Tiết lộ những vấn đề sức khỏe mà 2 phi hành gia mắc kẹt trên ISS phải đối mặt

19/03/2025 - 20:24

PNO - Ngày 18/3 (giờ địa phương), 2 phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) đã đáp xuống bờ biển bang Florida (Mỹ) sau hơn 9 tháng mắc kẹt trong không gian. Sau khi an toàn trở về, thì vấn đề thích nghi lại với cuộc sống và sức khỏe của họ lại được quan tâm.

 2 phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams trên đường trở về trái đất
2 phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams trên đường trở về trái đất

Giảm thị lực, mất khả năng vận động...

Theo các chuyên gia sức khỏe của NASA, xét về DNA, cơ thể của các phi hành gia đã thay đổi theo những cách kỳ lạ: Họ bắt đầu dài ra, cơ thể gặp tình trạng "chân gà" và "đầu phù"...

Tuy nhiên, khi họ trở lại mặt đất, mọi thứ bắt đầu trở lại bình thường.

Các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu về những ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe khi các phi hành gia.

Tiến sĩ Joe Dervay - một trong những bác sĩ phẫu thuật trên máy bay của NASA - cho biết: "Có một số biến thể riêng biệt về tốc độ phục hồi của họ, nhưng thật ấn tượng khi thấy họ vượt qua khó khăn và thực sự thích nghi nhanh chóng".

Vì không có lực kéo của Trái Đất, các phi hành gia có thể mất mật độ xương, và cơ bắp của họ bắt đầu teo đi. Họ có thể mất khả năng kiểm soát vận động, phối hợp và giữ thăng bằng. Các nghiên cứu cho thấy, thiếu trọng lực cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và tim mạch, thị lực và cả chính DNA của họ.

Hầu hết các tác động như trên chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, và chỉ có một số ít vấn đề sức khỏe được phát hiện là tồn tại. Các phi hành gia phải tập nhiều bài tập phục hồi chức năng để giúp xương và cơ của họ trở lại trạng thái bình thường.

Suy thoái cơ và xương

Theo các chuyên gia của NASA, nếu 1 tháng ở ngoài không gian, một phi hành gia cũng có thể mất tới 1,5% khối lượng xương - tương đương với lượng xương mà một phụ nữ mãn kinh không được điều trị mất đi trong khoảng 1 năm. Sự mất mát đó có thể khiến mọi người dễ bị gãy xương và dẫn đến loãng xương sớm.

Để giúp giảm thiểu các vấn đề về xương và cơ, các phi hành gia có một chế độ ăn uống đặc biệt và tập thể dục trung bình khoảng 2g30 mỗi ngày. Họ có thể sử dụng máy chạy bộ hoặc xe đạp cố định và những bài tập đặc biệt dành riêng cho họ.

Ngoài ra, cũng có một số lợi ích khi ở ngoài không gian: Không có lực hấp dẫn, cột sống của một người sẽ thẳng ra và họ sẽ cao hơn. NASA cho biết, chiều cao của một thành viên phi hành đoàn có thể tăng 3% trong 3-4 ngày đầu tiên ở tình trạng không trọng lực. Nhưng khi trở lại Trái Đất, trọng lực sẽ đưa các phi hành gia trở lại kích thước bình thường của họ.

Tuy nhiên, khi trở về trái đất, các phi hành gia sẽ có thể gặp các vấn đề dai dẳng ở lưng. Một nghiên cứu phát hiện ra rằng tỉ lệ trượt hoặc vỡ đĩa đệm cao hơn 4,3 lần ở các phi hành gia so với người bình thường, và vấn đề này thường xảy ra ngay sau khi họ trở về Trái đất.

Việc ở trên không gian lâu cũng ảnh hưởng đến thị lực của nhiều phi hành gia. NASA gọi vấn đề này là Hội chứng thần kinh mắt liên quan đến chuyến bay vũ trụ. Tiến sĩ Michael Harrison - chuyên gia y học hàng không vũ trụ - cho biết: “Một số người có thể không bị thay đổi vĩnh viễn nhưng có thể cần đeo kính. Những người khác thì không".

 2 phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams
2 phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams dự tính bay lên không gian 8 ngày, nhưng phải ở lại hơn 9 tháng

Suy yếu hệ thống miễn dịch

Thời gian trong không gian có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của một người và khiến các phi hành gia dễ bị nhiễm trùng hơn. “Trong không gian, một số loại vi-rút tiềm ẩn mà con người mang theo đã được kích hoạt, nhưng không gây ra ảnh hưởng lâu dài nào đến sức khỏe”, Harrison cho biết.

Không gian cũng có vẻ như biến đổi hóa học DNA của một người. Trên Trạm vũ trụ quốc tế, các phi hành gia đeo máy đo liều để ghi lại mức độ tiếp xúc với bức xạ của họ, vì nó có thể làm hỏng DNA và làm tăng nguy cơ ung thư suốt đời.

Các phi hành gia thường không trở về với gia đình ngay sau khi họ đáp xuống. Thường họ sẽ ở lại Trung tâm vũ trụ Johnson ở Houston vài ngày trước khi các bác sĩ cho phép họ về nhà.

“Hầu như mọi hệ thống cơ quan trong cơ thể của họ đều bị ảnh hưởng ở một mức độ nào đó – dù là da, hệ thần kinh tiền đình, xương, cơ, hệ thống miễn dịch, hệ thống tim mạch – vì vậy chúng tôi cần phải làm xét nghiệm và đánh giá tất cả trước khi cho họ về nhà”, Dervay cho biết.

Hai phi hành gia Williams và Wilmore đã từng dành nhiều thời gian trong không gian trước đây, nên họ biết những gì sẽ xảy ra về mặt thể chất. "Thực sự rất khó khăn" - Suni Williams nói và cho biết bà thường thích nghi khoảng 24 - 48 giờ sau khi trở về Trái đất. Nữ phi hành gia 59 tuổi nói thêm: “Sẽ có chút buồn vì chuyến bay vũ trụ thực sự đã kết thúc”.

Các phi hành gia thường mô tả việc nhìn thế giới từ trên cao là “tuyệt đẹp” và “mong manh”. Đó là một thế giới không có biên giới hay ranh giới, và việc nhìn thấy thế giới này khiến một số người cảm thấy gắn kết hơn với người khác. “Việc ở trong không gian thực sự là một trải nghiệm sâu sắc” - bà nói.

Thảo Nguyễn (theo CNN)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI