Thương đám càng cua bên chái bếp

Trưa, đang ngồi với đồng nghiệp, tám về phong trào trồng rau sạch, "săn" rau sạch. Cô bạn ngồi gần hớn hở khoe hình mớ "rau siêu sạch" vừa được tặng. Nhìn hình, nhìn biểu cảm của cô bạn, tôi phá lên cười: "Rau càng cua lúc nào chả sạch. Mà bây giờ, "ẻm" lên phố rồi hén". 

Rau càng cua luôn mọc ở những vị trí khô ráo, sạch sẽ.

Ngày xưa, quê tôi chỉ hai mùa mưa và nắng. Mùa nào "thức" nấy. Mùa nắng, nắng như đổ lửa, cỏ khô cháy, các giếng nước gần như cạn hết. Mấy chị em tôi phải mang quần áo xuống suối giặt, tắm. Suối ở cuối vườn, cách nhà cả một con dốc, mỗi lần giặt xong, khiêng quần áo về đến nhà, cả đám thở đến thè lưỡi. Mùa mưa lại khác. Mùa mưa, nước nhiều, nước giếng nhiều và sản vật trong vườn cũng nhiều. Mưa, chúng tôi có nấm mối, có măng và có cả những bụi càng cua quanh nhà.

Sắp xếp như vậy, vì sau vài trận mưa đầu mùa, lang thang trong vườn, tôi sẽ dễ dàng tìm thấy những "ổ nấm mối" (nấm mọc gần những ụ mối). Loại nấm này xào, nấu canh đã ngon, đổ bánh xèo càng tuyệt. Điểm trừ là nấm mối chỉ rộ chưa tới một tuần, khi mưa bắt đầu kéo dài và nặng hạt thì không thể tìm thấy nữa. Măng cũng mọc khi trời mưa. Măng xuất hiện khoảng hai tuần sau cơn mưa đầu tiên. Thu hoạch khoảng một tháng thì "bốc hơi". Rau càng cua lại khác, chỉ cần trời còn mưa là cây còn mọc và lúc nào chúng tôi cũng có thể bứt rau để bữa ăn thêm phong phú.

Ban đầu, má tỉ mẩn làm chả trứng, trộn gỏi rau càng cua. Sau, thấy lũ con giành nhau miếng ít miếng nhiều, má ốp la từng cái trứng cho mỗi đứa.

Rau càng cua mọc nhiều nhưng chỉ mọc ở những vị trí sạch, ráo. Cây mọc nhiều ở các góc hàng rào, sân sau, chái bếp, mọc cả ở những gốc cây. Cây không cao, lá xanh tươi và thân hình mọng nước. Má tôi rất khéo tay, bà có thể làm rất nhiều món từ rau càng cua, kể cả nấu canh và ăn sống. Chị em tôi vụng hơn, mỗi lần nhà không có gì ăn, chỉ biết bứt rau, lặt sạch, phi thơm hành, cho ít nước vào, nước sôi, bỏ rau vào, nêm ít muối, bột ngọt là thành canh. 

Rau càng cua có thể "ăn dài hạn" nên má tôi chăm chút cẩn thận lắm. Mỗi lần sai chúng tôi bứt rau, bà đều dặn ngắt cành chứ không nhổ gốc. Nếu ngắt cành, khoảng non tuần sau, chỗ càng cua ấy có thể thu hoạch đợt tiếp theo. Còn nếu nhổ cả gốc thì phải chờ cả tháng tính từ lúc cây mới mọc đến khi bứt nấu ăn. Nhờ tính "tiết kiệm" ấy, mà hơn 5 tháng mùa mưa, nhà tôi gần như không tốn tiền mua rau. 

Ngày ấy, thịt heo không dễ mua như bây giờ, thịt bò càng hiếm, nên món "tủ" của má là càng cua trộn, ngon, nhanh dễ làm nhất là gỏi càng cua trứng chiên. Càng cua sau khi lặt rửa sạch, giũ cho ráo nước sẽ được trộn cùng nước cốt tắc hái từ cây trong vườn, ít mắm, ít đường, vài trái ớt và ít tỏi giã nhuyễn. Trứng gà nhà, má lấy vài trứng, tỉ mẩn đánh đều cùng ít xì dầu (nước tương), củ hành tím, tiêu, đổ thật mỏng. Khi ăn, má cho rau càng cua vào tô lớn, thêm nước trộn vào, trộn đều mới trút ra đĩa, cuối cùng cho chả trứng (trứng chiên) lên.

Nghe nhiều người bảo gỏi rau càng cua thịt bò bổ máu và bổ dưỡng nên thỉnh thoảng về nhà má, tôi lại làm món này.

Trẻ con không thích ăn rau, càng không thích khi món ăn đó lặp lại nhiều lần nên cả đám xôn xao giành trứng chiên khiến má la, rồi tính đầu người, chia trứng chiên thành những phần bằng nhau. Đến những lần sau sau này, má bảo: "Trứng gà có mà đầy", rồi ốp la cho mỗi đứa một trứng. Khi dọn lên ăn, mỗi đứa tự lấy phần trứng của mình rồi phối cùng lượng gỏi càng cua mình thích. Trứng ốp la béo thơm rau càng cua thanh mát cùng đủ vị chua cay, mặn ngọt.

Giờ, rau càng cua lên thành phố, vào nhà hàng hạng sang. Người ra trộn càng cua với tôm tươi, với thịt bò. Tôi thỉnh thoảng về nhà mẹ, ra chái bếp, bứt rau càng cua nhưng không trộn cùng trứng mà trộn thịt bò. Tra google, tôi mới biết loại rau này có thể trị rất nhiều bệnh. Có khi, nhờ khoảng 1/2 năm đều ăn rau này, mà ba mẹ tôi, chị em tôi, từ nhỏ đã ít bệnh, đến giờ vẫn vậy.

An Huỳnh