Thực tế trần trụi về một thế hệ bóng loáng và kiệt sức tại Nhật

Nhưng những tấm ảnh chụp khi màn đêm buông xuống đã bóc trần thực tế chẳng lý tưởng như bề ngoài số đông nhìn thấy.

Lao động Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng làm việc quá tải đến kiệt sức.

Pawel từng có những đêm lang thang từ 11g đêm đến tận 3g sáng hôm sau ở Shinjuku rồi đến Shibuya, Shimbashi và không thể tin vào những điều mình nhìn thấy. 86 tấm ảnh được anh chọn lọc, đưa vào tập sách ảnh High Fashion mới phát hành không nhằm giới thiệu bất cứ một xu hướng thời trang nào, mà để chỉ ra một thực tế trần trụi phía sau những bộ trang phục thời thượng, sau những điều tưởng chừng là khuôn mẫu lý tưởng của nhịp sống hiện đại.

Khi chuyến tàu cuối cùng rời ga, khách sạn quá đắt đỏ thì vệ đường, vỉa hè, băng ghế công cộng trở thành lựa chọn duy nhất. Người thì cuộn mình vùi trong giấc ngủ, người khác nằm phịch ra đường, chẳng quan tâm liệu có ai nhìn thấy diện mạo luộm thuộm ấy. Những tấm ảnh của Pawel Jaszczuk đủ để kể câu chuyện về những lao động đã bị vắt kiệt sức, đã quá tải và căng thẳng đến mức muốn nổ tung như thế nào. Cách họ kết thúc một ngày cho thấy sự bế tắc, để rồi tiếp tục đẩy bản thân vào guồng quay vội vã, rồi lại về với “vực sâu” nội tâm.

Góc ảnh chân thật của nhiếp ảnh gia Ba Lan - Pawel Jaszczuk về hiện trạng đời sống tại Nhật Bản

Trong năm 2017 ở Nhật, có đến 190 người chết vì làm việc quá sức. Trước sức ép của người dân, các nhà lập pháp ở quốc gia này buộc phải ra luật (có hiệu lực từ tháng 4/2019) yêu cầu các công ty giới hạn số giờ tăng ca ở mức tối đa 100 giờ/tháng, đảm bảo cho người lao động đủ thời gian nghỉ ngơi, tái tạo sức làm việc. Một cuộc khảo sát thực hiện năm ngoái cho kết quả: trong 10.000 lao động Nhật được hỏi, 20% cho biết họ phải làm tăng ca ít nhất 80 giờ mỗi tháng; chưa kể những tháng cao điểm, công việc dồn ứ, tăng ca trên 100 giờ là chuyện khó tránh khỏi.

Tháng 10/2017, gần 4 năm sau cái chết của nữ phóng viên Miwa Sado của đài phát thanh - truyền hình lớn nhất Nhật Bản - NHK, sự thật về cái chết của cô mới được công khai từ áp lực của bố mẹ cô. Họ không muốn cái chết của con mình rơi vào vô vọng. Miwa Sado chết ngay tại nhà riêng, vì lý do chẳng ai mong đợi: làm việc quá sức. Miwa Sado đã phải làm việc liên tục trong 159 giờ để đeo đuổi những thông tin thời sự quan trọng và cơ thể cô chẳng thể chịu nổi. Mãi đến khi thông tin về cái chết của Miwa Sado được công bố thì đồng nghiệp cô mới đồng loạt lên tiếng. Họ tự mô tả mình làm việc quần quật như những xác chết biết cử động, chẳng thiết tha chăm sóc bản thân, chẳng còn biết mình cần gì, muốn gì, chỉ biết lao vào công việc.

Nhiều người già Nhật Bản chọn ở tù để… bớt cô đơn

Thực trạng này khiến nhiều người lo sợ khi nghĩ đến tương lai nước Nhật, khi tỷ lệ sinh liên tục chạm đáy. Áp lực công việc khiến người trưởng thành không còn thời gian lập gia đình, nghĩ đến chuyện con cái. Số trẻ em Nhật chào đời năm 2017 là 941.000 em - mức thấp nhất kể từ năm 1899 - khi công tác thống kê bắt đầu được thực hiện. Song song đó, ở Nhật tồn tại câu chuyện về dân số già, với hơn 1/4 dân số hơn 65 tuổi, sống trong cô đơn vì phần lớn không có gia đình.

Những người cao tuổi ấy đã chọn cách… phạm tội để vào tù cho bớt cô đơn. 1/4 phạm nhân trong các nhà tù Nhật Bản là người cao tuổi. Họ thà sống trong tù mà có người trò chuyện, được ở cùng ai đó thay vì phải sống lặng lẽ, thui thủi một mình rồi chết cũng chẳng ai hay biết. Thống kê trong giai đoạn từ năm 1985-2015 cho thấy, số người già Nhật Bản sống một mình tăng 600%.

Một tù nhân ngoài 60 tuổi chia sẻ trong một bài viết trên Bloomberg: “Cuộc sống trong tù thú vị hơn rất nhiều: luôn có người xung quanh khiến tôi không còn cảm thấy cô quạnh”. 

Thiên Như (theo Guardian, Bloomberg)