Tín hiệu tích cực về ung thư trên toàn cầu

Một bà mẹ trẻ mắc ung thư bên con của mình - Ảnh: Forbes

Tỷ lệ tử vong giảm đều

Báo cáo Tiến bộ ung thư AACR 2022 công bố hồi tháng Chín cho hay, việc mọi người giảm hút thuốc lá và sự phát triển của kỹ thuật phát hiện, điều trị ung thư sớm đã góp phần tạo ra sự thay đổi theo hướng tích cực. “Các liệu pháp nhắm trúng đích, miễn dịch và các phương pháp điều trị mới đều khởi nguồn từ những khám phá của khoa học cơ bản. Đầu tư vào nghiên cứu ung thư cũng như hỗ trợ cho giáo dục khoa học ở tất cả cấp học, là hết sức cần thiết để thúc đẩy làn sóng nghiên cứu, khám phá tiếp theo trong tương lai” - tiến sĩ Lisa Coussens nêu trong báo cáo.

Đầu tháng Tám, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã chấp thuận tám phương pháp điều trị ung thư mới. Cơ quan này cũng mở rộng việc sử dụng 10 loại thuốc đã được phê duyệt trước đó nhằm điều trị các loại ung thư mới và chấp thuận hai loại vật tư sử dụng trong chẩn đoán hình ảnh. Mục tiêu của quốc gia này là giảm ít nhất một nửa tỷ lệ tử vong do ung thư trong 25 năm tới. 

Theo ACS, riêng ung thư vú tại Mỹ hiện đã giảm 43% trong ba thập niên qua (giảm 460.000 ca tử vong). Các nhà nghiên cứu phát hiện tỷ lệ mắc ung thư vú tăng chậm kể từ năm 2004, khoảng 0,5%/năm, chủ yếu là nhờ chẩn đoán phát hiện bệnh sớm ở giai đoạn đầu.

Ung thư phổi là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Đây là loại ung thư phổ biến nhất, chiếm nhiều ca tử vong hơn cả ung thư vú, tuyến tiền liệt và ung thư đại trực tràng cộng lại. Những cải tiến trong phương pháp điều trị ung thư phổi đã giúp giảm tỷ lệ tử vong 5% hằng năm trong giai đoạn 2014-2018.

Cơ hội sống sau 5 năm tăng lên

Trong khi tình hình ở Mỹ khả quan thì trên toàn cầu, số người tử vong do ung thư lại tăng. Năm 1990 có 5,7 triệu người chết vì ung thư, đến năm 2016, con số này là 8,9 triệu. Dù vậy, kết quả phân tích số liệu theo từng nhóm tuổi cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư ở các nhóm bệnh nhân ít tuổi đang giảm. Các nhà khoa học cũng cho biết thế giới ngày nay có dân số đông hơn, người già nhiều hơn và đây là đối tượng dễ tử vong do ung thư hơn.

Tỷ lệ người mắc ung thư trên toàn cầu đang tăng trong những thập niên gần đây, từ 0,54% lên 0,64% kể từ năm 1990. Tuy nhiên, điều quan trọng là các kết quả tích cực về chẩn đoán, điều trị cho thấy người mắc ung thư đang có cơ hội sống cao hơn. Ở Mỹ, tỷ lệ bệnh nhân ung thư sống sót sau 5 năm kể từ lúc phát hiện bệnh - theo ACS - đã tăng từ 49% (giữa những năm 1970) lên gần 70% (2011-2017). Bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có khả năng sống sót sau 5 năm gần 99%, ung thư tuyến tụy từ 2,5% tăng lên 8,2%.

Tại Úc, ung thư là nguyên nhân chính gây ra bệnh tật và tử vong. Năm 2021, ước tính có khoảng 151.000 người được chẩn đoán mắc ung thư và 49.000 người tử vong. Tín hiệu vui là khả năng sống sót của các bệnh nhân ung thư nói chung đã cải thiện, với 70% số người sống ít nhất 5 năm sau khi chẩn đoán mắc ung thư (30 năm trước là 51%) .

Tỷ lệ mắc bệnh ung thư chuẩn hóa theo độ tuổi (hay số ca mắc mới trong một độ tuổi nhất định) ước tính đã giảm từ mức cao nhất là 508 ca/100.000 người hồi năm 2008, xuống còn 486 ca/100.000 người vào năm 2021. Kết quả này là nhờ tỷ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt giảm mạnh. Điều này có thể liên quan đến những thay đổi trong hướng dẫn chẩn đoán.

Nếu loại trừ ung thư tuyến tiền liệt, tỷ lệ mắc ung thư các loại ở nam giới tương đối ổn định trong 20 năm qua. Mặt khác, tỷ lệ mắc ung thư các loại ở phụ nữ đã tăng từ 404 lên 441 ca/100.000 người. Kết quả này liên quan đến tình trạng phụ nữ hút thuốc lá tăng trong thời gian qua. Dù vậy, tỷ lệ tử vong do ung thư ở Úc tiếp tục giảm, trong đó nam giới giảm mạnh hơn nữ giới. 

Tóm lại, trên toàn cầu, có hai yếu tố quan trọng góp phần cải thiện khả năng sống sau 5 năm mắc ung thư là phát hiện sớm hơn và những cải tiến trong phương pháp điều trị, chăm sóc. Việc hiểu và tránh các yếu tố nguy cơ liên quan giúp giảm nguy cơ mắc bệnh là rất quan trọng trong cộng đồng. Đặc biệt là cần tham gia các chương trình tầm soát ung thư để có thể phát hiện ung thư sớm, khi đó, việc điều trị sẽ có kết quả tốt hơn. 

 Nam Anh (theo CNN, Forbes, OWD)