thực trạng cà phê giả, kém chất lượng tràn lan tại Việt Nam đã được cảnh báo từ nhiều năm về trước, đặc biệt là khu vực miền Nam và miền Trung. Một số cá nhân vì lợi nhuận nên đã "phù phép" đậu nành, bắp rang cháy pha trộn cùng với hàng chục loại phụ gia, hương liệu hóa học được “phù phép” để thành các loại bột cà phê đóng gói sang trọng.

Ngày 15/7, cơ quan chức năng TP. HCM đã triệt phá một số cơ sở sản xuất cà phê "độn" đậu nành tại Q. Bình tân và huyện Bình Chánh. Theo chủ cơ sở, ngoài kinh doanh cà phê “nguyên chất”, ông nhận gia công sản phẩm cà phê “độn” cho nhiều mối hàng, với giá 1.500 đồng/1kg. Thông thường, cà phê “độn” đậu nành được thực hiện theo yêu cầu của khách với các tỉ lệ 40 đậu nành/60 cà phê hoặc 50 đậu nành/50 cà phê.

Trước đó, vào tháng 3/2016, công an TP. Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã phát hiện một cơ sở rang cafe trên địa bàn dùng bột đậu nành, hóa chất, hương liệu trộn với cà phê. Chủ cơ sở khai nhận, cafe được mua ở tỉnh Lâm Đồng, Đắk Lắk, còn hóa chất tẩm ướp, tạo mùi được mua tại TP.HCM.

Sau khi rang, trộn cà phê, chủ cơ sở đóng bao lấy tên “HG” và đưa ra một cửa hàng ở đường Lê Lai, phường 3, TP. Vũng Tàu để trưng bày sản phẩm và bán.

Theo PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho biết, các chất độn cà phê như bắp rang, đậu nành bị rang cháy đen sẽ rất có hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Cụ thể, nếu bắp, đậu nành khi bị rang cháy đen, có mùi khét thì hoàn toàn không còn giá trị dinh dưỡng.

Khi đậu được rang với nhiệt độ cao hoặc bắp cháy sẽ sinh ra nhiều loại chất độc hại. Trong đó, các chất như acrylamide, heterocyclic amines, HCAs... là những chất có khả năng gây ung thư cho người sử dụng.

Việc các cơ sở sản xuất lạm dụng nhiều chất phụ gia hóa chất với liều lượng quá nhiều sẽ gây nguy hại cho sức khỏe người dùng. Nếu cho quá nhiều đường hóa học sẽ dẫn tới triệu chứng tiêu chảy. Các chất phụ gia khác cho vượt mức nhiều lần sẽ gây tồn dư các kim loại nặng, các kim loại này sẽ lắng lại ở gan, ruột, thận và dẫn tới các bệnh lý ở các cơ quan này.

Đoàn Văn