Tiểu thuyết Hồ Biểu Chánh lên sân khấu

Văn chương Hồ Biểu Chánh (1884-1958) có vị trí rất riêng trong nền văn học Nam Bộ. Với cốt truyện đơn giản, éo le mà dễ hiểu, truyền tải thông điệp muôn đời về “luật nhân - quả”, “ở hiền gặp lành” cùng văn phong nôm na, bình dị rặt Nam Bộ, truyện Hồ Biểu Chánh thu hút đông đảo độc giả mọi tầng lớp, từ bình dân tới trí thức. Vì cốt truyện và triết lý dễ tạo sự đồng cảm, tiểu thuyết Hồ Biểu Chánh là chất liệu ưa thích của phim ảnh lẫn sân khấu nhiều năm qua.

Duyên thệ kể câu chuyện “rất Hồ Biểu Chánh” về thông ngôn Võ Như Bình tham phú phụ bần mà ruồng bỏ vợ con, chạy theo một người đàn bà giàu có. Cuối cùng, ông Bình phải trả giá đắt khi bị những người con riêng của vợ sau hắt hủi, sống túng thiếu, hiu quạnh lúc về chiều. Trong khi đó, người vợ bị phản bội đã mạnh mẽ vượt qua nỗi đau, làm lại cuộc đời cùng một người đàn ông tuy ít học nhưng biết điều nhân nghĩa ở đời…

Cả Lê Phương và Lương Thế Thành đều có dấu ấn mới với vở Duyên thệ tại sân khấu Thiên Đăng

Bám khá sát các tình tiết trong tiểu thuyết nhưng tác giả Nguyễn Thị Minh Ngọc và đạo diễn Hữu Châu đã đào sâu tâm lý và nâng tầm các nhân vật lên. Đặc biệt, phần thoại cũng được cô đọng, sắc gọn, gần gũi hơn mà vẫn giữ được chất Nam Bộ xưa.

Võ Như Bình của bản kịch sắc nét và mang chất “phản diện” hẳn so với truyện nên cái kết của ông ta lại càng thấm thía. Cô Huyền - người vợ tào khang với Như Bình - cứng cỏi mà cũng đằm thắm, nặng tình hơn. Anh Cang - chồng sau của Huyền - không còn là nhân vật mờ nhạt, mãi về sau mới xuất hiện mà đã ở bên cạnh đỡ đần gia đình Huyền từ sớm trong tình nghĩa láng giềng, cũng như cảm khái tấm lòng nhân hậu của Huyền đã giúp đỡ mình khi khốn khó. Huyền và Cang cũng không đến với nhau nhờ mai mối và như cách Huyền “trả đũa” người chồng bội bạc mà từ tình cảm chân thành, chia sẻ ngọt bùi lẫn cay đắng, sự thấu hiểu lẫn nhau của những con người trọng đạo nghĩa. Từ đó, kịch bản cũng khắc họa sâu đậm hơn tình thương Cang dành cho vợ và đứa con không cùng máu mủ… 

Duyên thệ có sự tham gia diễn xuất của Nghệ sĩ ưu tú Thành Lộc, Nghệ sĩ ưu tú Hữu Châu, các diễn viên: Lương Thế Thành, Lê Phương, Hương Giang, Hoàng Trinh, Trương Hạ, Phương Dung… Trong đó, Lương Thế Thành gây bất ngờ với vai Võ Như Bình - một trí thức Tây học tha hóa. Sự tương phản ở vẻ ngoài trí thức, lịch lãm với hành động thô lỗ, cư xử hèn kém càng tô đậm sự mỉa mai, châm biếm. Có thể nói, từ sau vai Vương Tử Trực của Tiên Nga, Lương Thế Thành mới lại có vai diễn ấn tượng như Võ Như Bình trên sân khấu. 

Duyên thệ cũng đánh dấu sự tái xuất sàn kịch của Lê Phương. Với vai Huyền, Lê Phương bộc lộ rõ tố chất đào thương. Vẻ đẹp nền nã, đằm thắm cùng tâm hồn mạnh mẽ mà nhạy cảm của Huyền - Lê Phương thực sự làm người xem đồng cảm. Thông qua Huyền, thông điệp về nữ quyền cũng được thể hiện trực diện khi một phụ nữ mạnh dạn bước ra khỏi cuộc hôn nhân thất bại, chủ động làm lại cuộc đời và tìm hạnh phúc xứng đáng cho mình. Đây là điều không phải người phụ nữ nào, kể cả ở xã hội hiện đại hôm nay, cũng có thể làm được. 

Ninh Lộc