TPHCM vẫn có thể tăng trưởng 2 con số dù bị áp mức thuế cao

Hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp bị ảnh hưởng

Ông Nguyễn Chánh Phương - Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM (HAWA) - thông tin, sau khi Chính phủ Mỹ tuyên bố có thể áp thuế cao đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam, HAWA đã khảo sát 50 doanh nghiệp (DN) - trong đó có 9 DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

Nếu Mỹ áp thuế đối ứng 46% sẽ tác động lớn đến các ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam nên nhà nước cần có các chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn - Ảnh: Hoa Lài (chụp tại Công ty May mặc DONY ở TPHCM)

Kết quả, có 52% DN có thị trường chủ lực là Mỹ. Khi phía Mỹ công bố mức thuế đối ứng 46%, đã có khách hàng ở Mỹ thông báo ngừng đặt hàng, một số yêu cầu dừng xuất khẩu hoặc hoãn giao hàng, một số yêu cầu giảm giá sản phẩm. Nếu mức thuế trên được áp dụng thì các sản phẩm của Việt Nam chắc chắn mất lợi thế cạnh tranh với hàng của Thái Lan, Malaysia, Mexico.

Khảo sát một số nhà nhập khẩu của Mỹ, HAWA nhận được phản hồi: nếu mức thuế đối ứng 46% được áp dụng, họ phải tăng giá bán lên 10% trong vòng 3-5 tháng hoặc thậm chí cao hơn trong thời gian dài để bù đắp chi phí thuế. Một số đơn vị sẽ tạm dừng đặt hàng hoặc cắt giảm ít nhất 50% đơn hàng nếu mức thuế này không giảm và họ sẽ chuyển đơn hàng sang các nước như Mexico, Philippines, Campuchia, Brazil để tránh mức thuế cao.

Theo ông Nguyễn Chánh Phương, một số chủ DN Việt Nam cho biết, để ứng phó với việc áp mức thuế cao của Mỹ, họ sẽ chuyển hướng vào thị trường nội địa, mở rộng các thị trường khác như EU, Nhật Bản, Úc, Trung Đông, Canada và tìm cách giảm chi phí sản xuất. Những DN đang phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường Mỹ thì vẫn chờ đợi thông tin chính thức từ Chính phủ hoặc phản hồi từ khách hàng. Ông nhận xét: “Việc mở rộng thị trường xuất khẩu là hướng đi tất yếu, có thể thực hiện ngay, nhưng riêng việc giảm chi phí và tăng năng suất thì cần có thời gian và sự đầu tư”.

Theo đề xuất của các DN ngành gỗ, Chính phủ cần đàm phán với Mỹ để có mức thuế thấp và có lộ trình giảm thuế hợp lý để DN thích ứng. Nên giảm thuế nhập khẩu nguyên liệu gỗ từ Mỹ và các sản phẩm gỗ có thuế suất cao (5 - 25%). Chính phủ và các ban ngành nên có kênh cung cấp thông tin nhanh, chính xác về các chính sách thuế, mức thuế cho từng mã, mức độ tác động, các động thái ứng phó của Chính phủ để DN nắm; tổ chức hướng dẫn, tư vấn pháp lý và thương mại cho những đơn hàng đang giao, chưa giao để bảo vệ quyền lợi, giảm rủi ro cho DN; hỗ trợ DN tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế để quảng bá, tìm kiếm thị trường thay thế thị trường Mỹ.

Ông Phạm Văn Việt - Phó chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan TPHCM - cho rằng, chính quyền TPHCM đặt mục tiêu tăng trưởng 2 con số năm 2025, nhưng nếu ngành dệt may - chiếm gần 20% kim ngạch xuất khẩu - vấp phải rào cản thuế 46% từ Mỹ, đà tăng trưởng sẽ lung lay từ gốc. DN không ngại chuyển đổi, nhưng không thể tự xoay xở. Trong ngắn hạn, nên thành lập tổ điều phối liên ngành cấp Chính phủ cho ngành dệt may giống như tổ công tác đặc biệt thời COVID-19 để chủ động phản ứng trước mọi kịch bản; nên giãn thuế VAT, thuế thu nhập DN, hoãn nợ vay cho các DN xuất khẩu bị ảnh hưởng. Song song đó, cần xây dựng thương hiệu “made in Vietnam” có chiều sâu (tự chủ nguyên phụ liệu), gấp rút xây dựng trung tâm thời trang TPHCM để làm đầu tàu đổi mới, sáng tạo và phát triển thương hiệu Việt.

Thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ

Ông Phạm Bình An - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM - cho rằng, có 3 kịch bản tăng trưởng kinh tế TPHCM trước tác động chính sách thuế quan mới của Mỹ: nếu thuế suất đối ứng vẫn giữ ở mức 46%, tốc độ tăng trưởng GRDP của TPHCM chỉ trong khoảng 4,63 - 5,75% do những ngành trọng điểm như điện tử, dệt may, da giày, đồ gỗ mất một nửa thị phần ở Mỹ và nhiều DN phải đóng cửa; nếu mức thuế suất giảm còn 25%, tăng trưởng GRDP sẽ khoảng 6,23 - 7,35% do DN kịp thích nghi một phần, tỉ giá và lạm phát tương đối ổn định nhờ dòng vốn FDI vẫn duy trì; nếu căng thẳng thương mại được tháo gỡ sớm, mức thuế suất là 5 - 15% thì tăng trưởng GRDP đạt 7,37 - 8,49% nhờ xuất khẩu sang Mỹ thuận lợi và DN còn có thêm những thị trường khác.

Công nhân Công ty cổ phần Sài Gòn Food (TPHCM) chế biến nhiều loại thực phẩm phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu - Ảnh: Hoa Lài

Theo ông Phạm Bình An, cần áp dụng 4 nhóm giải pháp để đảm bảo được mục tiêu tăng trưởng đã đề ra. Thứ nhất, cần đàm phán để giảm thuế đối ứng từ 46% xuống còn 18 - 25% thông qua các chính sách nhượng bộ như giảm thuế nhập khẩu tối đa đối với hàng hóa từ Mỹ, khuyến khích tăng nhập khẩu nông sản từ Mỹ; tăng cường kiểm soát “gian lận xuất xứ” mà trọng tâm là siết chặt hàng chuyển từ các nước thứ ba qua Việt Nam; tạo điều kiện để các DN Mỹ đầu tư vào Việt Nam, giúp tăng lượng nhập khẩu công nghệ cao từ Mỹ một cách gián tiếp, giảm thâm hụt thương mại 2 nước; tăng cường hợp tác quốc tế và tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) để tăng xuất khẩu sang EU; mở rộng hợp tác với Mexico, Canada để vừa tận dụng hiệp định thương mại Mỹ - Mexico - Canada, vừa mở kênh xuất khẩu gián tiếp sang Mỹ.

Thứ hai, nên xem xét bãi bỏ các quy định về cấm nhập khẩu một số loại hàng hóa mà DN Mỹ có mối quan tâm đặc biệt như phụ tùng xe cộ, sản phẩm công nghệ thông tin, động cơ đốt trong đã qua sử dụng, thiết bị y tế tân trang... Nhanh chóng phê duyệt các cơ sở mới của Mỹ đủ điều kiện xuất khẩu các phụ phẩm nội tạng động vật sang Việt Nam (đã bị tạm dừng từ năm 2013).

Thứ ba, nên nghiên cứu mở rộng không gian kinh tế TPHCM như mạng lưới phân phối, logistics để thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa trong nước và các nước lân cận; đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư quy mô lớn, tháo gỡ những vướng mắc của các dự án phát triển đô thị quy mô lớn; nghiên cứu chính sách để phát triển TPHCM thành trung tâm tiêu dùng của cả nước và quốc tế, đầu mối xuất nhập khẩu của cả nước và khu vực Đông Nam Á; có chính sách đột phá để liên kết du lịch, thương mại, kết hợp với các chương trình khuyến mãi quy mô lớn để giúp tăng doanh thu bán lẻ; xem xét giảm thuế, hỗ trợ lãi suất cho DN.

Thứ tư, cần cải thiện môi trường kinh doanh, cải thiện khả năng tiếp cận vốn để thu hút đầu tư tư nhân, hỗ trợ DN tư nhân tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thanh Hoa