Tính lương hưu mới: Lo một bộ phận người dân “nghèo hóa” trong tương lai

ĐBQH Vương Thị Hương băn khoăn cách tính lương hưu mới sẽ khiến một bộ phận người dân "nghèo hóa"

Nhiều người hưởng lương hưu chỉ hơn 2 triệu đồng?

Thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), sáng 27/5, ĐBQH biểu Vương Thị Hương (đoàn Hà Giang) đề nghị xem xét thiết kế cách tính lương hưu có tính chia sẻ để hỗ trợ cho những người có tiền lương hưu quá thấp.

Theo bà, dự thảo luật giảm điều kiện số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để người tham gia được hưởng lương hưu từ 25 xuống 15 năm. Chính sách này phù hợp với thực tế khi thị trường lao động của nước ta còn ở giai đoạn đầu phát triển, tạo cơ hội cho những người tham gia bảo hiểm xã hội muộn hoặc quá trình tham gia không liên tục có thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

Tuy nhiên, do cách tính mức lương hưu hàng tháng dựa trên thời gian đóng góp vào mức tiền lương, thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội nên việc giảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội sẽ làm xuất hiện thêm nhiều trường hợp người lao động nghỉ hưu với mức lương hưu rất thấp, lao động nam chỉ hưởng mức 33,75%.

“Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã không còn quy định về mức lương hưu hàng tháng thấp nhất như luật hiện hành. Đây là điều mà nhiều người lao động đang rất băn khoăn và lo ngại có thể dẫn đến xu hướng nghèo hóa của một bộ phận người dân trong tương lai”, bà phân tích.

ĐBQH đề nghị Ban soạn thảo cần xem xét thiết kế cách tính lương hưu có tính chia sẻ để hỗ trợ cho những người có tiền lương hưu quá thấp để các đối tượng này có thể đảm bảo cuộc sống.

Liên quan tới vấn đề này, ĐBQH Trần Kim Yến phân tích, do cách tính mức lương hưu dựa trên thời gian đóng góp và mức tiền lương, thu nhập làm căn cứ đóng BHXH nên việc giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH sẽ làm xuất hiện thêm nhiều trường hợp người lao động nghỉ hưu với mức lương hưu rất thấp, tương đương hơn 2 triệu đồng.

Đồng quan điểm với ĐBQH Vương Thị Hương, ĐBQH Trần Kim Yến cũng lo xu hướng “nghèo hóa” của một bộ phận người dân trong tương lai khi bỏ “mức sàn” lương hưu như hiện nay.

ĐB cho rằng, cần xem xét thiết kế cách tính lương hưu có tính chia sẻ để hỗ trợ cho những người có tiền lương hưu quá thấp. Nên quy định mức lương hưu tối thiểu. Theo đó, mức lương hưu tối thiểu của người lao động nam ở mức 40%, lao động nữ ở mức 50%.

Nghịch lý lương hưu cao những lãnh thấp

ĐBQH Trần Kim Yến cũng đề xuất nghiên cứu tăng tỉ lệ tính mức lương hưu hằng tháng lên để thu hút người tham gia BHXH ở lại hệ thống an sinh.

Cụ thể sửa đổi quy định theo hướng: “Mức lương hưu hằng tháng của người lao động … bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 70 của Luật này tương ứng với thời gian đóng bảo hiểm xã hội là 20 năm đối với lao động nam; tương ứng với thời gian đóng bảo hiểm xã hội là 15 năm đối với lao động nữ, cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2,3%, mức tối đa bằng 79,5%”.

“Điều này góp phần an sinh xã hội, tăng điều kiện mức sinh sống theo thời gian, khuyến khích người lao động không rút bảo hiểm xã hội một lần. Thực tế nhìn tỉ lệ hưởng lương hưu cao nhưng lương lãnh thì thấp vì hiện nay mức lương đóng BHXH trên thực tế thấp”, ĐBQH đoàn TPHCM phân tích.

Ngoài ra, ban soạn thảo nên nghiên cứu tăng tỷ lệ hưởng phần đóng dư số năm đủ điều kiện hưởng lương hưu (nam đóng 35 năm, nữ đóng 30 năm), mức hưởng trợ cấp một lần cho tất cả các trường hợp mỗi năm đóng cao là 2 tháng tiền lương đóng BHXH/năm.

Bà Trần Kim Yến lý giải, trước ngày 1/1/2018, lao động Nam chỉ đóng 30 năm và lao động nữ chỉ đóng 25 năm thì được hưởng tỉ lệ lương hưu là 75%. Sau ngày 1/1/2018, lao động nam phải đóng 35 năm và lao động nữ đóng 30 năm.

"Có như vậy mới thu hút và khuyến khích người lao động tham gia BHXH lâu dài, theo tinh thần đóng nhiều hưởng nhiều và có nhiều quyền lợi, góp phần giữ người lao động ở lại mạng lưới an sinh", bà lưu ý.

Minh Quang