TP.HCM có gần 900 đối tượng cho vay trái pháp luật

Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó giám đốc Công an TP.HCM cho rằng, ở góc độ pháp luật, tín dụng đen là vi phạm về hoạt động tín dụng không có chứng nhận của ngân hàng nhà nước. Vi phạm về lãi suất, theo quy định hợp đồng dân sự cho vay không được quá 25%/ năm.

Thiếu tướng Phan Anh Minh cho rằng hiện nay dư luận và người dân mới bức xúc, còn Công an TP đã phát hiện một số đối tượng phía Bắc vào thuê nhà và hoạt động tín dụng trái phép ở TP từ lâu.

Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó giám đốc Công an TP.HCM

“Vi phạm này không phải là lớn nhưng vấn đề ở chỗ hệ quả. Năm 2014 bình quân 1 tháng xảy ra 1 vụ án hình sự là hệ quả của hoạt động cho vay trái pháp luật. Còn hiện nay 1 tháng xảy ra khoảng 4 vụ. Nhẹ nhất là xâm phạm về chỗ ở, nặng hơn là cố ý gây thương tích, cưỡng đoạt, hủy hoại tài sản, nặng nhất là giết người. Năm 2018 có 3 vụ giết người mà nguyên nhân là thu hồi nợ không được” – ông Minh cho hay.

Phó giám đốc Công an TP thông tin hiện nay các đơn vị công an đã xác nhận trên địa bàn TP có 873 đối tượng hoạt động cho vay trái pháp luật và vi phạm lãi suất. Trong đó hơn 2/3 là người các tỉnh phía Bắc, không ít đối tượng đang bị điều tra, truy nã. “Dĩ nhiên có đồng phạm ở ngoại tỉnh hỗ trợ vốn cho các đối tượng này hoạt động” – ông Minh nói.

Trong năm 2018, lực lượng công an đã kiểm tra, phát hiện lập biên bản 60 nhóm với hơn 320 đối tượng vi phạm. Tuy nhiên hầu hết chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính và những vi phạm không đáng kể như không đăng ký tạm trú, gây mất trật tự công cộng…

“Một số vụ gây ra án hình sự thì bị khởi tố. Quận Tân Phú khởi tố 2 vụ cho vay nặng lãi nhưng lại bị Viện Kiểm sát TP nhắc nhở là làm sai quy định khi phê chuẩn tạm giam 2 băng nhóm này. Công an TP và Công an quận Bình Tân đang củng cố hồ sơ khởi tố 4 nhóm” – ông Minh nói. 

Nói về các vướng mắc, Thiếu tướng Phan Anh Minh cho biết trước năm 2018, theo luật hình sự cũ, gần như không vụ nào có thể khởi tố được. Vì luật quy định tình tiết luận tội phải có tính chất bóc lột, phải có giá trị thặng dư. Nhưng nạn nhân không phải người lao động nên không thể có bóc lột.

Đến 2018 có Luật Hình sự mới, quy định lãi suất khoảng 8,33%/ tháng bị xem là có vi phạm, và thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên thì hình phạt là cải tạo không giam giữ. “Thu lợi bất chính đến 100 triệu đồng thì hình phạt cao nhất là 3 năm tù nhưng không được tạm giam. Đây là chỗ mà quận Tân Phú vướng mắc” – ông Minh nói.

Ông Phan Anh Minh cũng cho biết, cho vay nặng lãi hiện nằm trong nhóm tội vi phạm tài chính của ngân hàng chứ không phải tội hình sự. Hiện nay trong toàn bộ hệ thống luật hành chính, không có vi phạm về cho vay vượt lãi suất quy định. “Trước đây chúng ta ngộ nhận đó là giao dịch dân sự do các bên tự thỏa thuận với nhau. Khi các bên có tranh chấp về lãi suất thì tòa án sẽ giải quyết” – ông Minh lý giải.

Về hướng giải quyết, ông Minh cho biết một số nghị định đang được lấy ý kiến sửa đổi. Nếu sửa đồng bộ và có hệ thống thì sẽ có cơ sở pháp lý để xử lý các vi phạm này một cách căn cơ. Công an TP hiện phải giải quyết bằng các giải pháp như trong kế hoạch cao điểm phòng chống tội phạm có nội dung đấu tranh với tín dụng đen. Công an TP cũng có đề án tăng cường chất lượng hoạt động của công an phường xã, trong đó có nội dung quản chặt nhân khẩu, sớm phát hiện ra các đối tượng có vấn đề trên địa bàn.

“Vừa rồi Công an TP kiểm tra hàng loạt các địa bàn các quận 6,8, 9, thu được hơn 20 can chất bẩn chuyên đi đòi nợ. Họ mua chất dịch thải ra từ các lò mổ, về để 10 ngày. Chỉ mở ra lập biên bản thôi thì các đối tượng cũng ói mửa chịu không nổi. Thứ đó mà tạt vào tường thì chỉ có nước cạo tường ra sơn lại mới hết” – ông Minh nói.

Theo ông Minh, nếu hội đồng định giá trong các hoạt động tố tụng hỗ trợ định giá thiệt hại khi phải tô sửa lại nhà, chắc chắn có thể định thêm tội hủy hoại tài sản để xử lý ở mức cao hơn.

                Mai Phan - Gia Hưng
Ảnh: Minh Thanh