Thu của nông dân 5.700 tỉ đồng mà bảo giảm giá phân bón thì không thuyết phục

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, đại đa số ý kiến trong Thường trực ủy ban tán thành không đánh thuế 5% với phân bón

Đánh thuế sẽ làm giảm giá phân bón?

Sáng 14/8, tiếp tục chương trình của Phiên họp chuyên đề tháng Tám, Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi).

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo, ông Lê Quang Mạnh - Ủy ban Tài chính ngân sách cho hay, có ý kiến đề nghị không chuyển phân bón và các máy móc thiết bị nông nghiệp từ diện không chịu thuế sang diện áp dụng thuế suất 5%:

Trong Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách hiện có 2 luồng quan điểm. Quan điểm thứ nhất đề nghị giữ như quy định hiện hành vì thuế GTGT là thuế gián thu, người chịu thuế GTGT là người tiêu dùng cuối cùng. Việc chuyển phân bón sang chịu thuế suất 5% thì người nông dân sẽ chịu tác động lớn do giá phân bón sẽ tăng. Từ đó, dẫn đến tăng giá thành sản phẩm nông nghiệp, trái tinh thần khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn theo Nghị quyết số 19-NQ/TW.

Quan điểm thứ hai thống nhất với nội dung dự thảo luật và cơ quan soạn thảo. Việc quay lại áp dụng thuế suất 5% sẽ có các tác động nhất định đến giá bán phân bón trên thị trường, làm tăng giá thành phân bón nhập khẩu (hiện chỉ chiếm 26,7% thị phần); đồng thời, làm giảm giá thành phân bón sản xuất trong nước (hiện đang chiếm 73,% thị phần).

Các doanh nghiệp sản xuất phân bón sẽ được hoàn thuế do thuế đầu ra (5%) thấp hơn đầu vào (10%) và NSNN sẽ không tăng thu do phải bù trừ giữa tăng thu từ khâu nhập khẩu với việc hoàn thuế cho sản xuất trong nước. Các doanh nghiệp trong nước có dư địa để giảm giá bán nếu giá phân bón và các nguyên liệu đầu vào trên thị trường quốc tế không thay đổi. Ngoài ra, phân bón hiện là sản phẩm bình ổn giá nên trong trường hợp cần thiết, khi có biến động lớn về giá trên thị trường thì các cơ quan quản lý nhà nước có thể thực hiện các biện pháp quản lý cần thiết để bình ổn ở mức hợp lý.

Đa số ý kiến trong Thường trực Uỷ ban Tài chính ngân sách nghiêng về quan điểm thứ nhất. Trong khi đó, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật đã trình tại Kỳ họp thứ 7.

Đề xuất đánh thuế phân bón 0%

Ông Nguyễn Trường Giang đề xuất đánh thuế phân bón 0%

Góp ý vào dự thảo luật, ông Nguyễn Trường Giang - Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật phân tích, theo quy định luật hiện hành, phân bón không chịu thuế chứ không phải đánh mức thuế 0%. Do không chịu thuế nên không thể khấu trừ, hoàn thế đầu vào cho doanh nghiệp. Từ thực tế này, doanh nghiệp đề xuất áp thuế 5% để hoàn thuế doanh nghiệp. Và theo lập luận của ban soạn thảo, từ đó có thể giảm giá bán phân bón trên thị trường.

“Chúng tôi có xem lại toàn bộ báo cáo đánh giá tác động của ban soạn thảo. Nếu đánh thuế 5% với phân bón, mỗi 1 năm, Nhà nước thu khoảng 5.700 tỉ đồng. Trong đó, doanh nghiệp được hoàn thuế 1.500 tỉ đồng; ngân sách Nhà nước thu được 4.200 tỉ đồng. Thu của người nông dân 5.700 tỉ đồng mà bảo là giảm giá bán thì không thuyết phục”, ông nói.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị phải đánh giá sát hơn. Theo ông, giá thành và giá bán là 2 vấn đề khác nhau. Bởi, giá bán còn thuộc cả vào thế giới. Ông đề xuất: “Nếu áp thuế 0% với phân bón thì doanh nghiệp vẫn được hoàn thuế từ ngân sách Nhà nước. Như vậy, ngân sách Nhà nước mất 1.500 tỉ đồng/năm, theo tốc độ tăng, có thể lên tới 2.000 tỉ đồng/năm, nhưng giá bán của người nông dân ổn định, không tăng”.

Cùng quan điểm trên, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng an ninh Lê Tấn Tới cho hay, ông đã đi tiếp xúc của tri tại tỉnh Long An và nhận được điện từ nhiều tỉnh của Đồng bằng Sông Cửu Long. Theo đó, bà con nông dân cho rằng, việc đánh thuế phân bón là chưa ủng hộ người nông dân.

Bà con phản ánh, những nông dân nào có điều kiện sản xuất tập trung, chất lượng cao mới có lãi. Nhưng đa số người dân ở Đồng bằng Sông Cửu Long vẫn sản xuất theo hộ gia đình nên bình thường, việc sản xuất đã gặp khó khăn. Nếu phân bón bị đánh thuế 5% thì người nông dân sẽ không hiểu được những phân tích như ban soạn thảo.

“Sản xuất nông nghiệp đã khó rồi, giờ lại đánh thuế vào người nông dân thì người ta sẽ bỏ ruộng hoặc có phản ứng ngược lại. Tình hình an ninh nông thôn sẽ phức tạp”, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng an ninh lo ngại và đề nghị ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra ủng hộ ở góc độ bảo vệ sản xuất của người nông dân và an ninh nông thôn.

Trong khi đó, ông Đậu Anh Tuấn - Phó tổng thư ký Liên đoàn thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) khẳng định, việc tăng thuế 5% với phân bón không đồng nghĩa với việc mặt hàng này sẽ tăng giá. Ông cho hay, thời gian qua, miễn thuế với phân bón tưởng là ưu đãi nhưng thực chất lại tạo gánh nặng với ngành hàng trong nước. Bản thân doanh nghiệp sản xuất ra phân bón có VAT nhưng không được hoàn. Trong khi phân bón nước ngoài lại không bị chịu thuế này tạo ra sự cạnh tranh gay gắt.

Đại diện VCCI nêu quan điểm, nếu áp thuế 5%, năng lực sản xuất phân bón của doanh nghiệp trong nước sẽ tăng lên, phân bón nước ngoài nhập vào cũng bị đánh thuế. Nhờ vậy, trong nước, doanh nghiệp có thể chiếm lĩnh được thị trường và điều tiết không tăng giá.

Ngoài ra, mặt hàng này có thể bình ổn giá nên nếu có sự chủ động, kết hợp nhiều giải pháp sẽ khắc phục được lo ngại giá phân bón tăng.

M.Quang