Tôi chờ Godot

Thêm một kỷ lục buồn vừa được xác lập: trận mưa ngày 25/11 kéo dài về thời gian lẫn lưu lượng lớn nhất trong 40 năm qua, đã dẫn tới hiện tượng ngập rộng và sâu nhất từ trước tới nay trên toàn địa bàn TP.HCM.

Vẫn chưa có thống kê sơ bộ về mức độ thiệt hại tài sản trong dân. Vẫn chưa thấy liệt kê khả năng ứng phó thiên tai, ở mức gió giật cấp 6 - 8, lưu lượng mưa trên 400mm, trong hệ thống hạ tầng đô thị, kể cả những công cụ ứng dụng kỹ thuật 4.0 đã được triển khai bước đầu (trong giao thông, viễn thông, y tế…).

Nhiều chuyên gia đã chỉ ra những nguyên nhân cơ bản của “trận ngập lịch sử” ngày 25/11 là do lượng mưa và gió quá lớn, trong khi hệ thống hạ tầng của thành phố chưa hoàn chỉnh, có phát triển nhưng thiếu tính đồng bộ, hệ thống thoát nước hiện chỉ mới hoạt động 30-40% công suất cần thiết. Tốc độ đô thị hóa quá nhanh, mật độ dân cư cao, dẫn tới việc xả rác nhiều, khi mưa lớn và kéo dài, áp lực nước cuốn rác vào lưới chắn, cản trở dòng chảy, gây ngập…

Trong khi chờ những bước đi của lộ trình nâng cấp hệ thống thoát nước, ngăn triều và tạo không gian điều tiết nước cho thành phố, mà theo các chuyên gia thì ít nhất cũng phải… 20 năm nữa mới hoàn chỉnh thì “những thủ phạm thực sự gây ngập ở Sài Gòn” mà Báo Phụ Nữ TP.HCM đã nêu đích danh tại các quận 6, 9, 12 lại được kiểm thảo trách nhiệm rất chung chung đối với các sai phạm cực kỳ vô trách nhiệm.

Đơn cử đấu nối cống dẫn dòng thoát nước mà cả tiết diện lẫn kỹ thuật đều sai số (gây ngập ở nhiều tuyến hẻm trên đường Phan Văn Khỏe, Q.6). Hay dự án chống ngập tuyến đường Đỗ Xuân Hợp (Q.9) do Trung tâm chống ngập TP.HCM làm chủ đầu tư lại gây ngập ở nhiều vị trí bởi dự án chưa nghiên cứu đầy đủ vấn đề thoát nước của khu vực. Lỗi cẩu thả, sai phạm thuộc về đơn vị tư vấn thiết kế, đơn vị thẩm định, tư vấn thi công, tư vấn giám sát và chủ đầu tư. Cái đúng duy nhất là: ngập. Hậu quả lãnh đủ: người dân. 

Rõ ràng, chừng ấy sai phạm và hậu quả nặng nề mà chỉ bấy nhiêu dòng đúc kết nhẹ nhàng là do “mang tính hệ thống, thể hiện sự hạn chế nhận thức chung tại thời điểm lập dự án”, thì không trông chờ gì những hạn chế, yếu kém về hạ tầng đô thị sẽ được xử lý triệt để, căn cơ, toàn diện. Hoặc chí ít, sau “trận mưa thí điểm” ngày 25/11 và bức tranh thủy đồ thành phố trong sáng 26/11, những nhà chức trách, những đơn vị chuyên môn có kịp thời công bố các mức độ về khả năng ứng phó, không thể ứng phó, hay ứng phó trong rủi ro… của hệ thống vận hành kỹ thuật hạ tầng đô thị. Để trong bóng tối đêm 25/11 (do phải cúp điện ở các khu vực nước ngập sâu), tôi hay nhiều công dân lặn ngụp đường về nhà không chấp chới trong nỗi sợ hãi cùng cực. 

Đêm 25/11, những phút cuối trong quy trình sản xuất báo, chúng tôi đặt app, gọi tổng đài taxi, tất cả đều từ chối. Chờ xe không có. Chờ hết ngập không thể. Thôi thì chờ trời ngớt mưa, bớt gió. Chẳng khác nào những anh chàng Estragon, Vladimir tội nghiệp cứ chờ Godot (cũng có nghĩa là thượng đế - trong vở kịch phi lý Tôi chờ Godot của S.Beckett), chờ mà không biết chờ ai, chờ điều gì, có khi chờ cái điều không bao giờ đến. 

Sáng 26/11, tôi lại chờ một lời thăm hỏi nhân dân, một sự ân cần chia sẻ với đồng bào thành phố vừa vượt qua cơn khốn khó tơi bời. 

Tôi cứ chờ… 

Ái Mỹ