TPHCM sẽ sắp xếp tinh gọn, hiệu quả bộ máy ra sao?

* Phóng viên: Với những kết quả đạt trong năm 2024 được, có thể thấy TPHCM đã phát huy hiệu quả từ việc phân quyền. Ông có thể nói rõ hơn về tác động của việc này đến sự phát triển của thành phố?

Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi: Thời gian qua, dựa trên Nghị quyết 98 và Nghị định 84, chúng tôi đã tham mưu cho Hội đồng nhân dân TP ban hành nghị quyết về phân cấp. Bản thân Ủy ban và Chủ tịch Ủy ban cũng đã thực hiện ủy quyền. Nhìn chung, việc thực hiện phân quyền diễn ra tương đối toàn diện. Tuy nhiên, trong xu hướng tổ chức lại các cơ quan, sắp xếp bộ máy và tái cơ cấu chức năng, nhiệm vụ, chúng tôi sẽ tiếp tục rà soát để phân cấp mạnh mẽ và triệt để hơn nữa. Quan điểm là đã phân cấp rồi thì Ủy ban quận, huyện hay Chủ tịch Ủy ban quận, huyện cứ theo đó mà thực hiện, không phải hỏi lại sở, ngành.

Chủ tịch UBND Phan Văn Mãi cho rằng thành phố chủ động rà soát lại chức năng, nhiệm vụ để có sắp xếp hợp lý, chứ không chỉ hợp nhất hay kết thúc nhiệm vụ một cách cơ học

Chúng tôi sẽ tiếp tục phân cấp, phân quyền, ủy quyền mạnh mẽ, đồng bộ và triệt để. Trong quá trình đó, chúng tôi cũng sẽ theo dõi, đánh giá năng lực tiếp nhận, thực thi để có hỗ trợ. Việc dồn tất cả về cho quận, huyện hay cơ sở mà không đi kèm với năng lực tiếp nhận và thực thi thì có thể dẫn đến bị động hoặc sai sót. Chúng tôi đang tiếp tục rà soát và thực hiện đồng bộ, mạnh mẽ và triệt để hơn.

Vừa rồi, khi sắp xếp bộ máy, Bộ Tư pháp nói có gần 200 luật phải sửa đổi và hàng trăm nghị định, thông tư, văn bản khác. Riêng TPHCM rà soát cũng thấy 286 văn bản của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp cần điều chỉnh. Đây là cả một hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cần sửa đổi, bổ sung, ban hành mới. Vấn đề thể chế được lãnh đạo trung ương chỉ đạo rất quyết liệt, coi “thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn”, muốn tạo đột phá thì phải cải cách thể chế, coi cải cách thể chế là “đột phá của đột phá”. Đó là tinh thần, chỉ đạo. Nhưng làm sao để thực hiện đồng bộ trong thời gian ngắn là vấn đề rất lớn. TPHCM đang nghiên cứu từ thực tiễn để kiến nghị với trung ương và tự mình thực hiện.

Chúng tôi thấy thể chế kinh tế phải tiếp tục được cải cách theo hướng doanh nghiệp, người dân được làm những gì luật không cấm; tạo luồng xanh đối với đầu tư chiến lược vào khu công nghiệp, khu công nghệ cao tập trung và tiến hành hậu kiểm. Nhà nước chỉ tập trung quản lý những việc cần thiết, còn lại thị trường, xã hội sẽ thực hiện để mọi việc nhanh hơn. Đó là những dạng cải cách thể chế mà TPHCM đang kiến nghị. Trung ương đang rất tập trung, có thể phải tốn nhiều kỳ họp Quốc hội, nhiều cuộc họp trung ương nữa để có thể chế ngày càng hoàn thiện hơn.

* Thưa ông, chúng ta đã trao đổi rất nhiều về mục tiêu và định hướng của thành phố trong năm học 2024-2025. Để đạt được những mục tiêu lớn này, yếu tố con người đóng vai trò then chốt, thậm chí là quyết định. Tôi muốn trao đổi hai vấn đề liên quan. Thứ nhất, việc sắp xếp tổ chức bộ máy đang được quan tâm sâu sắc. Vậy, thành phố sẽ triển khai việc này như thế nào để vừa tinh gọn bộ máy, vừa đảm bảo hoạt động hiệu quả hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn? Thứ hai, thành phố đã ban hành đề án nền công vụ. Thành phố sẽ thực hiện đề án này ra sao để tạo động lực thực sự cho cán bộ, công chức, viên chức cống hiến?

- Về việc sắp xếp tổ chức bộ máy, thành phố đang khẩn trương thực hiện nghiêm túc theo chỉ đạo của trung ương. Đây là chủ trương thống nhất, đồng bộ từ trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, chúng tôi cũng nghiên cứu đến đặc thù của thành phố, nhưng vẫn đảm bảo phù hợp với tổng thể chung. Thành phố đã yêu cầu các cơ quan thuộc diện hợp nhất, kết thúc nhiệm vụ, kể cả những cơ quan không thuộc diện này, vẫn phải sắp xếp các đầu mối bên trong. Tinh thần là thành phố chủ động rà soát lại chức năng, nhiệm vụ để có sắp xếp hợp lý, chứ không chỉ hợp nhất hay kết thúc nhiệm vụ một cách cơ học. Như vậy, việc sắp xếp tổ chức bộ máy gắn liền với tái cơ cấu chức năng, nhiệm vụ và rà soát, tái cơ cấu đội ngũ.

Thành phố đang khẩn trương thực hiện nghiêm túc theo chỉ đạo của trung ương về việc sắp xếp tổ chức bộ máy

Chúng tôi không chỉ đơn thuần giảm biên chế 20%, mà quan trọng là trong quá trình đó, chúng ta giữ lại được nhân lực tốt, đồng thời có chính sách và sắp xếp phù hợp cho những nhân lực chưa phù hợp. Đây là vấn đề tiên quyết. Chúng tôi ý thức được rằng trong quá trình tăng tốc để đạt chỉ tiêu cao, việc xáo trộn về mặt tổ chức là khó tránh khỏi và có thể ảnh hưởng đến con người. Thành phố đã quán triệt, lên kế hoạch và có bước đi cụ thể để giảm thiểu ảnh hưởng này. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tinh thần nghiêm túc chấp hành chủ trương chung, tôi tin thành phố sẽ vượt qua. Chúng ta đã vượt qua nhiều khó khăn lớn, thì việc này cũng vậy. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy phải đi liền với tái cơ cấu chức năng, nhiệm vụ, tái cơ cấu đội ngũ. Thành phố cũng đang nghiên cứu rà soát đầu tư để hiện đại hóa nền hành chính, hỗ trợ công việc thông suốt khi nguồn nhân lực giảm đi.

* Còn về Đề án nền công vụ thì sao, thưa ông?

- Về Đề án nền công vụ, thành phố đã ký kế hoạch ban hành. Đây là việc thành phố đã nhìn thấy trước và mong muốn có một nền hành chính hiện đại, kiến tạo sự phát triển, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Trong năm 2025, gắn với việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy, đề án này sẽ giúp rà soát lại các quy trình công vụ, sự phối hợp để giải quyết công vụ, làm sao cho khoa học, thông suốt và tiết kiệm chi phí nhất về thời gian và tiền bạc.

Thứ hai, chúng tôi tập trung xây dựng đội ngũ công chức ưu tú, từ tuyển dụng đến đề bạt và chính sách. Thành phố đang đề xuất chính sách tương đối cho công chức, từ vấn đề tuyển dụng, đào tạo đến các chính sách chăm lo như nhà ở, học hành.

Thứ ba là yếu tố công nghệ, bao gồm cả phần cứng như trang thiết bị, cơ sở dữ liệu và các ứng dụng. Chúng tôi đang rất tập trung vào điều này. Chủ đề chuyển đổi số năm 2025 vẫn tiếp tục được giữ vững và sẽ hiện diện trong nền hành chính hiệu lực, hiệu quả bằng cách xây dựng chính quyền số thật tốt. Tôi tin rằng đề án nền công vụ sẽ có những kết quả rõ nét hơn trong năm 2025, sau quá trình nghiên cứu và ban hành kế hoạch trong năm 2024.

Thanh Hoa - Nguyễn Quang - Trang Thư