Tiễn biệt người góp phần khai sinh Báo Phụ Nữ Sài Gòn - TP.Hồ Chí Minh: 48 giờ và di sản của một tờ báo

Quy trình sản xuất Báo cuối cùng của năm Đinh Dậu, hối hả, tất bật. Bỗng nhận tin báo, “nhà tư sản đỏ”, chú Nguyễn Văn An vừa qua đời. Tất cả lặng thinh. Dừng lại. Dừng ngay đúng ngày 17/5/1975, khi bà Đỗ Duy Liên, nguyên Phó chủ tịch UBND TP.HCM, lãnh đạo Hội Phụ nữ Sài Gòn giải phóng mời ông sang Thành hội, bàn gấp về việc cho ra đời tờ báo của phụ nữ Sài Gòn giải phóng ngay đúng ngày sinh nhật Bác Hồ, ngày 19/5, tức chỉ còn vỏn vẹn hai hôm nữa. 

Một thành phố vừa được giải phóng có 17 ngày, bao ngổn ngang, xáo trộn, tơi bời. Ngày 5/5, duy nhất Sài Gòn Giải phóng ra đời. Người dân thành phố cần nhiều hơn thế để “nhìn” thấy, “đọc” thấy những thông tin chính thống, chính thức về tình hình đất nước, về chính quyền cách mạng.

Với mục tiêu đó và nhất là cảm kích trước bản lĩnh, tầm nhìn của người phụ nữ nhỏ bé Đỗ Duy Liên, nhà tư sản Nguyễn Văn An một mình với 48 tiếng đồng hồ: ông ngược lên Hóc Môn, tìm mua nguồn giấy, ông chạy một mạch vào nhà in Thách đố ở đường Võ Tánh (nay là đường Nguyễn Trãi), tối về, ông bàn với vợ, bán gấp 10 cây vàng cho Báo làm vốn.

Sáng ra, bà Duy Liên bận cuộc làm việc với bà Ba Định, thế là ông cầm luôn tờ giấy giới thiệu của bà Duy Liên sang Ủy ban quân quản của thành phố gặp ông Mai Chí Thọ phụ trách an ninh để duyệt giấy phép in báo. Những người phụ nữ trong cái quy trình đầu tiên ấy gồm dì Vân Trang đảm nhận phần bài vở, dì Mười Mai lo toàn bộ thiết kế…

15g ngày 19/5/1975, bản in đầu tiên của tờ Phụ Nữ Sài Gòn số 1, góc phải trên cùng là chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh với nụ cười hồn hậu, phong thái giản dị, mực thước. Cũng trên trang nhất, lời ra mắt đã viết: “Để tỏ lòng biết ơn của chị em phụ nữ đối với Người, Phụ Nữ Sài Gòn cần ra mắt kịp ngày. Chúng tôi mãi mãi là người bạn trung thành, tích cực và xứng đáng với lòng tin cậy của bạn đọc và chị em”. Lời chào của 43 năm về trước, đã trở thành tâm niệm và là chí hướng của tờ báo trong suốt hơn bốn mươi năm qua…

Và nay, vẫn bền bỉ, kiên định và liêm chính để bước tiếp trên con đường đầy chông gai, thử thách ấy. Thì ông - người giải bài toán nhanh và đúng đáp số để ngay số báo chào đời in tròn 50.000 bản, chỉ một tuần sau Báo hoàn lại số vốn 10 cây vàng - đã ra đi. Phải chăng, từ ông và những người phụ nữ thông tuệ, bản lĩnh và nhân hậu ngày ấy mà hình thành nên cái phẩm chất vững vàng về chính trị, trách nhiệm với xã hội, linh hoạt trong kinh tế của tờ báo này. Chúng tôi, những thế hệ kế tục và thụ hưởng, nương theo đó mà lớn lên, mà giữ gìn, mà vững tin bước tới…

Ngày 19/5/2015, ngày sinh nhật Báo lần thứ 40, ông có hứa sẽ đến dự cùng lớp cháu con. Nhưng giờ chót ông mệt, con gái ông, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Dung đã đến. Hôm ấy, chúng tôi tri ân ông giữa những thế hệ phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên và những bạn đọc thân thiết của tờ báo. Để rồi hôm nay và mãi mãi sau này, dù không còn được chờ ông hay chỉ là một lời hứa rằng ông sẽ đến, thì bóng dáng ông ngược xuôi trong 48 giờ đồng hồ ấy cũng đã trở thành một phần của di sản Phụ Nữ Sài Gòn - TP. Hồ Chí Minh. 

Xin cảm ơn ông, người đã âm thầm góp sức cho sự ra đời của tờ báo Phụ Nữ. 

Xin tiễn đưa ông, với tất cả tấm lòng thành kính và biết ơn của bao thế hệ đã lớn lên từ ngôi nhà Phụ Nữ. 

Nghiêng mình tưởng nhớ một nhà tư sản đỏ, một nhân cách Sài Gòn - Nam bộ. 

Lê Huyền Ái Mỹ 
(Tổng biên tập Báo Phụ Nữ TP. Hồ Chí Minh)