TP.HCM phát hiện 'cát tặc', Đồng Nai bảo đối tượng chỉ đang 'khảo sát thăm dò'

Lủng củng phối hợp

Năm 2017, TP.HCM đã cùng với các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang, Đồng Nai ký kết quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về tài nguyên nước, khoáng sản, môi trường vùng giáp ranh.

Tuy nhiên, tại hội nghị “Công tác phối hợp kiểm tra, xử lý khai thác vận chuyển cát trái phép trên vùng biển Cần Giờ và vùng giáp ranh TP.HCM” diễn ra vào chiều nay, 22/11 tại TP.HCM, các đơn vị cho rằng, công tác phối hợp này chưa thực sự hiệu quả, khiến vấn nạn "cát tặc" vẫn còn hoành hành.

Tình trạng khai thác cát trái phép thời gian qua vẫn diễn ra ở biển Cần Giờ, TP.HCM

Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho biết, theo ký kết, địa phương nào bắt được đối tượng thì lập biên bản, sau đó chuyển hồ sơ về cho địa phương nơi đối tượng thực hiện hành vi vi phạm xử lý.

Dù vậy, trong thực tế, khi tổ công tác của địa phương này truy đuổi các đối tượng khai thác và vận chuyển cát trái phép tới vùng giáp ranh của địa phương kia thì lại có sự chùn tay, e ngại.

Sự lấn cấn trong việc xử lý tội phạm cũng không rõ ràng. Bà Mỹ đơn cử, trước đây, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM từng phát hiện, truy đuổi một đối tượng khai thác cát trái phép, do đuổi đến địa phận thuộc tỉnh Đồng Nai nên chuyển hồ sơ cho Đồng Nai. Sau đó, tỉnh này cho biết qua rà soát thì thấy đối tượng thuộc trường hợp đang thực hiện khảo sát thăm dò khu vực!

Hội nghị chiều 22/11 do Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong chủ trì

Băn khoăn về vấn đề này, Đại tá Phạm Văn Phong - Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đặt câu hỏi: "Nếu Bà Rịa - Vũng Tàu phát hiện có khai thác cát trái phép ở vùng thuộc TP.HCM thì Bà Rịa - Vũng Tàu được xử lý hay không?".

Đại diện Công an tỉnh Đồng Nai cũng lúng túng, thừa nhận thời gian qua việc truy bắt các đối tượng rất khó, đầy bị động do chỉ… nhích một chút là qua địa phương khác.

Không xử lý được cát tịch thu

Theo đại tá Phạm Văn Phong, mới đây, Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bắt được 15 tàu khai thác trái phép với hơn 15.000 khối. Qua đấu tranh thì 15 tàu đều đưa ra tất cả các hóa đơn hợp lệ như hóa đơn vận chuyển, hợp đồng vận chuyển, chỉ có nguồn gốc cát thì họ không chứng minh được. Sau đó, đơn vị này tiếp tục bắt thêm 7 phương tiện vận chuyển trái phép thì mới biết tất cả đều “hốt” cát bên biển Cần Giờ, TP.HCM.

"Nhưng, số lượng cát này chúng tôi tịch thu và không biết bỏ ở đâu" - đại tá Phong cho biết.

Hội nghị tiếp tục ký kết kế hoạch phối hợp đấu tranh phòng chống khai thác, vận chuyển cát trái phép trên vùng biển Cần Giờ và các vùng giáp ranh của TP.HCM với các tỉnh

Cụ thể, Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đem lượng cát này bán cho Nhà máy hóa lọc dầu Long Sơn (tập đoàn SCG Thái Lan làm chủ) thì nhà máy này không nhận; sau đó, tiếp tục… cho không, nhà máy cũng không nhận.

Lý do họ không nhận chính là nguồn gốc cát không rõ ràng. "Sau đó, tôi báo cáo lãnh đạo tỉnh xin đất để chứa cát thì được kêu bán hoặc thanh lý đi. Nhưng thời gian để hoàn tất thủ tục thanh lý phải cần ít nhất một tháng. Trong một tháng này, do cát còn đang ở dưới tàu nên lỡ có gì xảy ra, như chết người hay gió mưa gì đó; người đứng đầu phải chịu trách nhiệm thì tôi… không chịu nổi trách nhiệm này” - Đại tá Phong bày tỏ sự lúng túng.

Đánh giá cao việc từ chối mua cát “lậu” của Nhà máy Long Sơn, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong khẳng định, nếu các chủ đầu tư công trình xây dựng tại TP.HCM cũng nói "không" với cát "lậu", có thể giúp ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép. 

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong khẳng định, liên quan đến vấn nạn cát "tặc", nếu không có cầu thì sẽ không có cung

Chủ tịch Phong cũng cho biết sắp tới đây UBND TP.HCM sẽ tổ chức phiên thảo luận để bàn, bao gồm hướng đến nghiên cứu việc sử dụng vật liệu khác thay cho cát.

Liên quan đến công tác khai thác cát trái phép tại TP.HCM, ông Nguyễn Thành Phong khẳng định, Ban thường vụ Thành ủy TP.HCM không cho khai thác cát trên địa bàn. Do đó, trước câu chuyện TP.HCM vẫn còn tình trạng khai thác cát "lậu", cách đây không lâu, ông có chủ trì một cuộc họp liên quan và hỏi các địa phương, bao gồm cả Q.9, Cần Giờ thì các đơn vị đều không dám khẳng định 100% là không có tiêu cực trong quản lý nhà nước, dù chưa phát hiện.

Tuyết Dân