Tòa khởi tố vụ án lộ bí mật nhà nước

 Yêu cầu làm rõ nhiều tình tiết xuất hiện tại tòa

Theo hội đồng xét xử, Dương Chí Dũng được triệu tập đến phiên tòa với tư cách là người làm chứng. Tại phiên tòa, Dương Chí Dũng khẳng định Thượng tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết sẽ bị khởi tố, bắt tạm giam và khuyên nên lánh đi một thời gian, Dương Chí Dũng nhờ em trai Dương Tự Trọng và một số người khác giúp đỡ trốn đi theo hành trình từ VN sang Campuchia rồi Mỹ.

Tại phiên tòa, Dương Chí Dũng khẳng định một lần nữa số tiền mà Dương Chí Dũng đưa cho tướng Ngọ là 510.000 USD, nguyên cục trưởng Cục C48 20.000 USD, một phó phòng C48 10.000 USD. Đồng thời khai thêm trước đó có đưa cho ông Ngọ 20 tỉ đồng để Tập đoàn Vạn Thịnh Phát do bà Trương Mỹ Lan làm chủ tịch được thực hiện dự án chuyển đổi công năng cảng Sài Gòn thay thế Công ty Lâm Đức Hải.

Hội đồng xét xử còn cho biết những tình tiết này, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội tham gia phiên tòa có đề nghị hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố vụ án về hành vi làm lộ bí mật công tác theo điều 286 Bộ luật hình sự, đề nghị hội đồng xét xử kiến nghị đến cơ quan tiến hành tố tụng làm rõ số tiền Dương Chí Dũng khai đưa cho những người nêu trên, nếu thấy có căn cứ thì xử lý theo pháp luật.

Hội đồng xét xử cũng cho rằng tại cơ quan điều tra, Dương Chí Dũng có khai nhận được thông tin sẽ bị khởi tố và sẽ bị bắt tạm giam, nên nghe theo lời khuyên của người mật báo tạm lánh đi một thời gian. Thực tế Dương Chí Dũng bỏ trốn đúng vào thời điểm cơ quan điều tra tiến hành tống đạt các quyết định khởi tố, bắt tạm giam. Lời khai này phù hợp với nhật ký mà Dương Chí Dũng ghi trong sổ, phù hợp với lời khai của bị cáo Vũ Tiến Sơn tại cơ quan điều tra và tại tòa.

“Đây là chuyên án được cơ quan có thẩm quyền đang xem xét, điều tra, khởi tố, thuộc dạng thông tin tuyệt mật của Nhà nước nhưng có sự lộ thông tin để Dương Chí Dũng trốn khỏi VN. Thực tế Dương Chí Dũng trốn trước khi có quyết định khởi tố một ngày, gây khó khăn cho công tác điều tra, gây hoài nghi rất lớn trong dư luận nhân dân. Hội đồng xét xử nhận thấy đề nghị của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội giữ quyền công tố tại phiên tòa về việc khởi tố vụ án là có căn cứ.

Hội đồng xét xử cũng nhận thấy có dấu hiệu và cần phải khởi tố vụ án hình sự về hành vi làm lộ bí mật nhà nước theo điều 263 Bộ luật hình sự, giao Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội tổ chức báo cáo với Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xử lý theo quy định của pháp luật” - hội đồng xét xử nhận định. Như vậy, hội đồng xét xử có phán quyết mạnh mẽ hơn kiến nghị của Viện kiểm sát. “Nâng cấp” từ việc khởi tố vụ án “cố ý làm làm lộ bí mật công tác” có khung hình phạt thấp hơn nhiều so với tội danh “cố ý làm lộ bí mật nhà nước”.

Từ những tình tiết mới xuất hiện tại phiên tòa, hội đồng xét xử còn yêu cầu viện kiểm sát điều tra làm rõ hành vi nhận 510.000 USD để chạy cho Dương Chí Dũng trong vụ án Vinalines, đồng thời làm rõ hành vi nhận 20 tỉ đồng để được làm dự án chuyển đổi công năng cảng Sài Gòn của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Kịp thời, đúng thẩm quyền

Theo luật sư Trần Thị Miền (Đoàn luật sư TP.HCM), tòa ra quyết định khởi tố vụ án là đúng quyền hạn và hết sức kịp thời. Điểm cần lưu ý nữa là tòa khởi tố vụ án nặng hơn so với kiến nghị của viện kiểm sát. Cụ thể, tòa khởi tố vụ án “cố ý làm lộ bí mật nhà nước” theo điều 263 Bộ luật hình sự. Tội này có mức hình phạt từ 2-7 năm tù, nếu gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 5-10 năm, nếu gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 10-15 năm. Trong khi đó, tội “cố ý làm lộ bí mật công tác” theo điều 286 Bộ luật hình sự chỉ bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm, nếu gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 2-7 năm.

Luật sư Miền còn nói theo trình tự, sau khi khởi tố vụ án, tòa án sẽ giao cho cơ quan điều tra tiến hành điều tra vụ án. Để công tác điều tra được thuận lợi, cơ quan điều tra có thể yêu cầu cơ quan nơi các đối tượng liên quan làm việc đình chỉ công tác của các đối tượng trong một thời gian nhất định. Sau quá trình điều tra, nếu xác định được các đối tượng có hành vi phạm tội thì sẽ khởi tố bị can.

Luật sư Bùi Quang Nghiêm, phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM, có ý kiến cho rằng theo những lời khai của Dương Chí Dũng tại phiên tòa xét xử vụ án tham nhũng ở Vinalines, trong quá trình điều tra, Dũng được một người mật báo về việc bị khởi tố. Điều đó cho thấy tình tiết này hoàn toàn không mới khi xuất hiện ở phiên tòa xét xử vụ án Dương Tự Trọng tổ chức đưa Dương Chí Dũng bỏ trốn ra nước ngoài. Theo điều 64 Bộ luật tố tụng hình sự, lời khai của Dương Chí Dũng là một chứng cứ của vụ án.

Luật sư Bùi Quang Nghiêm cho rằng đáng lẽ cơ quan điều tra phải làm rõ để xem xét xử lý và thể hiện quan điểm về việc này trong hồ sơ vụ án Dương Tự Trọng. Cụ thể là phải xác minh lời khai đó có căn cứ hay không? Người bị khai mật báo có thừa nhận hay không? Hành vi mật báo đó có dấu hiệu tội phạm hay không? Trong quá trình chuẩn bị xét xử, khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, nếu phát hiện tình tiết có dấu hiệu tội phạm mà chưa được cơ quan điều tra làm rõ thì tòa cũng có quyền hoàn trả hồ sơ đề nghị điều tra bổ sung làm rõ thêm.

Ngay cả trong trường hợp qua điều tra bổ sung mà không làm rõ được thì khi đưa vụ án ra xét xử, tòa án cũng cần đưa vào tố tụng người mà Dương Chí Dũng khai đã mật báo để bị cáo chạy trốn, ít nhất với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan hay nhân chứng, đồng thời triệu tập đến tham dự phiên tòa để đối chất lời khai với Dương Chí Dũng. Việc tòa án không đưa cán bộ lãnh đạo cao cấp của Bộ Công an mật báo cho Dương Chí Dũng vào quá trình tố tụng của vụ án là vi phạm quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.

Luật sư Bùi Quang Nghiêm còn nhấn mạnh việc cơ quan tố tụng điều tra, truy tố Dương Tự Trọng và các đồng phạm về hành vi tổ chức đưa Dương Chí Dũng bỏ trốn ra nước ngoài nhưng lại bỏ qua lời khai quan trọng của Dương Chí Dũng về người mật báo tin Dũng bị khởi tố là bỏ lọt tội phạm, hội đồng xét xử quyết định khởi tố vụ án là có cơ sở.

Riêng luật sư Ngô Ngọc Trai (Đoàn luật sư tỉnh Nam Định) nói: “Quyết định khởi tố vụ án cố ý làm lộ bí mật nhà nước là rất đúng. Tuy nhiên, vụ án này có đơn thuần chỉ là việc làm lộ bí mật nhà nước hay nghiêm trọng hơn là che giấu tội phạm? Tại sao tôi lại đặt ra vấn đề này, bởi việc tiết lộ bí mật này rõ ràng là làm lợi cho bị cáo Dương Chí Dũng trốn tránh pháp luật.

Tôi rất lưu ý câu Dương Chí Dũng khai tại tòa về người báo tin đã nói “chú nên tránh đi một thời gian”. Việc trốn tránh rõ ràng là giúp đỡ người phạm tội, cụ thể có dấu hiệu bao che cho tội phạm, tuy nhiên để kết luận được thì phải điều tra làm rõ. Còn dấu hiệu bao che cho tội phạm hay không, có không chỉ một hay nhiều người ở đằng sau báo tin cho Dương Chí Dũng thì phải điều tra mới có thể kết luận được”.

Dương Tự Trọng lãnh án 18 năm tù

Trở lại phiên tòa xét xử các bị cáo trong vụ án tổ chức đưa Dương Chí Dũng trốn đi nước ngoài, hội đồng xét xử nhận định Dương Tự Trọng (nguyên phó giám đốc Công an TP Hải Phòng, nguyên phó cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội - Tổng cục VII Bộ Công an, em ruột Dương Chí Dũng) là đối tượng chủ mưu, tuyên phạt bị cáo này 18 năm tù.

Dương Tự Trong tại phiên tòa ngày 8/1. Ảnh: Doãn Tấn

Theo hội đồng xét xử, có đủ cơ sở để kết luận các bị cáo Vũ Tiến Sơn, Hoàng Văn Thắng, Đồng Xuân Phong, Trần Văn Dũng, Nguyễn Trọng Ánh, Phạm Minh Tuấn làm theo sự chỉ đạo của bị cáo Dương Tự Trọng, tổ chức cho Dương Chí Dũng trốn đi nước ngoài theo hành trình từ Hà Nội đi Quảng Ninh - TP.HCM - Tây Ninh - Campuchia.

Dù tại phiên tòa và tại cơ quan điều tra, bị cáo Dương Tự Trọng không thừa nhận hành vi phạm tội nhưng căn cứ vào lời khai của bị cáo Vũ Tiến Sơn và các bị cáo khác phù hợp với lời khai của Dương Chí Dũng, hội đồng xét xử có đủ cơ sở cho rằng bị cáo Dương Tự Trọng là chủ mưu đưa anh trai mình trốn ra nước ngoài.

Hội đồng xét xử cũng phân tích cho thấy bị cáo Dương Tự Trọng giữ vai trò phân công các bị cáo khác thực hiện từng phần việc để đưa Dương Chí Dũng trốn sang Campuchia. Tại phiên tòa, bị cáo Dương Tự Trọng chưa khai báo rõ ràng hành vi phạm tội, dù có nhiều thành tích trong công tác, gia đình có công với cách mạng nhưng vẫn phải áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với bị cáo.

Theo TÂM LỤA - C.MAI (Tuổi Trẻ)