Tình trạng người có chức vụ, quyền hạn bao che cho các hành vi vi phạm vẫn diễn ra

Trong phần báo cáo thẩm tra sơ bộ Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020tại cuộc họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) ngày 14/9, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho rằng, trong thời gian qua nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được phát hiện, khởi tố, xử lý nghiêm minh theo hướng làm rõ đến đâu, xử lý đến đó.

Đồng thời Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kiểm tra, làm rõ nhiều sai phạm đặc biệt nghiêm trọng, quyết định kỷ luật và đề nghị Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thi hành kỷ luật nhiều cán bộ cao cấp do tham nhũng, vi phạm về quản lý kinh tế.

Tuy nhiên bà Nga lưu ý, qua công tác thanh kiểm tra và phản ánh của cử tri, báo chí cho thấy có biểu hiện "nhóm lợi ích", móc ngoặc giữa người có chức vụ, quyền hạn trong khu vực Nhà nước và doanh nghiệp. Tình trạng người có chức vụ, quyền hạn bao che cho các hành vi vi phạm pháp luật vẫn diễn ra. 

Bên cạnh đó, cán bộ, công chức, viên chức lợi dụng vị trí công tác, lợi dụng kẽ hở về cơ chế, chính sách, pháp luật để nhũng nhiễu, gây phiền hà nhằm vụ lợi khi giải quyết công việc liên quan đến người dân, doanh nghiệp vẫn xảy ra khá phổ biến; thậm chí có những trường hợp lợi dụng tình hình dịch bệnh để thực hiện hành vi tham nhũng.

Toàn cảnh kỳ họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội

Việc bổ nhiệm cán bộ, công chức, giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, kể cả đối với vị trí chủ chốt ở bộ, ngành, địa phương trong một số trường hợp còn chưa thật sự phù hợp, dẫn đến còn có trường hợp người đứng đầu bị xử lý kỷ luật, thậm chí phải xử lý hình sự.

Bên cạnh đó, còn có một số trường hợp bổ nhiệm "thần tốc", thiếu minh bạch; bổ nhiệm cán bộ thiếu điều kiện, tiêu chuẩn gây phản cảm, hoài nghi trong dư luận.

Số vụ án tham nhũng được phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử còn chưa phản ánh đúng thực trạng tham nhũng; việc phát hiện tham nhũng thông qua công tác tự kiểm tra nội bộ, kiểm tra của cấp trên đối với cấp dưới là khâu yếu tồn tại nhiều năm, nhưng vẫn chưa được khắc phục. Số vụ việc, vụ án tham nhũng do cơ quan điều tra chuyên trách phát hiện, khởi tố, điều tra còn ít; vẫn còn đối tượng phạm tội tham nhũng bỏ trốn gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý, gây bức xúc trong dư luận.

Theo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp,  tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong đội ngũ cán bộ, công chức tiếp tục có những diễn biến phức tạp. Vì vậy, đề nghị Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, các cơ quan hữu quan chú trọng thanh tra, kiểm toán một số lĩnh vực có nguy cơ phát sinh tham nhũng cao.

Một số loại tội phạm mới xuất hiện do COVID-19

Phát biểu kết luận Phiên họp, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, sau khi nghe các báo cáo của các cơ quan của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao; báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, đa số các Ủy viên UBTVQH nhất trí với các báo cáo. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng cần bổ sung, nhận định lại số liệu, xem xét lại các ý kiến góp ý để hoàn thiện lại các báo cáo để trình lên Quốc hội trong kỳ họp tới.

"Đa phần các Ủy viên UBTVQH đều cho rằng, trong đại dịch COVID-19 đã xuất hiện một số tội phạm, vi phạm pháp luật mới như: tội phạm xâm phạm sở hữu, xuất nhập cảnh, tín dụng đen, buôn bán hàng đa cấp, buôn bán vận chuyển trái phép chất ma túy, tệ nạn cờ bạc... Thực trạng này đòi hỏi cần có giải pháp quyết liệt hơn trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm khắc, kịp thời", Phó Chủ tịch Quốc hội nhận định.

Về tình hình tham nhũng, báo cáo của cơ quan đại diện cho Chính phủ cho rằng, việc xử lý, giải quyết vụ việc đã có sự chuyển biến tích cực, được tiến hành nghiêm minh hơn nhưng tình trạng tham nhũng có nhiều chuyển biến sang hướng tinh vi nên đòi hỏi cần tiếp tục thực hiện quyết liệt hơn nữa trong thời gian tới.

Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu

Ngoài ra, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu còn cho biết, hiện có nhiều chỉ tiêu đạt, vượt so với đề ra nhưng còn những chỉ tiêu chưa đạt, chưa được khắc phục. Ví dụ đơn đề nghị giải quyết giám đốc thẩm, bãi thẩm chưa đạt tỷ lệ được như yêu cầu của Quốc hội đề ra do không chuyển hồ sơ hay chuyển hồ sơ lên Viện Kiểm sát còn chậm.

Về giải pháp và kiến nghị, UBTVQH đề nghị các cơ quan phải nêu rõ quy định văn bản nào cần phải làm rõ, quy định nào cần phải sửa đổi, bổ sung. Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị các cơ quan của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao cơ quan thẩm tra của Quốc hội tiếp thu ý kiến của Ủy viên UBTVQH để hoàn thiện các báo cáo để trình Quốc hội xem xét trong kỳ họp thứ 10.

An Vũ