TPHCM: 50 năm kiên cường, năng động, lập nhiều kỳ tích

Đó là nhận định của các đại biểu tham dự hội thảo khoa học “TPHCM - Thành tựu 50 năm xây dựng, bảo vệ và phát triển” do Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM tổ chức sáng 25/3.

Một góc trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh bên sông Sài Gòn - Ảnh: Ngọc Hà/TTXVN

Từ “phá rào” đến “dẫn đầu”

Nhìn nhận về những giá trị trường tồn của Đại thắng mùa xuân 1975 và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, thiếu tướng Vũ Quang Đạo - nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự Việt Nam (Bộ Quốc phòng) - cho rằng, người Sài Gòn - TPHCM có quyền tự hào vì không chỉ vẻ vang trong kháng chiến mà còn dẫn đầu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, đi đầu trong cuộc chiến chống đói nghèo, lạc hậu, xây dựng thành phố hiện đại.

Theo ông, chính quyền và nhân dân TPHCM cần trân trọng và biết cách phát huy những giá trị này trong điều kiện mới để đưa thành phố phát triển mạnh mẽ, bền vững.

Phó giáo sư, tiến sĩ Phan Xuân Biên - nguyên Trưởng ban Tư tưởng, Văn hóa Thành ủy TPHCM - nhận định, trong nửa thế kỷ qua, cụm từ “TPHCM - thành phố anh hùng” gắn chặt với nhau, vừa phản ánh danh hiệu cao quý mà Đảng, Nhà nước đã trao tặng, vừa là nguồn động lực to lớn để thành phố luôn vững vàng vượt qua bao trở ngại.

Theo ông, sau ngày 30/4/1975, tình hình kinh tế, xã hội hết sức khó khăn, giá cả tăng phi mã, lạm phát tăng cao, có lúc lên 740%, đời sống nhân dân sa sút. Khi đó, những vị lãnh đạo cao nhất của TPHCM đã chủ trương tìm mọi giải pháp để lo cho dân, đưa thành phố ra khỏi cơn khủng hoảng. Họ vừa chạy gạo từng bữa cho 3,5 triệu dân, vừa thành lập tổ thu mua lương thực, lặn lội xuống tận đồng bằng sông Cửu Long, vượt bao hàng rào “ngăn sông cấm chợ” để thu mua lương thực theo giá thỏa thuận, tạo nên “hạt gạo cô Ba Thi” nuôi sống nhân dân thành phố. Những cách làm táo bạo này lúc đầu bị coi là “phá rào”, “xé rào” nhưng sau này được ghi nhận là bước đột phá đầu tiên của quá trình đổi mới, là năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Trong giai đoạn đầu của công cuộc đổi mới (1986-2010), tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của TPHCM tăng bình quân 10,5%/năm, là một trong số ít đô thị trên thế giới có mức tăng trưởng 2 con số liên tục trong thời gian dài. TPHCM đã khẳng định được vai trò là trung tâm lớn về nhiều mặt và là một trong những động lực phát triển kinh tế của cả nước.

Ông cho rằng, TPHCM vượt qua những thách thức trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 cũng nhờ vào truyền thống anh hùng đó. Do vậy, nếu truyền thống kiên cường, dũng cảm, năng động, sáng tạo, hào sảng, nghĩa tình, tiên phong hội nhập… được khơi dậy cao độ, TPHCM sẽ tiếp tục có những thành tựu mới rất cao trong thời gian tới.

Vươn mình đột phá trên mọi lĩnh vực

Lãnh đạo và nguyên lãnh đạo TPHCM tham dự hội thảo - Ảnh: Phùng Huy

Bà Phạm Phương Thảo - nguyên Phó bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM - đánh giá, qua nửa thế kỷ, TPHCM đã có bước phát triển toàn diện trên mọi mặt. Thu nhập bình quân đầu người từ 65 USD vào năm 1975 tăng lên hơn 7.700 USD vào năm 2024. Từ chỗ tỉ lệ hộ nghèo 60% vào năm 1986, đến nay, thành phố đã cơ bản hoàn thành xóa nghèo theo chuẩn đa chiều và chuẩn nghèo của thành phố luôn được nâng lên, cao hơn chuẩn cả nước. Lãnh đạo TPHCM xác định đến năm 2030, phấn đấu đạt thu nhập bình quân đầu người 13.000-14.000 USD, thuộc nhóm đứng đầu cả nước và vượt ngưỡng thu nhập cao.

Theo bà, TPHCM là nơi có nhiều phong trào phát huy được nguồn lực trong dân. Đặc biệt, nhờ sức mạnh đoàn kết, nhờ sự hợp lực, giúp đỡ của đồng bào, chiến sĩ cả nước, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, sự chỉ đạo sát sao của cấp trung ương, sự linh hoạt của lãnh đạo thành phố, TPHCM đã vượt qua đại dịch COVID-19 và sớm phục hồi mọi mặt.

Bà nói: “Nhìn lại 50 năm qua, ở mỗi giai đoạn phát triển, TPHCM luôn phấn đấu giữ vững vai trò đầu tàu, luôn đứng đầu về tỉ trọng GDP, thu ngân sách, năng suất lao động… TPHCM cần tiếp tục vai trò tiên phong trong thời đại công nghiệp 4.0, xây dựng nền kinh tế tri thức, thành phố thông minh, đi đầu trong đổi mới sáng tạo với nhiều giải pháp mang tính đột phá để tăng tốc phát triển”.

Trung tướng Lê Hồng Nam - Giám đốc Công an TPHCM - cho rằng, 50 năm qua, TPHCM không chỉ phát triển về các mặt kinh tế, xã hội mà luôn giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Theo ông, lực lượng công an thành phố đã đạt được những chiến công đặc biệt xuất sắc, điển hình trong công tác phòng, chống ma túy. Hiện Công an TPHCM đang mở rộng các địa bàn “không ma túy”, kết hợp tuyên truyền, trang bị các kiến thức giúp học sinh nhận diện và tự xây dựng pháo đài bất khả xâm phạm với ma túy, hướng tới giữ gìn thế hệ tương lai, phục vụ sự phát triển của thành phố.

Lực lượng công an cũng đấu tranh, khám phá nhiều vụ án trên lĩnh vực. Từ năm 2014 đến nay, số vụ phạm pháp hình sự đã giảm sâu, trung bình hơn 8%/năm. Hiện nay, tội phạm đường phố, tội phạm cho vay nặng lãi hoạt động trên không gian mạng, có yếu tố nước ngoài, tội phạm liên quan đến cờ bạc, mại dâm cũng giảm. Ông nói: “Trong giai đoạn tới, tội phạm công nghệ cao trở thành một thách thức lớn đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự không chỉ ở TPHCM mà trên cả nước và trên thế giới. Công an TPHCM sẽ tập trung xây dựng lực lượng, nâng cao chất lượng phân tích, dự báo để đảm bảo an ninh, trật tự và môi trường sống an toàn, lành mạnh, bình yên cho nhân dân thành phố”.

Những bài học vô giá cho kỷ nguyên mới

Ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TPHCM

Phát biểu bế mạc hội thảo, ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TPHCM - cho rằng, bài học quan trọng nhất của Đảng ta là phát huy được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy tài tình nhân tố con người. Các ý kiến tại hội thảo đã khẳng định, 50 năm qua, TPHCM đã luôn phát huy bài học quan trọng này, huy động các nguồn lực vật chất và tinh thần để xây dựng và bảo vệ thành phố. Bên cạnh đó, bài học về tinh thần đổi mới, đi đầu, tư duy mới, cách làm mới đã giúp thành phố vượt qua những khó khăn, thử thách và góp phần tích cực vào việc hình thành đường lối đổi mới của Đảng.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đến nay, Bộ Chính trị đã ban hành 4 nghị quyết về phát triển TPHCM (vào các năm 1982, 2002, 2012, 2022), cho thấy sự quan tâm, nhìn nhận vị thế, vai trò của thành phố. Theo ông Nguyễn Văn Được, kinh tế TPHCM luôn giữ vững vị trí là đầu tàu cả nước. Năm 2024, thành phố có hơn 230.000 doanh nghiệp đang hoạt động, chiếm khoảng 28% tổng số doanh nghiệp cả nước, đóng góp khoảng 25% ngân sách cả nước. Quy mô kinh tế thành phố đạt 1,78 triệu tỉ đồng (tương đương 74 tỉ USD), chiếm 17% cả nước. Hiện nay, thành phố đã và đang chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế từ chiều rộng sang chiều sâu, hướng đến cải thiện chất lượng tăng trưởng; chú trọng phát triển công nghệ cao, kinh tế xanh, kinh tế số và kinh tế tuần hoàn.

Ông cho rằng, 2025 là năm có nhiều sự kiện lịch sử, chính trị trọng đại, cũng là năm mà thành phố và cả nước thực hiện cuộc cách mạng thể chế “mang tính đột phá của đột phá” về tinh gọn bộ máy, là năm tăng tốc, bứt phá, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống để tạo đột phá trong các động lực tăng trưởng mới. Do đó, rất cần sự tham gia, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân, nhà khoa học… Về phần mình, lãnh đạo thành phố sẽ nỗ lực, quyết tâm hơn nữa, đổi mới mạnh mẽ và quyết liệt hơn nữa, kiến tạo phát triển, biến cơ chế xin - cho thành phục vụ, để đưa TPHCM vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Minh Linh