TPHCM: Khách đến bảo tàng tăng 50%, đầu tư thiết chế VH-TT hơn 6.600 tỷ đồng

Tín hiệu tốt từ ngành bảo tàng và những việc đã làm được

Sáng 14/11, Hội nghị Tổng kết công tác thi đua ngành văn hóa, thể thao và du lịch năm 2023 của cụm thi đua các TP trực thuộc trung ương đã diễn ra tại TPHCM. Tại đây, những thông tin tích cực trong ngành VH-TT TPHCM được chia sẻ.

Lượng khách tham quan các bảo tàng thuộc quản lý của Sở VH-TT TPHCM trong 10 tháng đầu năm 2023 là 3 triệu lượt (trong đó phần lớn là khách trong nước), tăng 50% so với cùng kỳ năm trước. Các bảo tàng đã tổ chức 105 cuộc triển lãm. Sở VH-TT phối hợp Sở GD-ĐT cùng các trường học đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, ứng dụng di sản vào dạy và học…

Ngành VH-TT tiếp nhận BST với tổng số 217 tác phẩm của họa sĩ Lê Bá Đảng và nhiều kỷ vật của cố họa sĩ đã được ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê trao tặng Nhà nước, thông qua Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM.

Khách tham quan Bảo tàng Lịch sử TPHCM (quận 1)

Ở mảng quản lý các di tích, ngành VH-TT xây dựng cơ sở dữ liệu thuyết minh tự động hỗ trợ BQL Khu di tích quốc gia đặc biệt Kim Liên (Nam Đàn, Nghệ An); hướng dẫn BQL Khu di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi lập hồ sơ di tích đề nghị UNESCO ghi vào danh mục di sản thế giới…

Về việc quản lý di sản văn hóa phi vật thể, ngành VH-TT đã hướng dẫn Liên đoàn lân sư rồng TPHCM và các quận 5, 6, 11 lập hồ sơ đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trình UBND TPHCM; tổ chức lớp truyền dạy về bảo tồn thực hành nghi lễ trong Lễ hội Nghinh Ông (huyện Cần Giờ); xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện đề án Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số Việt Nam trong giai đoạn hiện nay trên địa bàn TPHCM đến năm 2025.

Ngành VH-TT tổ chức 945 suất biểu diễn nghệ thuật tổng hợp, vở diễn sân khấu, chiếu phim... phục vụ ngoại thành, trưởng trại cai nghiện, nông thôn mới, hải đảo, biên giới; 82 chương trình biểu diễn phục vụ chính trị; 52 chương trình sân khấu dành cho thiếu nhi... Đề xuất và tiến hành nghiên cứu đề án khoa học Nghiên cứu đề xuất giải pháp khuyến khích các nguồn lực xã hội trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, giai đoạn 2021 - 2035.  

Hình ảnh thực hiện nghi lễ trong Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ 2023

Ngành VH-TT cũng phối hợp tổ chức các chương trình sự kiện ngoại giao, chương trình lễ hội cấp TP; tham gia biểu diễn tại các đảo thuộc quần đảo Trường Sa và Nhà Giàn DKT; tổ chức các đêm nhạc quảng bá âm nhạc truyền thống cách mạng, giới thiệu chân dung tác giả, tác phẩm… TPHCM đã tổ chức Liên hoan phim ngắn TPHCM và Liên hoan Ảo thuật Toàn quốc.

Trong kỳ báo cáo, Sở VH-TT TPHCM đã thẩm định và cấp phép 531 chương trình biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, cuộc thi người đẹp, người mẫu; 8 hồ sơ cá nhân tham gia cuộc thi người đẹp ở nước ngoài; 2 hồ sơ kiểm tra lưu chiếu bản ghi âm ghi hình ca múa nhạc, sân khấu; tiếp nhận và thẩm định 72 hồ sơ cấp giấy phép nhập khẩu văn hóa phẩm. 

Tổ chức biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, thi người đẹp và người mẫu diễn ra trên địa bàn TPHCM cũng có nhiều vi phạm, gây khó trong việc xử lý. Những khó khăn này cũng từng được Sở VH-TT, UBND TPHCM nêu ra vào cuối năm 2022, đầu năm 2023. 

Đầu tư các thiết chế văn hóa thể thao tăng

Năm 2023, HĐND TPHCM thông qua kế hoạch bố trí vốn trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 cho công tác lập nhiệm vụ, để chuẩn bị đầu tư 25 dự án thiết chế VH-TT. 

So với cùng kỳ năm 2022, số dự án phát sinh mới trong năm 2023 là 53 dự án (tăng 165%). Đến nay có 28/53 dự án (tỉ lệ 52%) được thông qua chủ trương đầu tư. 21 dự án (nhóm A, B) được HĐND TPHCM thông qua với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 6.479 tỷ đồng. 7 dự án (nhóm C) được UBND TPHCM thông qua với mức đầu tư dự kiến hơn 139,7 tỷ đồng.

Với các dự án còn lại, Sở VH-TT đã lập báo cáo đề xuất, trình cơ quan có thẩm quyền để thẩm định, lấy ý kiến… theo quy định. Căn cứ các nghị quyết liên quan, Sở VH-TT đề xuất thực hiện thêm 78 dự án. Trong đó, 42 dự án thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách (đầu tư công) với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 7.307 tỷ đồng. 

Ông Võ Trọng Nam phát biểu trong hội nghị vào sáng 14/11

Theo phát biểu của ông Võ Trọng Nam, Phó giám đốc sở VH-TT TPHCM, giai đoạn 2016-2020 TPHCM chỉ đầu tư cơ sở vật chất cho ngành văn hóa thể thao khoảng 1.749 tỷ đồng, chiếm 1,6% tổng ngân sách. Giai đoạn 2021-2025, con số này là 5.450 tỷ đồng, chiếm khoảng 3,8% ngân sách. 

Tổng chi thường xuyên các ngành, lĩnh vực trên địa bàn TP là 60.127 tỷ đồng. Trong đó, mức chi thường xuyên cho lĩnh vực VH-TT là 1.668 tỷ đồng, chiếm tỉ lệ 2,77%, vượt gần 1% so với chỉ tiêu đặt ra.

TPHCM đầu tư gần 1.400 tỷ xây rạp xiếc và biểu diễn đa năng Phú Thọ cao 14 tầng (quận 11)

Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL chỉ ra khó khăn, đặt mục tiêu phát triển

Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho rằng ngoài những việc đã làm được, thì cũng cần nhìn nhận vào thực tế và nỗ lực thêm thời gian tới. 

Theo ông, khó khăn đầu tiên là nhận thức. Chẳng hạn, một bảo tàng không chỉ là cơ sở vật chất của ngành văn hóa, mà còn là biểu tượng của kiến trúc, điểm đến, điểm nhấn để làm đẹp cho đô thị. Nhưng không phải ai cũng hiểu được vậy. Quá trình chuyển đổi nhận thức vẫn còn chỗ này chỗ khác chưa đồng bộ. Đây là khó khăn chung, cần vượt qua.

Đầu tư cho văn hóa có tăng, nhưng cũng còn khó khăn. Cụ thể, năm 2004, theo nghị quyết của Bộ Chính trị, thì đầu tư 2% ngân sách cho văn hóa, nhưng đến năm 2023 mới bắt đầu tiến gần con số này. “Bối cảnh này cũng đặt ra thử thách cho việc sử dụng, khai thác có hiệu quả các thiết chế. Làm sao cho chúng sống động, để Nhà nước khi đầu tư không băn khoăn. Đây là các bài toán mà các TP lớn phải suy nghĩ, trăn trở”, ông phát biểu. 

Các thiết chế chưa đồng bộ, trong đó các thiết chế cũ không đáp ứng nhưng phải làm cho chúng sống động. Khó khăn bắt nguồn từ cơ chế, chính sách; quy định quản lý tài sản công; chính sách liên doanh, liên kết… Nếu không tháo gỡ những điều này thì khó khăn sẽ còn.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng phát biểu chỉ đạo tại hội nghị

Thứ ba là khó khăn về con người, nguồn lực về quản lý chưa đầy đủ. Ngành VH-TT chưa đủ quyền để tự tính toán cho bộ máy của mình, trong khi đó Sở Nội vụ, UBND, HĐND… sẽ làm công tác này. Làm sao có được con người toàn tâm toàn ý, phù hợp cũng là vấn đề khó. Theo ông, xuất phát từ thực tế này, nên phải chấp nhận đào tạo lại, truyền lửa… để cùng nhau làm.

Ông mong 5 TP tiếp tục phát huy thành quả đạt được; đổi mới cách thức, phong trào thi đua; lượng hóa từng phần việc; tập trung vào cơ chế, chính sách… Các TP có mô hình thí điểm thành công, từ đó ngành có thể áp dụng trong cả nước. Khi đó công nghiệp văn hóa sẽ thành điểm sáng hơn nữa. Công nghiệp văn hóa tạo ra sản phẩm văn hóa chất lượng, có thương hiệu. Tận dụng lợi thế người đi sau, học hỏi kinh nghiệm người đi trước để phát triển công nghiệp văn hóa. 

Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tiến bộ, lấy địa bàn dân cư làm khu vực “tác nghiệp”của toàn ngành. Huy động toàn bộ lực lượng xã hội, đề cao sức mạnh của hệ thống chính trị trong quá trình này. Tập trung đề cao vai trò người đứng đầu các cấp trong lĩnh vực văn hóa. Không đề cao, không nêu gương, không quyết liệt, cải cách tốt trong công tác hành chính, sẽ dẫn đến chậm trễ quá trình phát triển này…

Tại hội nghị, có các mô hình đã được vinh danh như: Cuộc thi Cải lương Mộc Quán Nguyễn Trọng Quyền (Sở VH-TT&DL Cần Thơ); Lễ hội Pháo hoa quốc tế Đà Nẵng, Hội làng giữa phố (Sở VH-TT Đà Nẵng); Đêm thiêng liêng 3 với chủ đề Lửa thanh xuân tại Nhà tù Hỏa Lò (Sở VH-TT Hà Nội); Xây dựng cơ sở thuyết minh tự động Khu Di tích quốc gia đặc biệt Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An (Sở VH-TT TPHCM)… Các đơn vị được vinh danh với các giải thưởng tại hội nghị

Trung Sơn