|
Thiếu niên 15 tuổi bị đa chấn thương vì chế tạo pháo gây nổ đang được điều trị tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, tiên lượng xấu - Ảnh: Phạm An |
Đủ kiểu mua bán nguyên liệu làm pháo
Chỉ cần lên các trang mạng xã hội, gõ từ khóa liên quan đến chế tạo pháo nổ, hàng loạt tài khoản như “Pháo nổ”, “Pháo tết 2024”, “Cách làm pháo hoa”… lập tức xuất hiện với lời giới thiệu hấp dẫn. Tại các tài khoản này có cả các quảng cáo rao bán pháo “do Bộ Quốc phòng sản xuất”, hàng trăm bình luận rao bán pháo tự chế, nguyên liệu chế tạo pháo như than, lưu huỳnh, chất dẫn, dây thép… cùng các công thức làm pháo “đơn giản bất ngờ”.
Thử kết nối với một tài khoản “chăm” bình luận ở nhiều trang mạng là N.N.T., người này cho chúng tôi biết có bán hầu hết hóa chất làm pháo, có hàng trăm công thức chế tạo pháo từ đơn giản đến phức tạp. “Pháo hoa, pháo dàn, pháo nổ, pháo bi… tôi đều có, cứ mua nguyên liệu xong đi, tôi sẽ gửi clip hướng dẫn cách làm.
Công thức chế tạo cũng được tinh giản nhiều rồi, chỉ cần mỗi ngày 1-2 tiếng, trong 5 ngày thì chị sẽ có cả lô pháo vừa xài vừa bán tết. Còn nếu không có thời gian làm, chị cho địa chỉ, nếu ở gần và nhà có xe khách đi ngang, tôi sẽ bán pháo thành phẩm” - T. nói.
Giá người bán đưa ra là khoảng 80.000 đồng cho số nguyên liệu gồm than, lưu huỳnh, bột Kclo3, giấy bạc… đủ làm được 5 quả pháo nổ cỡ nhỏ. Tương tự, từ 150.000-400.000 đồng cho số nguyên liệu có thể làm pháo cỡ lớn, pháo hoa, hay pháo dàn.
Người mua phải chuyển tiền thanh toán trước
“Cứ lên các trang mạng uy tín đều có clip tôi hướng dẫn làm pháo, cho tay vào thuốc pháo đều không bị ảnh hưởng. Nếu không mua bây giờ, vài ngày nữa sẽ hết hàng, như hôm nay tôi đóng hàng đi tỉnh đã 10 thùng, gửi cùng xe khách, hàng vẫn không vấn đề gì. Pháo nổ rất nguy hiểm, nếu không mua nơi uy tín, hậu quả tự chịu. Còn tôi, khách chỉ cần làm đúng hướng dẫn, tôi bao đốt cả tết” - T. nói thêm.
Trên tài khoản Pháo tết 2024 có gần 10.000 người tham gia, các bài đăng mua bán pháo tự chế, hướng dẫn làm pháo rất sôi nổi. Nhiều người bán quảng cáo hạ giá, khuyến mãi, cam kết an toàn… để thu hút khách. Tùy theo mỗi loại pháo, giá rao bán từ 30.000 đồng đến hơn 2 triệu đồng/viên.
|
Hình ảnh nguyên liệu chế pháo của người tên T. rao trên mạng xã hội - Ảnh chụp màn hình |
Ngoài ra, các trang bán hàng còn giới thiệu, chào bán các loại giấy cuộn (làm thân pháo), dây cháy chậm, các túi thuốc pháo với tên gọi “bột than mịn bón cây”, “hóa chất vàng” (lưu huỳnh - PV), hay “phân bón”, “bột vàng chanh nhiều ứng dụng”… với hàng chục đến hàng trăm đơn đặt hàng.
Cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Phạm Thái Sơn - Trưởng khoa Hồi sức tích cực và Chống độc Bệnh viện Nhi Đồng 2 - từ tháng 12/2023 đến nay, bệnh viện đã tiếp nhận nhiều tai nạn liên quan đến pháo nổ. Hầu hết là nhóm trẻ từ 10 tuổi trở lên, học chế pháo theo các clip hướng dẫn trên mạng. Các bệnh nhi được ghi nhận chấn thương từ nhẹ như phỏng nhẹ ngoài da, sang thương tay, chân đến tổn thương bàn tay, ngón tay, nặng hơn phải cắt lọc cả bàn tay, múc bỏ nhãn cầu… Hiện bệnh viện đang theo dõi sát 2 thiếu niên bị thương tích nặng, nguy kịch, 1 trẻ sau điều trị đã mất đi một bên mắt và bàn tay.
“2 thiếu niên bị nổ pháo tự chế vẫn còn tiên lượng nặng bởi nhiều tổn thương chi chít. Đáng lo ngại cả hai phải thở máy, đều bị ảnh hưởng thị lực, tổn thương nhiều cơ quan vùng ngực, bụng, xương chậu, bệnh viện phải huy động toàn viện, chia làm nhiều ê kíp để cấp cứu. Chưa kể các tổn thương khác nguy cơ để lại di chứng về vận động, tương lai rất mù mịt” - ông chia sẻ.
Bác sĩ Phạm Thái Sơn cho biết: “Những clip hướng dẫn chưa được kiểm chứng, cung cấp kiến thức sai lệch, không đề cập đến sự nguy hiểm của hậu quả nổ pháo, cùng với việc cung cấp, mua bán hóa chất quá dễ dàng là nguyên nhân chính của các tai nạn thương tâm trong những ngày qua”.
Tình trạng này cho thấy rất cần có sự can thiệp, xử lý quyết liệt của cơ quan chức năng. Nhà trường cần tuyên truyền, giáo dục trẻ về sự nguy hiểm của cháy nổ, chế tạo vật liệu nổ. Cha mẹ, người lớn trong gia đình cần quan tâm, nhắc nhở trẻ về các nguy cơ nếu tự chế pháo, quy định cấm của pháp luật đối với các hành vi này, để các vụ tai nạn thương tâm do pháo không còn xảy ra.
Xử phạt từ 10-20 triệu đồng với hành vi mua bán, hướng dẫn chế tạo pháo nổ Luật sư Trần Minh Hùng - Đoàn Luật sư TPHCM - cho biết, điều 5 Nghị định 137/2020/NĐ-CP về quản lý, sử dụng pháo nghiêm cấm các hành vi hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức. Hành vi mua bán nguyên liệu có thể gây cháy nổ như lưu huỳnh, thuốc pháo, diêm… hay hướng dẫn chế tạo pháo nổ có thể bị xử phạt hành chính bằng hình thức phạt tiền từ 10-20 triệu đồng theo quy định tại điểm i khoản 4 điều 11 Nghị định 144/2021 quy định về xử phạt vi phạm hành chính. Tùy theo mức độ nguy hiểm, người bán có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép theo quy định tại điều 305 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017. Người từ 14 tuổi trở lên tự chế pháo gây tiếng nổ sẽ bị xử lý hành chính về hành vi sản xuất, tàng trữ, mua, bán, vận chuyển trái phép pháo, thuốc pháo và đồ chơi nguy hiểm với mức phạt từ 5-10 triệu đồng. Trường hợp người đủ 16 tuổi trở lên chế tạo pháo gây tai nạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ… Người chế tạo pháo nổ gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng của người khác sẽ phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Bộ luật Dân sự quy định người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình, nếu không đủ thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình. Với người dưới 15 tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại. Nhiều trường hợp tai nạn nghiêm trọng do tự chế pháo Ngày 7/12/2023, sau khi xem trên Facebook biết cách thức chế tạo pháo, anh N.V.L. (27 tuổi, ở thị trấn Bình Minh, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình) đã đặt mua 20kg thuốc pháo, dây cháy chậm và vỏ pháo để chế tạo pháo nổ bán kiếm lời. Sau đó, L. thuê chị M.T.X. (30 tuổi, ở thị trấn Bình Minh) và chị T.T.G. (28 tuổi, ở xã Kim Mỹ, cùng huyện Kim Sơn) làm công việc lắp ngòi nổ, đóng gói thuốc pháo nổ và đóng gói đơn hàng pháo tại gian bếp nhà mới thuê. Đến khoảng 17g cùng ngày, nghe tiếng nổ lớn, L. chạy ra kiểm tra thì thấy chị X. và chị G. đã tử vong, cháu P.Đ.P. (4 tuổi, con trai chị G.) bị thương nhẹ. Giữa tháng 12/2023, em T.T. (14 tuổi, ở tỉnh Gia Lai) coi chế tạo pháo trên mạng sau đó đặt mua hóa chất rồi làm theo. Không may, các vật liệu phát nổ, em T. bị dập nát bàn tay phải, phỏng vùng mặt, mắt và bộ phận sinh dục. Tuy em đã được điều trị thành công, nhưng T. bị hỏng 1 bên mắt, cắt lọc bàn tay phải, thương tật vĩnh viễn. Gần đây nhất, ngày 8/1, em P.V.G.B. (14 tuổi) và em N.V.H. (15 tuổi) cùng ở Đắk Lắk bị đa chấn thương do nổ pháo tự chế tại nhà. Vụ nổ làm các em bị thủng nhãn cầu 2 mắt, vết thương thấu ngực gây thủng màng phổi 2 bên, thủng ruột, rách gan, toàn bộ vùng mặt cổ, 2 tay... tiên lượng rất nặng. Được biết, các em xem hướng dẫn chế tạo pháo bằng máy xay sinh tố, trong lúc làm theo thì bất ngờ phát nổ. |
Phạm An