Tiêu dùng cà phê thay đổi vì coronavirus

Quán cà phê lao đao vì COVID-19

 Ước tính có đến 92% quán cà phê đã dừng hoạt động trong thời điểm thực thi lệnh đóng cửa (lockdown) vì coronavirus, đồng nghĩa với việc ngay cả hình thức takeaway cũng khó có thể thực hiện được.

Người dân Anh rất yêu thích món đồ uống mang tên "cà phê" này - Ảnh: Damn Fine Joe

Từ đầu tháng 9/2020, có thể nhìn thấy lác đác các quán cà phê bắt đầu kinh doanh trở lại, mặc dù có tới 1/3 số lượng quán vẫn đóng cửa và không ít trong số đó sẽ không bao giờ mở cửa lại. Chính sách "Đi ăn ngoài để giúp nhau tồn tại" (Eat out to Help out scheme) do chính phủ Anh khởi xướng với ưu đãi giảm đến 50% trên tổng hóa đơn thanh toán cho bữa ăn tối đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng phấn khởi về doanh thu tại các nhà hàng trong tháng 8 vừa rồi. Thế nhưng, chi tiêu ở các quán cà phê thì lại vẫn trong tình trạng hết sức ảm đạm với doanh số cho các món đồ uống takeaway chỉ đạt được 50% so với năm 2019.

Những quán cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của nhiều người dân Anh. Có người thì ghé quán quen thuộc nằm kế bên trạm tàu điện để xếp hàng lấy cốc latte nóng hổi mỗi sáng rồi bước vội tới sở làm, với người khác thì đó chính là điểm hẹn để tụ tập với bạn bè. Thậm chí nhiều người còn xem quán cà phê như là nơi làm việc của mình.

Quán cà phê vốn là điểm hẹn quen thuộc của nhiều người dân Anh - Ảnh: Edtimes

Thế nhưng, đại dịch COVID-19 đã hoàn toàn làm thay đổi mọi thứ vốn tưởng chừng như là “bất di bất dịch”. Quán cà phê phải đóng cửa, hoặc chuyển đổi sang mô hình takeaway và đặt hàng trực tuyến vốn không phải là “nét truyền thống” của phương thức kinh doanh cà phê ở Anh.

Khách hàng cũng vậy. Họ buộc phải thay đổi thói quen thưởng thức những tách cà phê quen thuộc trong một không gian ấm cúng đặc quánh mùi thơm của loại hạt rang xay sang việc uống cốc cà phê takeaway nguội lạnh ở một góc nào đó trong nhà mình.

Cách uống cà phê thời “lockdown”

Tiến sĩ Jennifer Ferreira thuộc Đại học Coventry (Anh quốc) đã tiến hành một số nghiên cứu để tìm hiểu xem hành vi của người uống cà phê thay đổi như thế nào trong thời gian lệnh đóng cửa được thi hành.

Một cuộc khảo sát với 1.000 người từng thường xuyên ghé quán cà phê trước khi xảy ra đại dịch đã cung cấp thông tin hữu ích giúp chúng ta có cái nhìn tổng quan về tương lai của ngành kinh doanh thức uống này.

Coronavirus khiến người sành cà phê phải thay đổi cách uống cà phê. Giờ đây, takeaway cafe đang lên ngôi thay thế cách uống cà phê tại quán trước đây - Ảnh: Kevin Coombs/Reuters

Không hề ngạc nhiên khi các số liệu khảo sát cho thấy, khách hàng có xu hướng mua nhiều cà phê dạng đóng gói hoặc chế biến sẵn để uống ở nhà, cũng như các thiết bị máy móc pha cà phê tại gia được nhiều người để tâm tìm hiểu mua sắm trong thời gian đóng cửa hoặc giãn cách xã hội.

Theo đó, các báo cáo kinh doanh cho thấy sự tăng trưởng đột biến về doanh số của các loại cà phê bán trong siêu thị trong suốt thời gian dịch bệnh vừa qua. Một số loại thiết bị liên quan đến việc chế biến cà phê tại gia cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt của người tiêu dùng, như: máy xay cà phê, máy pha cà phê espresso gia đình, máy pha cà phê tiện lợi, hay các tấm lọc cà phê chuyên dụng...

Các thiết bị pha cà phê tại gia đang được ưa chuộng - Ảnh: Eugene Simonenko/Shutterstock

Với câu hỏi về địa điểm mua cà phê, khoảng một nửa số người được khảo sát cho biết rằng, họ chủ yếu mua cà phê ở trong các siêu thị hoặc cửa hàng tiện lợi. Có khoảng 30% cho biết họ đặt hàng trực tuyến từ các tiệm rang xay nhỏ lẻ, chủ yếu là cơ sở quen thuộc của mình từ trước.

Quán cà phê truyền thống liệu có sớm quay trở lại?

Trong khi chính phủ Anh đang khuyến khích người dân bắt đầu trở lại công sở thì phần lớn người lao động vẫn đang làm việc tại nhà. Điều này sẽ khiến các chủ quán cà phê phải suy nghĩ khi mà hầu hết lượng khách của quán là từ những người di chuyển bằng các phương tiện công cộng và dân "cổ cồn" công sở.

Sẽ không ngạc nhiên khi chứng kiến những chuỗi cửa hàng cà phê có thương hiệu lớn ở Anh đang phải cân nhắc cho tương lai của mình. Chuỗi cà phê Costa Coffee thuộc sở hữu của “ông lớn” Coca-Cola mới đây đã phải công bố kế hoạch cắt giảm 1.650 việc làm; chuỗi cửa hàng nhượng quyền thương mại bánh sandwich quốc tế Pret a Manger cũng đã phải “dẹp tiệm” 30 cửa hàng, đồng nghĩa với việc sa thải gần 3.000 nhân viên.

Costa Coffee - một trong những chuỗi cà phê lớn nhất nước Anh - sẽ cắt giảm hơn 1.600 việc làm do ảnh hưởng của coronavirus - Ảnh: Maureen McLean/Rex/Shutterstock

Những chuỗi cà phê lớn thì vẫn còn có những sự lựa chọn khác nhau, chẳng hạn như tái cấu trúc, tái sắp xếp hệ thống cũng như tạm thời giảm quy mô hoạt động trong thời điểm còn nhiều rủi ro vì dịch bệnh này. Thế nhưng, với những quán cà phê quy mô nhỏ do cá nhân hoặc gia đình quản lý thì hầu như không có nhiều lựa chọn.

Nghiên cứu từ Allegra, một công ty chuyên phân tích thị trường kinh doanh ngành cà phê ở Anh, mới đây đã công bố báo cáo cho thấy, nếu lệnh đóng cửa được gỡ bỏ thì 55% người được khảo sát xác nhận họ sẽ ghé quán cà phê. Hành động này đứng thứ 2 trong danh sách khảo sát, chỉ sau lựa chọn “Sẽ viếng thăm bạn bè người thân” mà thôi.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, hơn 50% người được khảo sát cho biết họ có ý định quay trở lại quán cà phê quen thuộc một cách thường xuyên “khi và chỉ khi tình hình trở lại bình thường như trước khi chưa có dịch”.

COVID-19 khiến hầu hết người dân ngại ra đường, dẫn đến hoạt động kinh doanh bị đình trệ, kể cả khi chính phủ Anh tung ra các gói kích thích chi tiêu - Ảnh: Dominic Lipinski/PA

Có khoảng 1/3 số người được khảo sát bày tỏ ý định sẽ ghé quán cà phê thường xuyên “bởi vì họ muốn hỗ trợ nền kinh tế địa phương, cũng như để có cảm giác được kết nối với cộng đồng kể từ khi bị ảnh hưởng bởi lệnh lockdown”. Điều này rất đáng để cho các quản lý tiệm cà phê xem xét khả năng thay đổi địa điểm phục vụ từ việc bám chặt quanh các khu vực công sở và địa điểm có các phương tiện giao thông công cộng sang các khu vực dân sinh nơi có nhiều người dân địa phương tương tác với nhau hơn.

Rõ ràng uống cà phê tại quán luôn là thói quen và là một phần không thể thiếu đối với cuộc sống của đại bộ phận người dân, đặc biệt là dân cư thị thành; vậy nên, khi con người đang có những thay đổi do bị ảnh hưởng bởi COVID-19 thì ngành kinh doanh cà phê cũng cần có sự  điều chỉnh và thích ứng sao cho phù hợp.

Nếu không, không ai dám chắc các quán cà phê theo phương thức kinh doanh truyền thống sẽ tồn tại như thế nào “hậu COVID-19”.

Nguyễn Thuận (Theo Conversation)