Tôi nhớ nhà, nhớ cơm mẹ nấu

Những ngày đầu xa xứ, tôi nhớ nhất là những buổi cơm sum vầy ngày Chủ nhật với gia đình. Đó là ngày cả nhà tụ tập ăn trưa cùng nhau, thường thì chị tôi sẽ đưa chồng con về thăm nhà, làm bữa cơm thêm rộn rã.

Đó có thể là một nồi phở ba tôi chiêu đãi cả nhà bằng cách đứng bếp cả buổi sáng, hay món thịt luộc cuốn bánh tráng chấm mắm nêm hay mắm tôm chua. 

Rồi khi vào bàn, những bàn tay rộn ràng khua đũa, hăm hở gắp gắp cuốn cuốn... - Ảnh minh họa

Nỗi nhớ không chỉ đơn giản về món ăn, mà còn là không khí chộn rộn phụ ba lặt rau, xắt chanh ớt, hay mấy chị em người đâm tỏi, người pha mắm. Rồi khi vào bàn, những bàn tay rộn ràng khua đũa lùa bánh phở hay hăm hở gắp gắp cuốn cuốn, cùng những câu chuyện mất đầu mất đuôi nhưng luôn kết thúc bằng tiếng cười.

Bữa ăn bên Anh không rộn ràng, rôm rả như ở Việt Nam. Thức ăn được cho vào đĩa từng người, có thể bắt đầu bằng món khai vị, rồi món chính, kết thúc với món tráng miệng. Vừa ăn, mọi người vừa trò chuyện, nhưng tuyệt nhiên người này không chia sẻ thức ăn cho người kia hay ăn chung đĩa.

Nhưng càng ở lâu, tôi nghiệm ra rằng họ cũng có bữa ăn sum vầy ngày Chủ nhật hay còn gọi là Sunday roast. 

Đó cũng là bữa trưa Chủ nhật, khi các bà mẹ thường chuẩn bị một bữa ăn thật thịnh soạn cho cả nhà. Gọi là Sunday roast vì thường có món thịt bỏ lò để nướng (roast) và thường được tổ chức vào ngày Chủ nhật. 

Đó có thể là một con gà, một cái đùi cừu, một tảng thịt bò hay một khúc sườn heo. Tùy vào mỗi loại thịt và khẩu vị của mỗi gia đình mà có các loại gia vị đi kèm cho tương ứng. Sẽ là chanh vàng với tỏi nhét vào bụng gà, hương thảo và tỏi tươi đi kèm với thịt cừu và thịt bò, thịt heo sẽ có rau xô thơm.

Tôi học theo mẹ chồng mỗi lần bà chuẩn bị cho bữa Sunday roast.

Bà làm rất tỉ mỉ, tỏi sẽ được xắt ra thành từng miếng nhỏ, dùng dao bén rạch những đường mảnh trên miếng thịt và nhét từng miếng tỏi và rau thơm vào từng khe thịt. Làm cách này hương vị sẽ thấm đượm vào thịt nhiều hơn, miếng tỏi nhỏ sẽ làm tăng sự ngọt ngào của thớ thịt khi vô tình cắn trúng. 

Bữa ăn đương nhiên sẽ có rau củ đi kèm. Nếu là mùa hè, rau ăn kèm là spinach, cải cầu vồng (swiss chard), trái bí đao (marrow) hay bí ngòi (courgette). Mùa đông sẽ là khoai tây, cà rốt, bắp cải con (sprout) hay củ cải chúa (turnip). 

Tùy theo truyền thống và khẩu vị của gia đình, mỗi món thịt sẽ có một món xốt đi kèm. Xốt bánh mì beo béo (bread sauce - làm từ bánh mì và sữa) ăn với thịt gà nướng. Thịt cừu sẽ có xốt quả lý chua hay xốt bạc hà ngòn ngọt, thịt bò có xốt củ cải (hot radish) hăng hăng, còn thịt heo sẽ có món xốt chua ngọt từ táo (apple sauce).

Ngoài ra, món Yorkshire Pudding (bánh nướng rỗng ruột làm bằng bột mì và trứng) cũng là thành phần chủ yếu ăn cùng với các loại thịt, đặc biệt là thịt bò cho một bữa Sunday roast.

Bữa ăn cuối tuần của người Anh luôn có món thịt nướng nên gọi là Sunday Roast- Ảnh minh họa

Cuối cùng, nước xốt thịt (gravy) là một phần không thể thiếu trong các bữa thịt nướng. Gravy sẽ được làm từ nước nướng thịt, hòa với một ít bột mì hay bột bắp để làm đặc lại. Nhiều bà nội trợ còn bí mật cho một ít sherry (loại rượu nhẹ) hay rượu vang để tăng thêm hương vị món xốt. 

Khi mọi thứ đã sẵn sàng, bàn ăn được bày sẵn. Đàn con ngồi quây quần bên bàn. Lúc này, các loại rau và xốt đã được bày biện đẹp mắt. Bà mẹ sẽ đảm trách việc cắt thịt và cho vào đĩa từng người. Sau đó, mỗi người sẽ tuần tự lấy rau củ và nước xốt cho vào đĩa vừa đủ khẩu phần tùy theo sự đói bụng của mình. 

Bữa ăn bắt đầu cùng với những câu chuyện gia đình, cũng là những câu chuyện thường nhật xảy ra trong khu phố, chuyện trường lớp của những đứa trẻ, những dự định tương lai của người lớn… 

Tuy thức ăn và cách ăn uống có phần khác với bữa ăn gia đình ở Việt Nam, nhưng tôi vẫn tìm thấy điểm tương đồng của Sunday roast ở Anh và bữa ăn ngày cuối tuần của Việt Nam. Đó là không khí của một gia đình hòa thuận, là thời khắc để mọi người ngồi lại cùng nhau sau một tuần bận rộn, là lúc chia sẻ những câu chuyện vui buồn. 

Thỉnh thoảng, nếu nghe ai nói thèm một bữa Sunday roast quá, tôi ngầm hiểu họ nói rằng: “Tôi nhớ nhà, nhớ cơm mẹ nấu quá!”. 

Phan Quỳnh Dao (Luân Đôn)