Thương con đúng, con thương đúng

Ảnh mang tính minh họa - Shutterstock

Thương cũng cần phải học
Thương sai là “để đó mẹ làm cho”, “xê ra để mẹ làm”. Ừ thì đúng mà. Mẹ thương con của mẹ bé bỏng, rửa chén lóng ngóng lại làm bể chén. Chén bể không sao cả, nhưng mảnh vỡ có thể làm đứt tay con. Con đau mẹ xót.

Thương đúng vẫn là “để đó mẹ làm cho”, nhưng là con nhìn nhé, mẹ làm mẫu cho con lần này. Cái chén rửa sao để không bể, nếu bể phải làm sao để không đứt tay.

Thương đúng là truyền dạy kỹ năng. Cha mẹ là người thầy đầu đời của con mà. Học đi đôi với hành. Như khi ta dạy con tập đạp xe, ban đầu là làm mẫu, sau là đỡ, là dìu, rồi dần chút một mà buông tay để con bay bằng đôi cánh của mình; là dằn lòng xót con xuống để thương được đúng, được thành.

Thương đúng giúp con nên người. Con học được từ chính cha mẹ của mình cách để cư xử với đời, cách để sống được ở đời khi rời khỏi vòng tay cha mẹ.

Thương cũng cần phải học. Cha mẹ học cách thương con bằng trái tim, nhưng cũng phải bằng cả lý trí. Thiếu cái nào cũng thành sai. Dạy con bằng trái tim mà không có lý trí sẽ khiến con ỷ lại vào cha mẹ, chẳng biết làm gì, vì đã có cha mẹ làm cho hết. Nhưng dạy con chỉ bằng lý trí thì thành “mẹ hổ”, lúc nào cũng thưởng phạt rõ ràng.

Con có thể thành công mai này đấy, nhưng tuổi thơ của con chỉ toàn những mệnh lệnh, làm vì sợ bị trừng phạt, làm vì lợi (được thưởng) chứ không vì thương cha mẹ vất vả mà san sẻ cùng, không vì trách nhiệm của bản thân mà làm. Nên thương con phải dùng cả tim lẫn óc vậy.

Thương con để được con thương

Thương con sai biến con thành kẻ ích kỷ, vô ơn. Thương con đúng là khi ta nhận lại được lòng thương từ con mình.

Tôi thấy nhiều bậc cha mẹ vô cùng thương con, nhưng con chưa bao giờ biết thương lại cha mẹ cả. Cha mẹ nào cũng thương con như dứt từng khúc ruột, nhưng lũ trẻ cạn nghĩ nên chưa bao giờ chúng nhận ra điều đó. Cho đến khi chúng trở thành cha mẹ, có con cái rồi, chúng mới chịu nhận ra. Chúng ta làm sao chờ được đến khi ấy?

Thương con sao để con biết thương lại mình mới là thương đúng. Nên tôi mới nói, thương con bằng cả trái tim lẫn lý trí là thế. Lý trí để biết phân biệt đúng - sai trong cách mình thương. Trái tim là để thực hành lòng thương, để con cảm nhận được việc cha mẹ thương con. Chỉ những thứ xuất phát từ trái tim mới chạm được đến trái tim.

Thương sai khiến con mãi chỉ là đứa trẻ. Thương đúng giúp con trưởng thành mỗi ngày, biết phân biệt phải trái, nhưng cũng biết nghe bởi trái tim. Để một hôm đứa trẻ vụt lớn khi tự mình nói với cha mẹ: mẹ để đấy con làm cho, con làm được mà. Là khi trái tim của mẹ rưng rưng hạnh phúc bởi cái thương của ta đã làm nên cái thương của con.

Thương đúng bằng trái tim là muốn điều tốt nhất cho con, nhưng lý trí để phân biệt được điều đó có đúng là tốt cho con hay chỉ là tốt theo cách mình nghĩ. Lý trí sẽ nhắc ta biết đặt mình vào vị trí của con, nghĩ theo độ tuổi của con thay vì nghĩ bằng não bộ của ông bố, bà mẹ 30-40 tuổi. Là trái tim nhắc ta tính cách của con ta thế nào, ta sinh ra con, lớn theo con, sẽ thấu hiểu con mình hơn tất thảy. Trái tim sẽ biết cách truyền đạt sao cho con tiếp nhận một cách hạnh phúc, tin cậy vào những điều cha mẹ nói, thực hiện những gì cha mẹ đưa ra, không phải vì bị cha mẹ áp đặt.

Thương đúng là đồng hành, thấu hiểu, tôn trọng và bao dung. Muốn đồng hành thì phải đồng tốc, đồng điệu, đồng đẳng như đồng bọn, đồng chí với nhau. Đồng hành phải có thấu hiểu và tôn trọng. Cuối cùng là bao dung. Nhiều cha mẹ hiểu sai về bao dung, cứ nghĩ bao dung là tha thứ tất thảy mà quên rằng bao dung là sự kiên nhẫn. Đừng sốt ruột. Tôi vẫn nói với những người cha, người mẹ tôi từng gặp rằng: làm cha mẹ là công việc suốt đời, cho đến khi ta nhắm mắt xuôi tay. Sao ta cứ sốt ruột bắt con phải thế này hay thế kia, phải tốt, phải đẹp, phải giỏi, phải thành công, không được thất bại; để rồi thứ con thấy chỉ là sĩ diện của cha mẹ, mặt mũi của cha mẹ chứ không phải trái tim của cha mẹ, hạnh phúc của cha mẹ.

Thương đúng sẽ dạy con thành đứa trẻ có lòng trắc ẩn, biết yêu thương không chỉ cha mẹ mình. Thương đúng giúp con biết giúp đỡ không chỉ cha mẹ mà còn giúp đỡ cả những người ngoài kia. Thương đúng khiến con nên người.

Hoàng Anh Tú