Thuốc điều trị ung thư và tim mạch là ứng viên sáng giá giải Nobel 2024

Từ ngày 7/19 sẽ bắt đầu một tuần công bố người đoạt giải Nobel 2024

Giải thưởng này cũng được trao cho những thành tựu trong lĩnh vực vật lý, hóa học, văn học và hòa bình, với tổng giá trị giải thưởng lên tới 11 triệu crown Thụy Điển (1,1 triệu USD) và với sự công nhận của giải thưởng danh giá này cũng có thể thúc đẩy doanh số bán sách hoặc bán những sáng chế và mang lại danh tiếng toàn cầu.

Những dự đoán cho năm 2024

Năm nay, nghiên cứu ung thư hoặc thuốc điều trị bệnh tim mạch có thể giành giải Nobel vào chiều 7/10 khi tuần lễ công bố người đoạt giải bắt đầu, mang lại tia lạc quan cho thế giới đang chìm trong khủng hoảng.

Được trao tặng từ năm 1901, Giải thưởng Nobel vinh danh những người, theo lời người sáng lập giải thưởng và nhà khoa học Alfred Nobel, "mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại", nêu bật những tiến bộ đáng khích lệ trong thời điểm thế giới đang chứng kiến ​​những cuộc chiến tranh tàn khốc ở Trung Đông và Ukraine và khí hậu đang bên bờ vực sụp đổ.

Trong số những người được coi là ứng cử viên sáng giá cho giải thưởng này có Kevan Shokat, một nhà sinh vật học người Mỹ đã tìm ra cách ngăn chặn gen ung thư KRAS gây ra 1/3 số ca ung thư, bao gồm các khối u khó điều trị ở phổi, ruột kết và tuyến tụy.

Nghiên cứu về cách điều trị bệnh tim mạch cũng có thể được trao giải khi đề cập đến công trình của các nhà di truyền học Jonathan Cohen và Helen Hobbs.

David Pendlebury, người đứng đầu nhóm phân tích Clarivate chuyên xác định các nghiên cứu xứng đáng đạt giải Nobel, cho biết họ đã xác định được các gen điều chỉnh quá trình chuyển hóa các lipid thiết yếu như cholesterol, từ đó tạo ra một loại thuốc hạ cholesterol mới.

Nhà di truyền học Hobbs đã giành được Giải thưởng đột phá về khoa học sự sống năm 2016, chia sẻ vinh dự này với nhà di truyền học người Thụy Điển Svante Paabo, người sau đó đã giành giải Nobel vào năm 2022.

Nhà phân tích Pendlebury cũng nêu bật bộ ba nhà khoa học thần kinh đã nghiên cứu về hạch nền, một vùng não quan trọng đối với động lực cũng như cách nó điều chỉnh hành vi của chúng ta.

3 tác giả nghiên cứu này là nhà khoa học thần kinh người Mỹ Ann Graybiel, Okihide Hikosaka người Nhật Bản và Wolfram Schultz người Đức.

Những người có thể chiến thắng khác là Davor Solter và Azim Surani cho nghiên cứu về biểu sinh học, nghiên cứu cách tế bào kiểm soát hoạt động của gen mà không làm thay đổi DNA.

Năm ngoái, giải thưởng y học đã được trao cho các nhà nghiên cứu Katalin Kariko và Drew Weissman cho công trình nghiên cứu về công nghệ RNA thông tin mở đường cho vắc-xin phòng ngừa COVID-19 mang tính đột phá.

Đối với Giải Nobel Vật lý được công bố vào 8/10, các chuyên gia khoa học của SR cho rằng vinh dự này có thể được trao cho nhà vật lý người Thụy Sĩ Christoph Gerber, người tiên phong trong việc phát triển kính hiển vi lực nguyên tử.

"Đây là kính hiển vi cung cấp hình ảnh 3D ở quy mô cực kỳ nhỏ đến mức đôi khi chúng thậm chí còn có độ phân giải ở cấp độ nguyên tử" - Phóng viên khoa học của SR Camilla Widebeck cho biết.

Bà cho biết thêm rằng công cụ này đã trở nên không thể thiếu trong công nghệ nano và nghiên cứu nano.

Trong khi đó, Lars Brostrom tại SR cho biết ông hy vọng sẽ thấy Omar Yaghi, người Mỹ gốc Jordan, giành giải thưởng hóa học vào ngày 9/10.

Yaghi đã phát triển một loại vật liệu xốp tùy chỉnh được gọi là MOF (Khung kim loại hữu cơ), hiện được sử dụng trong các sản phẩm thương mại có khả năng hấp thụ và khử nhiễm độc tố, hoạt động như chất xúc tác hoặc thậm chí hấp thụ nước từ không khí sa mạc.

Karl Deisseroth, một bác sĩ tâm thần và thần kinh học người Mỹ, cũng đã được nhắc đến trong thập kỷ qua như một người có thể đạt giải thưởng cho việc phát triển lĩnh vực quang di truyền, sử dụng ánh sáng để điều khiển tế bào.

Về lĩnh vực văn học sẽ được công bố ngày 10/10 có lẽ là giải Nobel được mong đợi nhất sau giải thưởng hòa bình.

Nhiều chuyên gia tin rằng tác giả người Trung Quốc Can Xue sẽ là sự lựa chọn của Viện Hàn lâm Thụy Điển năm nay, mặc dù bà có tỷ lệ cược thấp nhất trên một số trang web cá cược.

Là một nhà văn tiên phong thường được ví như Kafka, phong cách thử nghiệm của bà chuyển đổi giữa thế giới lý tưởng và thế giới phản địa đàng, biến cái tầm thường thành cái siêu thực.

"Tôi nghĩ đó sẽ là một người phụ nữ đến từ một vùng ngôn ngữ ngoài châu Âu" - Bjorn Wiman, biên tập viên văn hóa tại tờ báo chính thức của Thụy Điển, Dagens Nyheter, nhận định.

Những người khác cho rằng giải thưởng này có thể thuộc về tiểu thuyết gia người Úc Gerald Murnane, Salman Rushdie của Anh hoặc Ngugi wa Thiong'o của Kenya.

Ai xứng đáng nhận Giải thưởng Hòa bình?

Điểm nhấn của tuần lễ là ngày 11/10 khi người đoạt giải thưởng Hòa bình được công bố, nhưng các chuyên gia cho biết việc dự đoán năm nay khó khăn hơn bao giờ hết do số lượng các cuộc khủng hoảng ngày càng gia tăng trên thế giới.

Cơ quan Liên hợp quốc hỗ trợ người tị nạn Palestine UNRWA, Tòa án Công lý Quốc tế và nhà hoạt động vì quyền phụ nữ Afghanistan Mahbouba Seraj đã được nhắc đến như những ứng viên sáng giá.

Trước những rủi ro hiện hữu đối với nhân loại do các hệ thống vũ khí có thể hoạt động tự động mà không cần sự kiểm soát của con người gây ra, một số người theo dõi giải Nobel cũng đã trích dẫn Chiến dịch ngăn chặn robot sát thủ là một ứng cử viên tiềm năng.

Giải thưởng kinh tế sẽ khép lại mùa giải Nobel năm 2024 vào ngày 14/10. Nhiều chuyên gia dự đoán, giải thưởng này có thể hướng đến nghiên cứu về kinh tế học phát triển trẻ em, sự hòa nhập của thiên nhiên vào nền kinh tế hoặc tác động của tham nhũng đến tăng trưởng kinh tế.

Trọng Trí (theo AFP, Reuters)