Thuê dịch vụ làm vườn rau sạch: Lắm rủi ro!

Nhu cầu trồng rau sạch tại nhà phố ở TP.HCM hiện rất cao, các công ty cũng “ăn theo”, mở ra nhiều dịch vụ nhưng mỗi nơi mỗi giá, cùng một loại rau nhưng cách tư vấn khác nhau. Có khách hàng tìm được công ty uy tín, thu được thành quả, nhưng cũng có người phải mất tiền oan.

Ma trận dịch vụ trồng rau sạch

Các công ty quảng cáo phục vụ từ A đến Z từ lắp đặt mô hình trồng, hệ thống tưới, ngắt nước tự động; cung cấp đất, hạt giống, phân bón, cây rau con; đến hướng dẫn chăm sóc, cử nhân viên đến chăm sóc và thu hoạch giúp chủ. Điều đáng nói là, nguồn gốc phân bón, dung dịch trồng, đất để trồng… hiện rất loạn và mỗi công ty tư vấn mỗi kiểu khiến người tiêu dùng không biết đâu mà lần.

Hiện có các mô hình thiết kế vườn rau thổ canh, vườn rau thủy canh, vườn rau trang trí trên tường… trong đó, mô hình vườn rau thủy canh đang rất “hot” vì thiết kế đẹp, không cần nhiều diện tích (chỉ cần vài m2 ), sản lượng rau thu hoạch nhiều, tiết kiệm nước so với thổ canh…

Nếu lắp ráp giàn trọn gói (thiết kế giàn, ống, cung cấp cây con, nước, hệ thống hồi lưu nước tự động), giá là 300.000đ/m ống (mỗi giàn khoảng 40m ống trở lên, giá từ 12 triệu đồng/ giàn/40m ống). Điểm thu hút của dịch vụ này ở chỗ các công ty đều ươm sẵn cây con để cung cấp, khách hàng chỉ cần đưa rau lên giàn thủy canh, khoảng 20 ngày sau là có mẻ rau đầu tiên.

Nhiều người tâm đắc với mô hình trồng rau, nuôi cá tại nhà nhưng không ít người mất tiền oan vì rất khó thực hiện

Tại cơ sở P.X. (H.Nhà Bè, TP.HCM), hạt giống rau được công ty ươm trong những vỉ xốp khoảng 25 ngày, sau đó rau được đưa lên giàn thủy canh, 23 ngày sau thì cho thu hoạch. Giá thể để cây đứng vững, có thêm chất dinh dưỡng để phát triển gồm mùn cưa, xơ dừa. Dung dịch dinh dưỡng tại công ty do các kỹ sư bào chế riêng, mỗi dung dịch phù hợp với một loại rau khác nhau.

Cơ sở H.V.N. (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) thì ươm cây con trong 10 ngày rồi đưa lên giàn. Tuy nhiên, người của cơ sở này cho rằng, giá thể bằng xơ dừa, mùn cưa có độ ẩm quá cao, cây không sinh trưởng, phát triển tốt, chưa kể mùn cưa đó lấy từ gỗ có chứa formaldehyde (hóa chất xử lý gỗ), có thể gây ngộ độc nên phải dùng đá trân châu.

Các cơ sở đều đảm bảo trong vòng 15-25 ngày, khách hàng sẽ có rau sạch để ăn, tuy nhiên, rau này có thật sự sạch hay không thì người tiêu dùng hoàn toàn không thể biết được.

TS Nguyễn Đăng Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và tư vấn nông nghiệp nhiệt đới cho biết: Việc sử dụng dung dịch dinh dưỡng trồng rau không thể tùy tiện mà phải dùng đúng cách, nếu không đúng sẽ khiến rau dễ thừa nitrat. Dung dịch dinh dưỡng, giá thể, đất, phân bón… nói chung phải có hàm lượng hữu cơ, đạm (N), lân (P), độ kali,các khoáng trung vi lượng, độ pH, độ mặn, độ chua, hàm lượng kim loại nặng, Nitrarat (NO3), tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, một số loại vi sinh vật gây bệnh phải nằm trong mức cho phép của Tổ chức Y tế Thế giới và Việt Nam. Nếu sản phẩm không rõ nguồn gốc có thể chứa một số chất độc hại, nhất là kim loại nặng như thủy ngân, chì, asen, đồng, kẽm, thiếc...

Coi chừng cả cá lẫn rau... èo uột

Mô hình trồng rau thủy canh chưa hết “hot”, thị trường lại xuất hiện mô hình vừa trồng rau, vừa nuôi cá, tôm, cua hoặc nuôi gà trong nhà phố (gọi là aquaponics), không cần dùng đất, phân bón, không chăm sóc nhiều nhưng vẫn có rau xanh, thỉnh thoảng lại thu hoạch được mẻ cá.

Đây như một hệ sinh thái thu nhỏ. Thay vì bổ sung phân bón và các hóa chất để trồng cây, aquaponics sử dụng chất thải từ bể nhựa nuôi cá/tôm/cua nước ngọt thành chất dinh dưỡng nuôi cây. Ngược lại, thay vì xả nước ra môi trường, aquaponics sử dụng cây trồng để làm sạch nước và trả lại cho bể cá. Nước này có thể được tái sử dụng vô thời hạn và chỉ cần thay thế khi nó bị mất do bay hơi. Hệ thống bơm nước tự động rất nhỏ gọn, không tốn diện tích và điện năng. Mỗi tháng, hệ thống này chỉ tiêu tốn 15 kWh điện. Tuy nhiên, chi phí thiết kế mô hình khá cao, giá 40 triệu đồng/20m2 .

Anh Nguyễn Ngọc Khuyến (P.Tân Thới Hiệp, Q.12) - chủ nhân của “tháp bảo vệ môi trường” trồng rau từ rác thải sinh hoạt, đồng thời là người thiết kế gần 1.000 mô hình aquaponics cho các hộ dân - cho biết, hệ thống này dễ dàng lắp đặt nhưng để vận hành tốt, cần đến một tháng để theo dõi quá trình phát triển ổn định của hệ sinh thái, nhất là vi sinh vật.

Đất sét nung phải được xử lý vi sinh, cho thêm giun đất để chúng phát triển dễ dàng và phân giải các chất hữu cơ do cá thải ra. Nếu mô hình vận hành không tốt thì cá và rau đều sẽ èo uột.

Thanh Hoa