Thực phẩm 'chay giả mặn': ngon miệng, hại thân?

Ngập tràn 'cá, thịt' chay

Tại một siêu thị lớn ở quận Bình Thạnh, TP.HCM khi vào gian hàng thực phẩm chay đông lạnh, người mua có thể lựa chọn khá nhiều thực phẩm chay được gọi tên như đồ ăn mặn, từ thịt heo, bò, gà, dê, cừu,… cho đến hải sản, giò chả,… Tất cả các loại thực phẩm đều được chế biến từ 60-70% là đạm đậu nành, tàu hủ ky, bột mì, đậu xanh.

Với nhiều mức giá khác nhau, nhưng hầu như không rẻ hơn các loại thực phẩm mặn tương tự, điển hình giò chả chay có giá từ 90.000-135.000/kg.

Thực phẩm chay đông lạnh đa dạng tại siêu thị trên địa bàn TP.HCM. Ảnh: Mộc Trà

Chị Huyền Ny (quận Bình Thạnh, TP.HCM) cho biết, chị và mẹ đã chuyển sang ăn chay được hơn một năm để thanh lọc, đảm bảo sức khỏe. Chị cho biết, ban đầu, mâm cơm nhà chị thường có các món như rau luộc, chao, tàu hủ (chiên, kho),… Nhưng dần về sau do ăn hoài cũng thấy ngán, nên để đa dạng bữa ăn, nhìn bắt mắt thì chị chuyển sang các loại thực phẩm chay có hình dáng và hương vị như đồ ăn mặn.

“Biết là để tạo độ dai hay giòn cho sản phẩm, người ta cũng bỏ hàn the, hay phẩm màu vào cho bắt mắt nhưng tôi nghĩ với một số lượng vừa phải, đảm bảo thì tạm chấp nhận”, chị Huyền Ny nói thêm.

Tại chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh), chợ Tân Định (quận 1),… thực phẩm chay chế biến sẵn, đồ ăn đóng gói hay các gia vị chế biến đồ chay được bày bán khá nhiều, xuất xứ chủ yếu từ Đài Loan, Thái Lan, Trung Quốc và một số thương hiệu đồ chay tên tuổi của Việt Nam. Hầu như các sản phẩm bày bán ở đây nhãn mác rất “tiết kiệm” thông tin, chỉ vài dòng tên sản phẩm và hạn sử dụng.

Tiểu thương tại chợ Bà Chiểu cho biết, thường thực phẩm chay giả mặn được ưa chuộng, vì đồ hầu như đã được sơ chế sẵn, chỉ về chế biến như thực phẩm mặn, số khác có thể về chỉ đun nóng lại là có thể dùng, thay vì phải nhiều công đoạn như trước đây.

Nguy cơ ung thư, 'loạn' giới tính khi ăn đồ chay chế biến sẵn

Anh H.H, chủ một nhà hàng chay trên đường Bạch Đằng, quận Bình Thạnh cho biết, nhà hàng chay của anh chủ yếu phục vụ các món từ rau củ, nấm và đậu tự nhiên, rất hạn chế trong việc sử dụng thực phẩm làm sẵn, hay đóng hộp, đảm bảo tiêu chí sạch và an toàn cho khách.

“Để đa dạng bữa ăn thì việc dùng sản phẩm làm sẵn, hay đóng gói sẽ không thể tránh, nhưng tôi hạn chế hết mức có thể, vì chất phẩm màu, hay những thực phẩm giả chay thường sử dụng phụ gia”, anh H thừa nhận.

Theo chuyên gia dinh dưỡng, người tiêu dùng nên hạn chế sử dụng thức ăn chay công nghiệp hay còn gọi là đồ 'chay giả mặn', vì thực phẩm lúc này đã được bổ sung thêm vào nhiều chất khác không tốt cho sức khỏe như chất bảo quản, chất tạo màu, tạo mùi cho giống thật, chất định hình,… Đặc biệt là chất tạo màu, tạo mùi, nguồn gốc thường là hóa chất (carbuahydro) gây độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe, có khả năng gây rối loạn về hormone giới tính, thậm chí gây ung thư.

Đa phần thực phẩm chay làm sẵn đều sử dụng hóa chất để tạo độ giòn và dai. Ảnh: Viet.Q

Khi người ăn cứ đưa những thực phẩm này với khối lượng lớn vào cơ thể, trong thời gian dài và liên tục thì chẳng những không thanh lọc được cơ thể mà còn đang tự đầu độc cơ thể bởi những tác nhân xấu và sẽ gây ra một số bệnh về sau.

Bên cạnh đó, dù việc ăn chay "đúng nghĩa" giúp người ăn hạn chế mắc các bệnh về tim, tiêu hóa hay tiểu đường; tuy nhiên, chất đạm trong các thức ăn thực vật không đủ acid amin thiết yếu; chất béo tuy không có cholesterol nhưng có các acid béo no, nhất là trong nước cốt dừa và các dạng bơ thực vật nên những người ăn chay trường thường dễ bị thiếu máu, loãng xương, giảm đề kháng… do thiếu các vi chất dinh dưỡng như: Acid folic, sắt, vitamin B12, kẽm, phốt pho, canxi… là các chất trong thực vật khó hấp thu hơn ở động vật.

Do vậy, để đảo bảo sức khỏe cho bản thân người ăn chay, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo thận trọng khi chọn lựa thực phẩm. Nên mua thực phẩm chay có thương hiệu, tốt nhất là có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm và ngay từ cái nhìn đầu tiên nên hạn chế sử dụng những thực phẩm có màu sắc bắt mắt.

Mộc Trà