Tìm thuốc khắp trong, ngoài nước để cứu trẻ bị rắn cực độc cắn

Một trong những trường hợp nguy kịch vì rắn cắn tại Bệnh viện Nhi Trung ương

Liên tiếp nhận ca bệnh bị rắn cắn

Thời gian gần đây, Bệnh viện Nhi trung ương liên tiếp tiếp nhận các bệnh nhi bị rắn cắn nguy kịch. Điển hình, bé trai V.T. (28 tháng tuổi, Tuyên Quang) đang nằm ngủ dưới nền nhà vào ban đêm đã bị rắn độc cắn. 

Biết đây là rắn độc nhưng gia đình lại đưa con đến thầy lang đắp thuốc. Sau 1 ngày, bàn chân bệnh nhi sưng nề, hoại tử lan lên tới đùi, co giật toàn thân, tới lúc này, gia đình mới hốt hoảng đưa trẻ đi cấp cứu trong tình trạng suy hô hấp, suy tuần hoàn, hôn mê, liệt cơ hô hấp… tiên lượng rất nặng.

Bác sĩ xác định trẻ bị rắn hổ đất cắn. Ngay trong đêm, bệnh nhi được truyền 40 lọ huyết thanh kháng nọc rắn hổ và thở máy, hỗ trợ tuần hoàn, đồng thời phẫu thuật mở cân cẳng bàn chân trái để giải phóng chèn ép khoang. Ngoài ra, bệnh nhi cũng được truyền dịch, lợi tiểu để phòng biến chứng suy thận cấp do tiêu cơ vân.

Sau 4 ngày điều trị, bệnh nhi đã được rút ống nội khí quản, tỉnh táo, hồi phục hoàn toàn về sức cơ, cẳng bàn chân trái đỡ sưng nề, vận động tốt. Tuy nhiên, ngón cái bàn chân trái bị rắn cắn đã hoại tử khô, có thể cần phẫu thuật cắt bỏ.

Một trường hợp khác là bé trai Q.H. (13 Tuổi, Thái Nguyên) bị rắn lục cắn khi cháu đang đi phụ việc với cha mẹ. Sau khi phát hiện, gia đình đã đưa bệnh nhi đến bệnh viện địa phương sơ cấp cứu và chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương. Tại đây, trẻ được phát hiện rối loạn đông máu nặng, giảm Albumin máu. Ngay lập tức, trẻ được truyền 10 lọ huyết thanh kháng nọc rắn lục tre, truyền Plasma tươi và chăm sóc tích cực. Chỉ sau 1 ngày điều trị, tình trạng cháu đã ổn định và được xuất viện.

Khan huyết thanh kháng nọc loại rắn cực độc

Hình ảnh rắn cạp nia miền Bắc cắn trẻ 3 tuổi ở Nghệ An

Bệnh viện Nhi trung ương cho biết cũng tiếp nhận 1 trẻ 3 tuổi (Nghệ An) bị rắn cạp nong, cạp nia cắn khi ngủ dưới nền nhà.

Trước đó, gia đình đưa trẻ đến nhà thầy lang tại địa phương chữa trị. Tuy nhiên, trong 1 giờ  đắp thuốc lá, nhận thấy trẻ rơi vào tình trạng sụp mi, giãn đồng tử, nói khó... nên đưa trẻ đến bệnh viện địa phương cấp cứu, đặt nội khí quản và chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương.

Tại đây, các bác sĩ khẳng định đây là rắn cạp nia miền Bắc - một trong số loại rắn có nọc độc rất mạnh cắn.

Trong khi đó, huyết thanh kháng nọc rắn cạp nia hiện chưa được sản xuất tại Việt Nam, nguồn cung phụ thuộc vào nước ngoài, thường khan hiếm, thiếu hoặc không có.

ThS.BS Trần Thị Mỹ Hạnh - Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, các bác sĩ đã rất nỗ lực liên hệ các bệnh viện trong nước, nước ngoài để tìm nguồn cung cấp huyết thanh kháng nọc rắn cạp nia miền Bắc. Tại bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) chỉ có huyết thanh kháng nọc rắn cạp nia miền Nam đơn giá (dùng giải nọc một loài rắn cạp nia miền Nam mà không có tác dụng chéo với rắn cạp nia miền Bắc) và huyết thanh kháng nọc rắn đa giá (có tác dụng chung cho rắn cạp nong, cạp nia, hổ chúa, hổ đất).

Cuối cùng, các bác sĩ quyết định truyền 10 lọ huyết thanh kháng nọc rắn đa giá. Sau 14 ngày điều trị tích cực, tình trạng của trẻ được cải thiện.

Theo bác sĩ CKII Phạm Thị Thanh Tâm - Bệnh viện Nhi Trung ương, mùa hè là mùa rắn sinh sôi, phát triển, xảy ra nhiều nhất từ tháng 4 đến tháng 11 và cũng là thời điểm số bệnh nhi bị rắn cắn có xu hướng tăng.

Tất cả các trường hợp bị rắn cắn nên được theo dõi ít nhất 24 giờ trong bệnh viện. Huyết thanh kháng nọc rắn được chỉ định trong các trường hợp có biểu hiện nặng toàn thân do rắn độc cắn hoặc có rối loạn đông máu nặng. Thời điểm sử dụng tốt nhất là 4 giờ đầu, tuy nhiên trong 24 giờ đầu vẫn có hiệu quả, một số trường hợp quá 24 giờ vẫn có thể sử dụng. Các trường hợp khác được điều trị hỗ trợ tùy theo triệu chứng lâm sàng.

"Nhiều gia đình bệnh nhân chủ quan áp dụng kinh nghiệm dân gian để sơ cứu vết rắn cắn, đến khi có các biểu hiện suy hô hấp, tím tái, xuất huyết nặng… thì vội vàng đến các cơ sở y tế - đây là sai lầm lớn nhất của những bệnh nhân bị rắn cắn. Vì vậy, sau khi bị rắn cắn, bệnh nhân cần được xử trí và cấp cứu kịp thời để hạn chế tình trạng hoại tử chi thể, rối loạn đông máu, nhiễm trùng, thậm chí tử vong”, bác sĩ Phạm Thị Thanh Tâm chia sẻ.

Huyền Anh