TPHCM đẩy mạnh chuyển đổi công nghiệp để phát triển bền vững

Việc chọn chủ đề trên xuất phát từ mục tiêu phát triển kinh tế TPHCM giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050, đó là phát triển theo hướng hiện đại hóa, tự động hóa, công nghiệp sạch và thân thiện với môi trường. UBND TPHCM đang xây dựng chiến lược cụ thể về kinh tế xanh, đã ban hành chính sách hỗ trợ chuyển đổi số cho các doanh nghiệp (DN) và có nhiều chính sách ưu đãi về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, ngành công nghiệp TPHCM đang phát triển thiếu bền vững, nặng tính gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng thấp, sử dụng công nghệ lạc hậu.

Theo ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TPHCM - kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam cho thấy, muốn chuyển đổi công nghiệp thành công, ngoài quyết tâm của lãnh đạo, cần có chiến lược bài bản, khả năng quản trị thực thi cao cùng hành lang pháp lý thông thoáng và chính sách hỗ trợ DN hiệu quả. Ông cho rằng, cách tiếp cận linh hoạt và quyết liệt là phù hợp với TPHCM, thích ứng với từng ngành, từng lĩnh vực và từng loại hình DN với trình độ phát triển khác nhau.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo TPHCM thực hiện nghi thức khánh thành Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư tại TPHCM nhân dịp diễn ra Diễn đàn kinh tế TPHCM - ẢNH: HOÀNG HÙNG

Ông Rich McClellan - Giám đốc quốc gia Viện Tony Blair - cho rằng, để lựa chọn các ngành công nghiệp phù hợp nhất, chính quyền TPHCM cần áp dụng bộ tiêu chí đánh giá dựa trên 3 khía cạnh chính: tác động của ngành, lợi thế cạnh tranh, sự phù hợp với các chiến lược quốc gia và của thành phố. Dựa theo nghiên cứu của viện, có 4 ngành chiến lược cần được chính quyền TPHCM ưu tiên đầu tư và phát triển. Cụ thể, ngành điện tử và sản xuất công nghệ cao giúp tận dụng cơ sở hạ tầng công nghiệp và lực lượng lao động lành nghề của TPHCM; kinh tế số và dịch vụ công nghệ thông tin giúp tận dụng hệ sinh thái công nghệ đang phát triển sôi động của thành phố và lực lượng dân số trẻ am hiểu công nghệ (lĩnh vực này được dự báo sẽ tăng trưởng nhanh chóng trong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu); năng lượng tái tạo và công nghệ xanh; tài chính xanh giúp cung cấp nguồn vốn thiết yếu cho phát triển bền vững.

Theo ông, để thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp trên, cần kết hợp các chính sách chung và chính sách riêng cho từng ngành. Các chính sách chung tập trung vào việc cải thiện cơ sở hạ tầng, tinh gọn các thủ tục quản lý và đầu tư vào phát triển lực lượng lao động. Các chính sách riêng bao gồm tạo ra các cụm công nghiệp công nghệ cao, ươm tạo các công ty khởi nghiệp công nghệ, đặt ra các mục tiêu năng lượng tái tạo tham vọng và phát triển hệ thống phân loại xanh để định hướng cho các khoản đầu tư bền vững.

Trên thực tế, chính quyền TPHCM xác định có 5 lợi thế và cơ hội nổi trội để thực hiện quá trình chuyển đổi công nghiệp. Cụ thể là hạ tầng cứng và hạ tầng mềm phát triển vượt trội so với cả nước nên đã thu hút được nhiều nhà đầu tư vào các lĩnh vực như công nghệ, năng lượng tái tạo và sản xuất thông minh; TPHCM cũng là trung tâm đổi mới sáng tạo của cả nước và thuộc tốp đầu cả nước về chuyển đổi số; TPHCM còn là trung tâm thương mại và tài chính của cả nước, tập trung nguồn nhân lực chất lượng cao và đang được thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết 98 của Quốc hội.

Vì vậy, để đạt mục tiêu chuyển đổi công nghiệp thành công, TPHCM sẽ ưu tiên các ngành có tiềm năng và tầm quan trọng cao, như công nghiệp chip điện tử, vi mạch, bán dẫn; khuyến khích áp dụng công nghệ mới trong các ngành công nghiệp trọng điểm; hỗ trợ DN nâng cao năng lực để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu; thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh; đặc biệt là nâng cấp Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0 thành Trung tâm Nghiên cứu, Tư vấn chính sách cấp vùng.

Tại diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết TPHCM đã được Quốc hội ban hành nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù. Ông yêu cầu các bộ, ngành cấp trung ương phải xây dựng thể chế, ưu tiên về cơ chế, chính sách để TPHCM tiếp tục phát huy nguồn lực của mình.

Mai Ca