Tiền mới để lì xì ngày càng ít được chuộng

Tại một điểm đổi tiền trên đường Cao Thắng, quận 3, TPHCM, hoạt động đổi tiền mới đã nhộn nhịp trong 2 tuần trở lại đây. Loại tiền được đổi phổ biến là tờ 2.000, 5.000, 50.000, 100.000 và 200.000 đồng, phí đổi là 6%, riêng tiền 20.000 đồng có phí đổi 10%. Theo chủ điểm đổi tiền này, phí đổi có thể tăng trong những ngày cận tết nếu nhu cầu đổi tiền tăng, nhưng điều này khó xảy ra do kinh tế vẫn khó khăn, số đông vẫn tiết kiệm chi tiêu. Lượng khách đổi tiền mới giảm dần qua mỗi năm khiến một số điểm đổi tiền đã phải ngừng hoạt động.

Nhiều năm qua, Ngân hàng Nhà nước không còn cho in tiền mới mệnh giá thấp dịp cuối năm

Phí đổi tiền mới của các dịch vụ trên mạng xã hội Facebook, TikTok còn thấp hơn, khoảng 5% cho các mệnh giá, riêng mệnh giá 20.000 đồng có phí đổi 7%; nếu tiền đổi có độ mới chỉ 99% thì phí đổi rẻ hơn khoảng 1%. Các dịch vụ trên mạng này chỉ nhận đổi từ 3 triệu đồng trở lên, yêu cầu khách chuyển trước tiền cọc từ 30 - 50%, tiền mới được giao qua đường bưu điện. Chưa đến tết Nguyên đán nhưng một số tài khoản mạng làm dịch vụ đổi tiền đã rao xả hàng, cắt lỗ với phí thấp.

Theo ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM - trong năm, một số người đã tranh thủ đổi tiền mới nên nhu cầu đổi tiền mới vào dịp tết giảm. Những năm qua, Ngân hàng Nhà nước vẫn tiếp tục thực hiện chủ trương không phát hành tiền lẻ mới có mệnh giá dưới 10.000 đồng vào các tháng cuối năm, đồng thời nghiêm cấm cán bộ, nhân viên các ngân hàng cung cấp các loại tiền mới cho những người kinh doanh đổi tiền nhằm hưởng chênh lệch. Do đó, vài năm trở lại đây, một số ngân hàng chỉ cho nhân viên đổi tiền mới vào dịp cận tết, lượng tiền được đổi cũng không nhiều.

Ông nói: “Nếu có nhu cầu đổi tiền mới để lì xì, người dân nên trực tiếp đến ngân hàng. Hành vi đổi tiền mới, đổi tiền lẻ nhằm hưởng tiền chênh lệch là trái pháp luật và cá nhân có thể bị xử phạt từ 20-40 triệu đồng, tổ chức có thể chịu mức phạt gấp đôi”.

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) khuyến cáo: dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới đang tràn lan trên các trang web, mạng Facebook, Zalo, TikTok. Ngoài đổi tiền mới, tiền lẻ, các dịch vụ trên còn quảng cáo đổi các đồng tiền hiếm với giá gấp nhiều lần mệnh giá thực. Với những tờ tiền có số sê ri đẹp, giá bán có thể lên tới hàng triệu đồng. Những dịch vụ này thường yêu cầu khách chuyển khoản toàn bộ số tiền cần đổi cùng phí chênh lệch, sau đó mới giao tiền, nhưng tiền được giao có khi là tiền giả, tiền bị rút ruột, không đúng số sê ri hoặc tiền cũ, thậm chí chiếm đoạt tiền cọc rồi chặn liên lạc.

Agribank khuyên, thay vì đổi tiền mới để lì xì, khách hàng có thể sử dụng tính năng gửi lì xì trên các ứng dụng ngân hàng. Khách có thể lựa chọn bao lì xì xinh xắn, lời chúc ý nghĩa tới người nhận.

Theo luật sư Nguyễn Đình Dương (Công ty luật CPX) đang có một số đối tượng bao gồm cả nhân viên ngân hàng tự xưng có người nhà làm trong nhà máy in tiền quốc gia, trực tiếp mời chào bạn bè, người thân đổi tiền mới với mức phí thấp hơn thị trường, số tiền đổi từ 10-20 triệu đồng. Một số người thấy đây là cơ hội để làm dịch vụ đổi tiền mới để hưởng phần trăm chênh lệch (thu tiền phí), kiếm thêm thu nhập nên đã đổi tiền mới từ vài trăm triệu đến vài chục tỉ đồng nhưng sau đó bị chiếm đoạt tiền. Có người đã gửi đơn tố cáo đến cơ quan điều tra và cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án do xác định có dấu hiệu tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ông khuyên những người có nhu cầu đổi tiền mới chỉ nên đổi đủ dùng và chỉ đổi với người đáng tin.

Thanh Hoa