Tộc người “chối bỏ văn minh” ở Mỹ chống chọi với đại dịch COVID-19 ra sao?

Ngay trong lòng nước Mỹ có một tộc người đang thực hành một lối sống “tối giản” và “tối cổ” theo cách gọi phổ biến của giới trẻ ngày nay: Không điện thoại, không máy tính, không ô tô, không điện lưới, không nhà cao cửa rộng, thậm chí không dùng cả đèn pin... Họ chính là tộc người Amish với khoảng 250.000 người, hiện sinh sống rải rác ở các bang Pennsylvania, Ohio, Indiana, New York.

Người dân Amish lựa chọn lối sống đơn giản, tránh xa các tiện nghi hiện đại của thế giới văn minh - Ảnh: cpournous

Đến nay, tộc người này vẫn duy trì một lối sống đơn giản, thô sơ, hòa mình với thiên nhiên, lao động chăm chỉ để tự cung tự cấp thực phẩm, cũng như cố gắng gìn giữ những nề nếp quy tắc truyền thống đã có từ hơn 300 năm trước.

Đại gia đình ở chung với nhau trong một nhà, những hoạt động sản xuất, lao động tập thể, các lễ hội truyền thống, những buổi cầu nguyện đông người ở nhà thờ... phản ánh rõ nét nhất đặc tính cộng đồng của người Amish. 

Mới đây, tờ báo địa phương đã đăng hình một buổi đấu giá súc vật diễn ra tại thị trấn New Holland (bang Pennsylvania) với sự tham gia của hàng chục người đàn ông Amish “rõ ràng là đã vi phạm quy định giãn cách xã hội do chính quyền bang đề ra”, ông Steven Nolt - trường Cao đẳng cộng đồng Elizabethtown - bình luận.

Phá vỡ quy tắc giãn cách xã hội bằng những tập tục truyền thống trong thời điểm COVID-19 là điều đáng lo ngại ở những cộng đồng người Amish - Ảnh: pennlive

Ngày 8/4, 3 trường hợp ở hạt Holmes (Ohio) - nơi có đông người Amish sinh sống - đã được xác nhận dương tính với COVID-19. Hạt York (Pennsylvania) có 11 ca bị “dính” trong ngày 25/6. Những trường hợp này đi làm công ở bên ngoài và “bị” buộc xét nghiệm nên đã phát hiện mắc bệnh.

“Họ cho rằng đây chỉ là một đợt cúm mùa mới mà thôi. Và vì thế, họ không chịu đi xét nghiệm coronavirus”, Edwin Hurston - cố vấn chương trình phòng chống COVID-19 của hạt Lancaster - cho biết. 

Tất nhiên là coronavirus cũng không ngồi yên ở những nơi có người Amish sinh sống. Thành phố Nappanee (bang Indiana) nơi có cộng đồng người Amish đã có 60 ca dương tính với COVID-19, tính đến giữa tháng 8/2020.

Giới chức y tế địa phương cũng đã có những giải pháp để hỗ trợ người Amish chống lại đại dịch chết người này.

Những ấn phẩm đặc biệt thiết kế và xuất bản phục vụ riêng cho người dân Amish với  hình ảnh trực quan sinh động và dễ hiểu được phát đến tận cửa của mỗi nhà dân.

Tờ rơi với các thông điệp truyền thông trực quan dễ hiểu được phân phát cho người dân Amish - Ảnh: pennlive

Đức cha ở các nhà thờ được nhân viên y tế thuộc cơ quan phòng chống và kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC) tập huấn về nguy cơ lây truyền virus khi tụ tập đông người, và từ họ, những thông tin về COVID-19 đã được chuyển tải tới người dân Amish.

“Hầu hết các buổi lễ tại nhà thờ, thường có hơn 300 người tụ tập cùng một lúc, đã được hủy dù việc cầu nguyện là điều cực kỳ quan trọng đối với người Amish”, Benjamin Haynes - người phát ngôn của CDC - cho biết. “Thế nhưng, nhiều khi chính bản thân những người dân ở đây cũng không biết họ đang mang mầm bệnh trong người. Và đó là vấn đề”.

Để kịp thời thực hiện công tác xét nghiệm cũng như khám bệnh, các trạm y tế lưu động được Sở Y tế Pennsylvania thiết lập ngay trên những thùng xe do ngựa kéo đã xuất hiện trong các cộng đồng dân cư có người Amish sinh sống.

Sáng kiến này của tiến sĩ Holmes Morton ngay lập tức phát huy tác dụng với hơn 70 lượt xét nghiệm COVID-19 kể từ khi phòng khám này được “khai trương” vào ngày 1/4. Các mẫu bệnh phẩm được nhanh chóng chuyển đến các phòng thí nghiệm đạt chuẩn để tiến hành các công đoạn phân tích sau đó.

Phòng xét nghiệm COVID-19 lưu động do ngựa kéo đang được sử dụng để tiếp cận với cộng đồng dân cư người Amish - Ảnh: wbaltv

Người dân Amish bắt đầu ý thức hơn về mối nguy hiểm từ COVID-19 và đang có các hành động cụ thể để ứng phó.

Keim’s Amish - chủ xưởng cưa xẻ gỗ trong một ngôi làng ở Ohio - hối thúc thợ của mình khẩn trương hoàn thiện các công đoạn cuối cùng cho những bệnh xá dã chiến bằng gỗ để có nơi khám bệnh và xét nghiệm cho cư dân trong làng.

Xưởng thủ công Berlin Gardens - chuyên sản xuất và bán đồ nội thất từ các nguyên liệu tái chế - chuẩn bị cho ra lò lô hàng đầu tiên gồm 20.000 chiếc mặt nạ chống giọt bắn bằng chất liệu nhựa PVC để cung cấp cho cư dân địa phương lẫn các bệnh viện nhỏ quanh vùng.

Cô gái trẻ 20 tuổi Gladys Beachy huy động được một nhóm phụ nữ trong làng, có cả mẹ cô, để cùng nhau may 500 khẩu trang vải mỗi ngày.

Những người thợ Amish đang làm những chiếc mặt nạ che mặt chống giọt bắn tại xưởng thủ công Berlin Gardens ở Millersburg, Ohio - Ảnh: Erin Schaff/The New York Times

Thế nhưng, giới chức y tế địa phương vẫn chưa thể thở phào nhẹ nhõm được. Mới thứ Sáu tuần trước, nhân viên y tế CDC tá hỏa khi nhận được tin báo có khoảng 100 người dân Amish đang tụ tập trong một nhà kho ở hạt Holmes để dự một bữa ăn chung sau khi lo xong hậu sự cho một người dân trong làng qua đời.

“Thường thì có từ 400 đến 500 người dự đám tang khi có người Amish mất”, một bà lão phụ trách việc mai táng làm việc trong nhà thờ cho biết. “Và giờ khi có coronavirus thì chúng tôi đã thay đổi khoảng cách các bàn ăn, từ cách nhau 4 bước chân thành 8 bước chân rồi còn gì”.

Đám tang truyền thống của người Amish thường tập trung hàng trăm người - Ảnh: lancasteronline

Chưa hết, vấn đề nan giải nhất của giới chức địa phương trong tình hình căng thẳng do COVID-19 gây ra, đó là tập tục sống chung “tam tứ đại đồng đường” của người Amish.

“Khi mà cháu chắt, con cái, ông bà, cha mẹ sống chung, chỉ cần một người bị nhiễm coronavirus thì đồng nghĩa với việc cả đại gia đình ấy cũng sẽ bị nhiễm bệnh”, Ashley Garcia - người phụ trách y tế ở quận Marshall - chia sẻ với vẻ mặt đầy lo lắng.

Nguyễn Thuận