Tích hợp đa ngành cho hạt muối

Câu ca dao Tay nâng chén muối đĩa gừng/ Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau thấm đẫm triết lý nhân sinh. Một sự kết hợp hòa quyện giữa 2 sản vật gần gũi, bình dị, tích hợp giá trị, tạo ra cảm giác vừa mặn vừa nồng ấm như tâm hồn người Việt bao đời. Từ câu ca dao này, tôi ngẫm nghĩ về hạt muối, nghề muối và những người làm muối dọc theo bờ biển dài hình chữ S. 

Hạt muối dù nhỏ nhưng hằng ngày đến với bữa ăn trong từng gia đình, quán ăn, nhà hàng, bệnh viện. Hạt muối nhỏ đó cũng đã góp phần giúp các ngành công nghiệp, chế biến thực phẩm mang lại giá trị thặng dư cao. Thế mà hiện nay, nghề muối vẫn bấp bênh và người làm ra hạt muối vẫn đối diện muôn vàn khó khăn.

Người dân tỉnh Bạc Liêu thu hoạch muối - Ảnh: Huỳnh Lợi

Thời gian qua, những cánh đồng muối bị thu hẹp để chuyển đổi sang mục đích khác dù đề án phát triển ngành muối đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Hành trình nghề muối từ quá khứ cho đến hiện tại thì đã rõ, nhưng tương lai sẽ như thế nào là do chúng ta định đoạt.

Hãy tư duy lại về muối trong sự tổng hòa chức năng dinh dưỡng cho con người. Muốn vậy, cần mở rộng không gian tư duy về hạt muối, sản phẩm muối, ngành hàng muối. Những năm qua, nhiều địa phương đã đón nhận di sản phi vật thể nghề muối truyền thống, khởi tạo hình ảnh tinh hoa nghề muối, khôi phục lễ dân gian tôn vinh nghề muối… Tất cả là những tín hiệu đáng mừng khi đâu đó đã nhận thấy giá trị hạt muối, nghề muối.

Gần đây, người ta tiếp cận muối không chỉ với vai trò là một gia vị trong tổng hòa các loại gia vị, không chỉ đem đến cái ngon, mà hơn hết là cân bằng dinh dưỡng, đảm bảo sức khỏe cho con người cả về thể chất lẫn tâm hồn. Hạt muối sẽ tăng thêm giá trị nếu biết cách áp dụng công nghệ phù hợp. Hạt muối sẽ tăng thêm giá trị nếu kết nối thành chuỗi ngành hàng, sản xuất, bảo quản, chế biến, xây dựng thương hiệu, tiếp thị… 

Câu “muối - gừng” liên tưởng đến sự kết hợp muối với nhiều loại gia vị, thảo dược khác để tích hợp thành sản phẩm dinh dưỡng. Ngoài sản phẩm dinh dưỡng, muối còn có thể kết hợp các khoáng chất khác để cho ra mỹ phẩm, dược phẩm. Phối hợp đa ngành, đa sản phẩm sẽ tích hợp đa giá trị. Muốn vậy, phải vượt qua rào cản tư duy đơn ngành, đơn chức năng, hướng đến đa ngành, đa chức năng để phát triển bền vững.

Muối từ hồ nước mặn mang tên Biển Chết vẫn tạo ra hàng ngàn sản phẩm để trở thành đặc sản lưu niệm, để khách du lịch trên thế giới trải nghiệm, tìm hiểu về ý chí và sự sáng tạo của một dân tộc. Một khu bảo tồn rừng quốc gia ở một đất nước dẫn đầu về chỉ số hạnh phúc vẫn trưng bày hàng trăm lọ muối từ biển, kết hợp với những thảo dược từ rừng. Cánh đồng muối ở một quốc gia khác đã trở thành nơi để hàng trăm ngàn du khách đến khám phá màu trắng tinh khôi của muối và màu xanh thẫm của biển. Đó chính là sự kết hợp tuyệt vời, tích hợp đa giá trị, nhân giá trị hạt muối lên nhiều lần so với giá trị riêng một ngành hàng. 

Sự trải nghiệm đang là nấc thang giá trị cao nhất trong nền kinh tế, trong khi sản xuất mới chỉ là nấc thang ban đầu, gắn với chế biến, thương mại. Sự trải nghiệm về muối có thể là một trong những liệu pháp chữa lành cho cơ thể và cho cả tâm hồn con người khi được thấm đẫm đời muối, đời người. Khi ấy, mỗi người sẽ thầm biết ơn và trân quý giá trị từng hạt muối nhỏ và công sức còn lắm nhọc nhằn của những người làm muối. Khi ấy, mỗi người sẽ hiểu vì sao nhiều địa phương, nhiều đất nước luôn trân quý muối như một loại vàng trắng. Và khi ấy, người làm muối sẽ tự hào là những diêm dân khá giả trong sự phát triển chung của một đất nước đang tiến tới thịnh vượng. 

Lê Minh Hoan

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn