TP.HCM muốn xóa bỏ giết mổ thủ công bằng... sàn giao dịch heo

Tại tọa đàm “Trao đổi, lấy ý kiến vận hành mô hình dự kiến sàn giao dịch heo trên địa bàn TP.HCM” diễn ra tại TP.HCM sáng 14/11, ông Nguyễn Ngọc Hòa – Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM đánh giá: nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tươi sống nói chung và thịt heo nói riêng tại TP.HCM rất cao nhưng hiện chưa có chuẩn quy cách đồng bộ trong chăn nuôi, giết mổ, mua bán thịt heo.

Phần lớn heo vẫn được giết mổ thủ công, không bảo đảm vệ sinh dịch tễ, an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP); mua bán truyền thống là chính; vận chuyển (logistic) còn sơ khai, đơn giản; điều kiện bảo quản kho lạnh còn yếu kém.

“Khi nào chưa thay đổi quy trình theo phương thức mới thì thương lái vẫn đang đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng thịt heo. Người chăn nuôi yếu thế có hàng nhưng không quyết định được giá, người tiêu dùng thì giá bán lẻ sao mua vậy nên bị động. Thông tin từ sản xuất, mua bán đến người tiêu dùng còn chưa minh bạch, thiếu quy hoạch. Các khâu cung ứng rời rạc, không tạo thành chuỗi sẽ khó quản lý các chủ thể. Từ đó, TP.HCM xây dựng đề án mở sàn giao dịch heo trên địa bàn, tham quan, học hỏi kinh nghiệm từ mô hình sàn giao dịch heo của các nước trên thế giới.”, ông Hòa nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Nguyên Phương - Trưởng Phòng Quản lý Thương mại, Sở Công Thương TP.HCM cho biết, qua khảo sát thực tế các sàn giao dịch tại Đài Loan như sàn giao dịch hoa, sàn giao dịch rau củ quả, sàn giao dịch heo… thì hầu hết các mô hình này là của công ty cổ phần, vốn đầu tư không lớn; xuất phát điểm khá giống Việt Nam, cũng từ các chợ mua bán nhỏ lẻ; Nhà nước hỗ trợ dành đất, đầu tư vốn xây dựng cơ sở vật chất, chuỗi logistic và cử người tham gia, theo dõi giám sát.

Sản xuất chăn nuôi heo của Đài Loan khá giống Việt Nam, tổng lượng heo mỗi ngày khoảng 20.000 con, trong khi giao dịch heo chỉ ở TP.HCM đã 10.000 con/ngày. Không có doanh nghiệp nào tự đầu tư được mà phải có sự hỗ trợ của Nhà nước. Sàn giao dịch heo của Đài Loan hình thành từ 1960, khác sàn của một số nước khác là hai bên tự giao dịch mua bán tại sàn, đưa trực tiếp heo tới sàn – cách làm này không phù hợp với thực tế hiện nay.

"Chúng tôi đúc kết được nhiều kinh nghiệm, cả đoàn quyết tâm xây dựng sàn giao dịch heo nhưng có một số điểm chưa phù hợp với TP.HCM, nên dự kiến sẽ tiếp tục tham quan thêm một số mô hình sàn giao dịch heo ở các nước Châu Âu để có thêm kinh nghiệm áp dụng mô hình sàn phù hợp hơn", ông Phương nói.

Nhiều chuyên gia nước ngoài tham gia đóng góp ý kiến tại tọa đàm

Theo ông Hòa, định hướng sàn giao dịch heo phải kết nối được chủ thể quan trọng trong chuỗi cung ứng, nhất là chủ thể chăn nuôi và chủ thể giết mổ và thương nhân chợ đầu mối, tiến tới chấm dứt lò giết mổ thủ công, tập trung giết mổ công nghiệp để đảm bảo ATVSTP, đưa sản phẩm thịt heo chất lượng đến người tiêu dùng với giá hợp lý.

Tại Tọa đàm, nhiều ý kinh doanh nghiệp chuyên sản xuất, cung ứng thịt heo đồng tình ủng hộ mở sàn giao dịch heo. Tuy nhiên, bên cạnh học hỏi kinh nghiệm thành công từ sàn giao dịch heo của các nước, cũng cần rút kinh nghiệm từ thất bại sàn giao dịch cà phê ở Đắc Lắc để không dẫm lại “vết xe đỗ” này.

Ông Phạm Thành Kiên – Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, cho rằng, sẽ gặp nhiều khó khăn khi mở sàn giao dịch heo nhưng thành phố vẫn chọn cái khó trước, nếu thành công ở mô hình này thì sẽ tiến tới mở các sàn giao dịch khác như sàn giao dịch rau củ quả… sẽ dễ dàng hơn.

Mở sàn giao dịch heo tại TP.HCM nhận được nhiều sự đồng thuận của các chủ thể, cơ quan ban ngành. Tất cả có chung một mục đích mang lại sản phẩm thịt heo tốt nhất cho người tiêu dùng; xây dựng thương hiệu; sản xuất, kinh doanh, phát triển bền vững hướng tới xuất khẩu. Bên cạnh đó, nhờ sự tư vấn kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ pháp lý của các đơn vị, đối tác nước ngoài, các đơn vị đánh giá sàn giao dịch heo tại TP.HCM sẽ sớm được mở và đi vào hoạt động, các bên đều hưởng lợi.

Nguyễn Cẩm