Tiến độ tiêm vắc xin ngừa COVID-19 cho trẻ đang quá chậm

Người dân có vẻ dè dặt với vắc xin

Giữa tháng 6/2021, Văn phòng Chính phủ đã ra văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc tăng cường phòng, chống dịch, trong đó yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo đẩy mạnh tiêm vắc xin ngừa COVID-19, hoàn thành việc tiêm hai mũi cho trẻ từ 5 - 11 tuổi trong tháng 8/2022. Như vậy, chỉ còn hơn một tháng nữa là hạn chót để hoàn thành mục tiêu này. 

Theo báo cáo ngày 24/7 của Bộ Y tế, tính tới nay, Việt Nam đã tiêm hơn 11 triệu mũi vắc-xin ngừa COVID-19 cho trẻ từ 5 - 11 tuổi, trong đó có 7,5 triệu trẻ đã tiêm mũi thứ nhất, đạt 65,8%. Các tỉnh có tỷ lệ tiêm vắc-xin mũi thứ nhất cho trẻ thấp là TP.Hà Nội (46,8%), tỉnh Hà Tĩnh (46,8%), TP.Đà Nẵng (33,9%), tỉnh Quảng Nam (34,7%), TPHCM (42,1%). 

Hà Nội cũng là một trong những địa phương có tỷ lệ tiêm vắc xin ngừa COVID-19 thấp (trong ảnh: Tiêm vắc xin mũi một cho trẻ em ở Hà Nội vào tháng 4/2022) - Ảnh: Bảo Khang

Có hơn 3,7 triệu trẻ đã tiêm vắc xin mũi thứ hai, đạt 32,8%. Địa phương có tỷ lệ trẻ từ 5 - 11 tuổi tiêm mũi thứ hai thấp nhất là tỉnh Quảng Nam (9,8%), TP.Hà Nội (14,8%), TP.Đà Nẵng (14,2%), tỉnh Khánh Hòa (14,9%), tỉnh Vĩnh Phúc (15,7%). 

Phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Quang Thái - Trưởng văn phòng Tiêm chủng mở rộng khu vực miền Bắc (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) - cho rằng, tiến độ tiêm chủng ở TP.Hà Nội và các tỉnh miền Bắc “chưa được như mong muốn”. Với đà này, TP.Hà Nội khó hoàn thành việc tiêm hai mũi vắc xin ngừa COVID-19 cho nhóm trẻ từ 5 - 11 tuổi trong tháng 8/2022. Một trong những nguyên nhân khiến tiến độ tiêm chủng chậm là, trẻ mắc bệnh COVID-19 nên phải trì hoãn tiêm chủng ba tháng theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Bên cạnh đó, ở TP.Hà Nội, dường như do tiếp cận với nhiều luồng thông tin khác nhau - nhất là thông tin từ những nhóm phản đối vắc xin - người dân dè dặt hơn trong tiêm chủng. 

Phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Quang Thái nói: “Thực tế cho thấy, khi dịch xảy ra, người lớn và trẻ em đều nhiễm bệnh, số lượng nhập viện nhiều. Hiệu quả của vắc xin trong phòng, chống dịch như thế nào thì mọi người đều đã thấy. Do đó, cần tiêm vắc xin để tránh những hậu quả đáng tiếc như đã từng xảy ra trong năm 2021”.

Chấp nhận có hao phí vắc xin

Trước tình trạng tiêm chủng chậm, giữa tháng 7 vừa qua, Sở Y tế TP.Hà Nội đã có văn bản yêu cầu trung tâm y tế các quận, huyện, thị xã tham mưu UBND cùng cấp đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành việc tiêm vắc xin mũi thứ hai trong tháng 8/2022. 

Theo một chuyên gia y tế của TP.Hà Nội, sự sát sao của chính quyền địa phương là yếu tố quan trọng thúc đẩy tiến độ tiêm chủng. Như ở Q.Hai Bà Trưng, UBND các phường và các cơ quan, đơn vị trong quận đã tăng cường rà soát, vận động từng đối tượng tiêm chủng nếu chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ liều. 

Bên cạnh đó, trung tâm y tế quận còn phối hợp với phòng văn hóa thông tin quận và hệ thống đài truyền thanh phường, nhà trường tăng cường tuyên truyền về tiêm chủng, thông báo lịch tiêm chủng. Nhờ đó, tính đến ngày 21/7, tỷ lệ tiêm mũi thứ nhất cho trẻ 5 - 11 tuổi đạt 97,06%, tiêm mũi thứ hai đạt 33,49%; tỷ lệ tiêm mũi thứ nhất cho nhóm 12 - 17 tuổi đạt 99,93%, tiêm mũi thứ hai đạt 99,91%; tỷ lệ tiêm mũi thứ ba cho người từ 18 tuổi trở lên đạt 97,96% và tiêm mũi thứ tư đạt 39,6%. 

Theo phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Quang Thái, cần phải chấp nhận có tỷ lệ hao phí vắc-xin nhất định để tạo thuận lợi cho các đơn vị triển khai: “Khác với các đợt tiêm chủng theo chiến dịch trong năm 2021, hiện nay, có nhiều người dân phải trì hoãn tiêm chủng do đã mắc bệnh, đối tượng tiêm cũng thu hẹp hơn nên cách thức tổ chức tiêm giống như lúc tiêm vét. Số lượng người đến các điểm tiêm chủng không phải lúc nào cũng nhiều. Với cách thức đóng nhiều liều trong lọ, một lọ vắc xin có khoảng 10 - 20 liều nhưng chỉ có 3 - 4 người tiêm thì chắc chắn có hao phí nếu mở lọ. Nếu không chấp nhận hao phí, phải chờ đủ người mới mở lọ thì người dân phải đợi lâu hoặc quay về, đợi lịch hẹn khác và sẽ rất khó đưa họ quay trở lại”. 

Trước đó, bà Dương Thị Hồng - Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương - cũng đã nhiều lần nói về vấn đề này. Theo bà, để không bỏ lỡ cơ hội tiêm chủng cho người dân, phải chấp nhận rằng, có tình trạng một lọ vắc-xin chứa nhiều liều nhưng chỉ tiêm cho vài người.

Trong bối cảnh Việt Nam liên tục xuất hiện các biến chủng mới của Omicron như BA.4, BA.5 và mới đây là BA.2.12.1, phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Quang Thái khuyến cáo: “BA.2.12.1 là chủng đang chiếm hầu hết các trường hợp mắc COVID-19 mới ở Mỹ với 60.000 người mắc mới và khoảng 300 người tử vong mỗi ngày. Ở Việt Nam, khó nói trước được chủng này sẽ tác động tới tình hình dịch sắp tới như thế nào. Tuy nhiên, chúng ta không thể chủ quan. Tiêm vắc xin vẫn là một trong những biện pháp phòng ngừa hữu hiệu, giúp giảm nguy cơ nhập viện, giảm số ca tử vong và làm giảm nguy cơ sinh ra các biến chủng virus mới”.

Đặc biệt, theo một nghiên cứu của các bác sĩ Đan Mạch, vắc xin ngừa COVID-19 làm giảm nguy cơ mắc hội chứng bệnh viêm đa hệ thống (MIS-C) ở trẻ em. Theo đó, nếu đã tiêm vắc xin thì cứ 1 triệu trẻ mắc COVID-19, chỉ có ba trẻ mắc MIS-C, thấp hơn 15 lần so với nhóm chưa tiêm. 

Huyền Anh