PNO - Chiều 7/4, kỳ họp thứ năm (kỳ họp chuyên đề) HĐND TPHCM khóa X đã bế mạc, thông qua 12 nghị quyết quan trọng về giao thông, y tế, xã hội, trong đó có nghị quyết về chính sách đặc thù củng cố, nâng cao năng lực trạm y tế phường, xã, thị trấn trong giai đoạn thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 đến năm 2025.
Theo nghị quyết này, bác sĩ đang tham gia chương trình thí điểm thực hành tại bệnh viện đa khoa gắn với trạm y tế sẽ được hỗ trợ 60 triệu đồng trong 18 tháng. Các điều dưỡng, hộ sinh đang trong thời gian tham gia thực hành tại trạm y tế được hỗ trợ 30 triệu đồng trong chín tháng. Nghị quyết cũng đưa ra chính sách thu hút người lao động cao tuổi có chuyên môn y tế tham gia công tác tại trạm y tế theo chế độ hợp đồng lao động xác định thời hạn dưới 12 tháng.
Đặng Minh Thư (22 tuổi) - sinh viên năm thứ tư Khoa Điều dưỡng Đại học Nguyễn Tất Thành - đang thực tập tại một trạm y tế ở TPHCM - Ảnh: Quốc Ngọc
Theo đó, người lao động cao tuổi có chuyên môn bác sĩ được hưởng mức lương 9 triệu đồng/tháng và người có chuyên môn y tế từ cao đẳng trở lên hoặc trung cấp y sĩ có mức lương 7 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, nhân viên vệ sinh, bảo vệ làm việc tại trạm y tế nhưng không thuộc đối tượng chi trả lương từ nguồn quỹ tiền lương của đơn vị sẽ được hỗ trợ chi phí 5,5 triệu đồng/tháng. Thời gian thực hiện các chính sách trên được tính từ ngày nghị quyết có hiệu lực đến ngày 31/12/2025.
Trao đổi với chúng tôi, bác sĩ Tăng Chí Thượng - Giám đốc Sở Y tế TPHCM - nhận định y tế cơ sở hoạt động chưa hiệu quả là do các yếu tố chủ quan như năng lực hiện có của trạm y tế, nhưng còn do những ràng buộc, bất cập từ chính sách, quy định pháp luật. Do đó, nghị quyết của HĐND TPHCM lần này là bước cụ thể hóa một số cơ chế, chính sách đặc thù để củng cố, nâng cao năng lực tuyến y tế cơ sở, là cơ sở pháp lý để nâng cao năng lực cung ứng và chất lượng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân và góp phần xây dựng thế trận y tế vững chắc trong tương lai nếu đại dịch quay trở lại.
Cần tránh kiểu “đầu voi đuôi chuột”
Bác sĩ Võ Hòa Khánh - Trưởng phòng Quản lý chất lượng, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TPHCM - nhận định ưu điểm trước mắt của nghị quyết là giảm gánh nặng cho nhân viên y tế ở các trạm y tế phường, xã: “Các công việc thường lệ ở trạm y tế vốn đã quá nhiều; khi dịch COVID-19 bùng phát, trạm y tế lại là tuyến đầu quản lý F0, F1, tiêm vắc-xin. Tôi cho rằng, khi có thêm nhân viên y tế về hưu tham gia công tác tại trạm y tế, đặc biệt là bác sĩ, sẽ đem lại nhiều lợi ích không chỉ cho y tế cơ sở mà còn cho xã hội”.
Theo ông, các bác sĩ về hưu là những người có kinh nghiệm. Họ sẽ tiếp tục dùng vốn kiến thức và kinh nghiệm của mình để giúp trạm y tế nâng cao năng lực chuyên môn. Chính sách mới cũng giúp các nhân viên y tế cao tuổi có thêm thu nhập khi đã về hưu và cảm thấy mình vẫn còn đóng góp được cho xã hội.
Trạm y tế P.8, Q.4, TPHCM khá xập xệ nhưng không được sửa chữa, nâng cấp vì vướng quy hoạch - Ảnh: Quốc Ngọc
Trong ba tháng đầu năm 2022, có hàng trăm nhân viên y tế làm việc ở các cơ sở công lập xin nghỉ việc. Do đó, nghị quyết trên dù được kỳ vọng sẽ góp phần củng cố, nâng cao năng lực trạm y tế phường, xã, thị trấn nhưng cũng để lại băn khoăn. Bác sĩ Lê Đình Thanh - Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất - nói: “Quả là quá khó nếu không có giải pháp căn cơ. Bên cạnh các chính sách, cần đưa ra mô hình và chức năng, nhiệm vụ cụ thể, nhất quán và thực tế hơn cho từng đơn vị y tế cơ sở. Cái này rất khó nhưng cần bởi theo tôi, trạm y tế đang gánh vác quá nhiều vai trò”.
Tuy nhiên, bác sĩ Lê Đình Thanh cũng ghi nhận: “Việc HĐND TPHCM thông qua nghị quyết nâng cao năng lực trạm y tế là rất đáng khích lệ. Chưa cần bàn đến hiệu quả, việc cơ quan này hiểu được tầm quan trọng của y tế cơ sở và đưa ra các chính sách là tốt lắm rồi. Cần có thêm các nhà chuyên môn xây dựng thêm cơ chế chính sách và tổ chức thực hiện tốt, tránh kiểu đầu voi đuôi chuột”.
Trao đổi bên lề kỳ họp, đại biểu Trần Quang Thắng - Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TPHCM - cũng ưu tư về việc có hơn 400 nhân viên y tế nghỉ việc trong quý I/2022. Theo ông, việc thông qua nghị quyết về nâng cao năng lực y tế cơ sở là một bước tiến lớn. Trong tương lai, cần tiếp tục có những điều chỉnh để phù hợp hơn với các trường hợp cụ thể phát sinh.
Về các mức hỗ trợ nêu trên, ông đánh giá: “Ngân sách thành phố quá hạn chế. Đòn bẩy tài chính là điểm yếu chưa khắc phục được trong hiện tại và hy vọng sẽ sáng sủa hơn trong một vài năm tới. Hiện chỉ có thể tận dụng tối đa các nguồn lực sẵn có. Tiền không phải là tất cả nhưng hầu như tất cả sẽ khó khăn nếu thiếu tiền. Cần làm rõ hoặc có hướng dẫn cụ thể trong việc phân cấp, phân quyền, tạo tính chủ động tích cực cho các cấp thừa hành”.
Từng cấp, ngành, cá nhân là chủ thể của chiến lược y tế
Trong bài phát biểu khai mạc kỳ họp, bà Nguyễn Thị Lệ - Chủ tịch HĐND TPHCM - nêu một trong sáu giải pháp cụ thể để tiếp tục thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ kinh tế, xã hội năm 2022 là, tiếp tục gắn chiến lược phát triển kinh tế với chiến lược y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân: “UBND TPHCM cần quan tâm chỉ đạo xây dựng và triển khai chiến lược y tế, trọng tâm là củng cố hệ thống y tế cơ sở và y tế dự phòng, nâng cao nhận thức xã hội, làm cho từng cấp, từng ngành, cơ quan, tổ chức, đơn vị và mỗi người dân là một chủ thể của chiến lược y tế, phòng chống dịch”.
Về thực hiện nhiệm vụ kinh tế, xã hội năm 2022, bà Nguyễn Thị Lệ đề nghị, cần cụ thể hóa các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là đối với các dự án đầu tư mới, dự án tạo động lực quan trọng cho tăng trưởng; tập trung hoàn thành các dự án đã kéo dài nhiều năm, các công trình, dự án trọng điểm, có tác động liên ngành, liên vùng, hoàn chỉnh hệ thống giao thông công cộng như tuyến metro số 1 và số 2, dự án cao tốc TPHCM - Mộc Bài, dự án chống ngập và tiếp tục thực hiện dự án đường Vành Đai 2, 3... nhằm khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, ngập nước. Bà cũng đề nghị tiếp tục triển khai thực hiện việc tổ chức chính quyền đô thị một cách sáng tạo, hiệu quả; trong đó đặc biệt lưu ý phát triển TP.Thủ Đức thành một cực tăng trưởng của TPHCM.
Đối với việc tổng kết thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM , bà cho biết, HĐND, UBND TPHCM sẽ sớm trình Quốc hội nghị quyết thay thế Nghị quyết 54/2017/QH14, trong đó lưu ý kế thừa những nội dung vẫn còn phát huy tác dụng và bổ sung thêm một số nội dung mới liên quan đến kế hoạch và đầu tư, quản lý nhà nước lĩnh vực đô thị và làm rõ hơn công tác quản lý văn hóa, xã hội, quản lý tổ chức bộ máy, biên chế cán bộ, công chức.
Bà đề nghị, UBND TPHCM cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, xây dựng TPHCM trở thành trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao và trung tâm tài chính quốc tế mang tầm khu vực.
Theo kế hoạch, ngày 24/4, các tổ đại biểu HĐND TPHCM sẽ tiếp xúc cử tri theo giới, là nữ công nhân, công chức, viên chức, người lao động.