Tình đầu và tình cuối

Một ngày đóng cửa, giam mình giữa bốn bức tường, ngước nhìn lên chỉ thấy sách. Sách chất từ chân tường chạm lên trần nhà. Chỉ thấy tranh. Tranh đã vẽ trong khoảng thời gian tĩnh lặng nhất, buồn tẻ nhất. Những dòng chữ từ sách - người bạn của quá khứ; những sắc màu từ tranh - cảm hứng của tâm trạng, chẳng thể sẻ chia, an ủi. Lúc ấy, nghĩ về điều gì? Với y, khoảnh khắc đó như một cuốn phim quay chậm, lần lượt những người tình cũ như những lớp sóng vỗ mơn man vào ghềnh đá, loang dần ra từng bóng hình “hoa đào năm ngoái còn cười gió đông”.

Người tình đầu tiên trong đời là ai?

Dù năm tháng qua đi, có một điều chắc chắn cảm xúc ấy không bao giờ phai nhạt trong trí nhớ. Nhớ như in cái thuở “Em tan trường về/Mưa bay mờ mờ”. Nhớ như in cái lúc: “Anh trao vội vàng/ Chùm hoa mới nở”. Nếu không có âm nhạc, không có giọng ca mượt mà gấm lụa một nỗi buồn, có lẽ cảm xúc của thơ không đủ sức lay động một nỗi muộn phiền dậy lên ngây ngất đến thế. Hát lại lần nữa đi. Để cảm thấy từng sợi tơ óng mượt, từng sợi tơ chùng giăng mắc dọc ngang trong tâm tưởng.

Thử hỏi, có buồn không? Chẳng một ai buồn. Kỷ niệm đã xa. Đã hằn vết. Vì thế, dù không buồn nhưng vẫn nhói buốt như có, như không.

Khi viết những dòng này, y lại nhớ đến thời trung học đã biết nhung nhớ, trằn trọc vì cô bạn cùng lớp. Suốt những năm tháng ấy, y chưa hề dám ngỏ lời, chỉ có những lá thư học trò vụng về. Rồi thời thế biến động. Vừa học xong lớp 11 đã có lệnh nhập ngũ. Đất nước vừa hòa bình, vừa chiến tranh. Biên giới Tây Nam đã đón nhận những bước chân thư sinh, những lồng ngực còn run lên những câu thơ tình chợt đến lúc hành quân: “Vẫn trong như ngọc trắng ngần/Tình em thắp sáng trăng rằm Angkor/Trăm năm đất khách hẹn hò/Làm sao tri ngộ giày vò lẫn nhau?”

Ảnh minh họa: Internet

Ước mơ thăm thẳm ấy không bao giờ đến. Có người vướng mìn trên nẻo về hư không. Thoát xác về trời. Ngã vào lòng đất vẫn con trai. Rồi ở hậu phương, người con gái, từng thầm thương trộm nhớ bằng tất cả sự non nớt, ngây thơ học trò, năm tháng ấy đã chìm giữa trùng dương sóng vỗ. Vĩnh viễn không còn đọng lại chút gì trên dương thế, ngoài một, hai tấm ảnh nữ sinh của cái thời “Em tan trường về/Mưa bay mờ mờ”.

Kỷ niệm ngày tháng đó cũng mờ mờ như sương mù dằng dặc ở Đà Nẵng vào những sớm mùa đông có tiếng chim lạnh lẽo trên ngọn sầu đông hoa tím. Vệt sương ấy đã lưu dấu trong thơ của ngày còn đi học: “Dấu cỏ hiền ngoan mờ trong sương/Đi giữa mùa trăng ngập mây vương/ Bé - nàng công chúa nghe cổ tích/ Nhớ kỷ niệm hồng đầy yêu thương”. Đọc lại những câu thơ viết lúc mười ba, mười bốn tuổi (đã được in báo rồi đấy), tự dưng thấy thương nhớ về một thời thơ dại.

Tự nhận “mối tình đầu” nhưng đã thốt lên lời nào đâu? Nào đã có ai hứa hẹn với ai một câu gì. Ông Phạm Thiên Thư nói đúng tâm cảnh: “Ôi mối tình đầu/ Như đi trên cát / Bước nhẹ mà sâu/ Mà cũng nhòa mau”. Nhưng rồi tại sao suốt đời người ta lại không quên? Cảm xúc như lửa vùi trong than, gặp gió sẽ bùng lên. Tại sao như thế?

Có lẽ đó là cảm xúc chân thành như hương lúa đầu mùa, là tình cảm trong veo như nắng thủy tinh. Không hề gợn lên một chút dục vọng, toan tính nào. Trạng thái tâm lý đó, về sau, đã nhiều lần yêu, đã nhiều chung chạ hoan lạc, đã thất vọng ê chề, đã chạm đến sự khoái lạc của lửa, đã rơi tuột xuống thẳm sâu địa ngục tuyệt vọng của nước, vẫn không thể tìm thấy

Nhiều người thích đọc Mái Tây của Vương Thực Phủ - nó được xếp vào “lục tài tử thư”, có lẽ cũng do cuộc tình của Thôi Oanh Oanh và Trương Quân Thụy trong trẻo quá. Chân tình quá. Yêu là yêu. Chỉ là nhịp đập của trái tim đang réo rắt tiếng nói của lứa đôi: “Tương tư vừa mới qua cầu/ Biệt ly lại chuốc mối sầu mênh mang/ Chợt nghe một tiếng “lên đường”/ Rụng rời tay ngọc xuyến vàng rộng thênh!”. Nỗi buồn ly biệt sao lại đau đớn đến thế? Xuyến ngọc đeo trên tay ngọc, bỗng dưng rộng thênh là cớ vì sao? Có thể xếp câu thơ đó vào hạng tinh tế bậc nhất khi diễn tả cảm xúc của người yêu chia tay người yêu.