Thời gian qua, nhiều người dân đã phản ánh với Báo Phụ nữ về tình trạng những bãi tập kết rác xuất hiện tại nơi họ đang sinh sống, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt. Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện ở TP.HCM có gần 50 bãi tập kết rác “chính thức”, chưa kể những bãi tự phát, đa số nằm trong khu dân cư, quanh năm bốc mùi hôi thối.
Khốn khổ vì bãi tập kết rác gần nhà
Hơn 10 năm nay, người dân ở gần bãi tập kết rác trên đường Lê Đức Thọ (KP.11, P.7, Q.Gò Vấp, TP.HCM) phải chịu cảnh “vừa bịt mũi vừa sống” vì mùi hôi thối của bãi tập kết rác này. Theo người dân, bãi tập kết rác ở đường Lê Đức Thọ là một trong hai bãi chính của Q.Gò Vấp, đồng thời còn nhận một lượng rác khá lớn gom về từ Q.12 và Q.Bình Thạnh.
Chị Nguyễn Ngọc Bích (ngụ KP.11) bức xúc: “Chúng tôi kêu ca mãi không được nên cũng nản lòng. Từ 4g sáng rác đã được kéo về, liên tục đến 16g. Sợ nhất là khoảng 11-12g, các xe chuyên dụng đến ép rác, nước bẩn chảy ra, mùi xú uế nồng nặc. Có lúc tôi phải trốn đi chỗ khác để ngủ trưa”.
Theo quan sát của chúng tôi, bãi tập kết rác này khoảng 100m2 , những giờ cao điểm có đến hàng trăm xe rác ra vào khu vực. Bãi “quá tải” nên rác được bỏ dài từ trong bãi ra đến vỉa hè đường Lê Đức Thọ. Không hiểu sao cơ quan chức năng có thể lập một bãi tập kết rác án ngữ giữa nơi tập trung đông người như vậy. Cạnh bãi rác là chung cư K26, quán cà phê sân vườn Suối Nguồn, công viên nhỏ và… nhà sinh hoạt cộng đồng của KP.11.
Để ngăn bớt mùi hôi thối lan vào nhà sinh hoạt cộng đồng, ban điều hành KP.11 phải làm một vách tôn che chắn, mở lối đi khác. Công viên khá đẹp, cây xanh rợp bóng nhưng chẳng ai dám đến vì nồng nặc mùi hôi thối, lại còn bị công nhân vệ sinh đổ lấn rác vào.
Chịu hậu quả nặng nề nhất có lẽ là quán cà phê sân vườn Suối Nguồn. Lối vào quán cũng là nơi tập kết rác, khách đến quán phải bịt mũi, nín thở. Chủ quán đã phải lắp bốn chiếc quạt máy công suất lớn ngoài cổng để thổi ngược mùi hôi ra. Một nhân viên bảo vệ có nhiệm vụ dội nước bẩn chảy ra liên tục từ bãi rác.
Cùng chung nỗi khổ với người dân Q.Gò Vấp, nhiều năm qua hàng chục hộ dân sống gần bãi tập kết rác trên đường Bình Long (P.Bình Hưng Hòa A, Q.Bình Tân) cũng gồng mình hứng chịu mùi hôi thối. Theo người dân, mỗi ngày có hàng chục xe trung chuyển rác ra vào bãi, những ngày nắng nóng mùi hôi thối từ bãi lan xa hàng cây số khiến cả khu vực bị ảnh hưởng.
Chị Nguyễn Thị Sen (35 tuổi, ngụ đường Bình Long, Q.Tân Phú) bức xúc: “Trời mưa còn đỡ, những ngày nắng là chúng tôi ở trong nhà cũng phải bịt khẩu trang. Mỗi lần xe chở rác đến là phải đóng kín cửa. Đã vậy, nhiều người còn tụ tập lại đây để đào bới tìm nhặt ve chai, làm rác vương vãi, càng bốc mùi nồng nặc hơn”.
Cũng theo chị Sen, trước đây nhà chị có vài người thuê trọ nhưng đều đã bỏ đi vì không chịu nổi mùi hôi. Nhiều gia đình gần bãi rác có con nhỏ phải mang gửi nơi khác để các cháu không bị nhiễm bệnh. “Rác hôi thối một phần, phần khác là phát sinh ruồi muỗi rất nhiều. Chúng tôi đã phản ánh tình trạng này suốt nhiều năm nhưng vẫn không thay đổi được gì”.
Vài tháng gần đây, người dân ở khu vực đường Sinco (P.Bình Trị Đông B, Q.Bình Tân) cũng khốn đốn vì việc tập kết rác gây ô nhiễm. Chỉ một đoạn ngắn khoảng 200m từ đường Hồ Học Lãm đổ vào đã có hơn chục thùng rác được gom lại. Số rác này chủ yếu là rác hữu cơ thải ra từ khu chợ tạm trên đường Sinco và chợ Bình Trị Đông B. Ban ngày rác bốc mùi không đáng kể, nhưng buổi tối khi xe đến chuyển rác đi thì mùi hôi tràn ngập cả khu phố.
Chị Trần Thị Thanh Hiền (26 tuổi, ngụ P.Bình Trị Đông B, Q.Bình Tân) nói: “Thường khoảng 7-8 giờ tối là xe rác đến bốc rác đi, làm cả khu phố hôi nồng nặc. Đó lại đúng vào giờ ăn tối của chúng tôi mới khốn khổ. Ở khu vực này còn có nhiều quán ăn, vào giờ cao điểm xe rác đến, khách đang ăn cũng bỏ đi”.
Khó xử lý dứt điểm
Trên thực tế việc quản lý những bãi tập kết rác này còn khá nhiều bất cập, nhưng từ trước đến nay cơ quan chức năng chưa bao giờ tiến hành xử phạt. Đại diện Sở TN&MT TP.HCM cho biết, rác thải ở TP được hai tổ chức thu gom là hệ thống công lập thuộc các công ty TNHH MTV dịch vụ công ích, thu gom khoảng 40%, 60% còn lại do hệ thống thu gom rác dân lập các quận, huyện đảm nhận, trong đó có rất nhiều bãi tập kết rác đang quá tải, không đảm bảo tiêu chuẩn, ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
Ngoài vấn đề ở các bãi tập kết rác , các phương tiện chuyên chở rác ở TP cũng có nhiều hạn chế. theo ông Lê Trung Tuấn Anh, Trưởng phòng Quản lý chất thải rắn Sở TN&MT, hiện TP có hơn 200 xe tải nhỏ, gần 1.000 xe ba-bốn bánh tự chế và hơn 2.500 thùng gom rác loại 660 lít. Đa số các phương tiện đã cũ, khoảng 45% không có hệ thống thu gom nước rỉ rác, lại cơi nới dễ để rơi vãi rác, gây mất mỹ quan đô thị.
Liên quan đến mùi hôi ở bãi rác trên đường Lê Đức Thọ (Q.Gò Vấp), ông Lê Hoàng Hà (Chủ tịch UBND Q.Gò Vấp) cho biết: “Điểm trung chuyển rác trên đường Lê Đức Thọ là một trong 16 điểm tập kết rác ở Q.Gò Vấp, đã tồn tại hàng chục năm. UBND quận đã tính đến phương án giảm tải cho điểm trung chuyển này, nhưng vừa qua do việc phân luồng giao thông để làm cầu vượt ở ngã sáu Gò Vấp nên chúng tôi phải tạm dừng hai điểm để tránh ùn tắc xe cộ. Do giảm hai điểm nên điểm trên đường Lê Đức Thọ phải gánh thêm khối lượng đó, làm tăng mùi hôi…”.
Cũng theo ông Hà, vấn đề bãi trung chuyển rác gây ô nhiễm HĐND TP cũng nắm được thông tin, UBND quận cũng đã kiến nghị TP nghiên cứu giải pháp giảm lượng rác trung chuyển từ nội thành ra để bớt ô nhiễm ở khu vực tập kết rác này. “Giờ mình chỉ tính được giải pháp giảm bớt thôi chứ bỏ hẳn thì không được vì điểm tập kết rác trên đường Lê Đức Thọ là một trong những điểm trung chuyển rác chính của quận”, ông Hà nói.
Đối với hai điểm tập kết rác gây ô nhiễm ở Q.Bình Tân, ông Nguyễn Minh Nhựt (Phó chủ tịch UBND Q.Bình Tân) hứa: “Chúng tôi ghi nhận phản ánh và cho kiểm tra ngay để có biện pháp xử lý tình trạng ô nhiễm, đảm bảo đời sống cho người dân”.
Bãi rác là ổ bệnh có nguy cơ lây nhiễm rất cao
Bãi rác là nơi chứa rất nhiều loại vi khuẩn và mầm bệnh, đặc biệt là các loại vi khuẩn gây những bệnh nguy hiểm như thương hàn, phẩy khuẩn tả, lỵ, uốn ván... Vì thế, khu vực có bãi rác chịu nguy cơ bị lây nhiễm dịch bệnh rất cao. Nếu bãi rác không xử lý tốt để nước thải, không khí ô nhiễm phát tán ra ngoài thì rất nguy hiểm. Những khu vực bị ảnh hưởng dễ bị bùng phát dịch bệnh, đe dọa nghiêm trọng sức khỏe người dân.
BS Nguyễn Xuân Mai (nguyên Phó viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM)
Sơn Vinh - Trần Triều