Thông điệp hay - thực tế buồn!

Trong khi đó, quỹ dân số Liên hiệp quốc cảnh báo: nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ em gái từ 15-19 tuổi là tự tử và biến chứng thai sản.

Bé L. mất trong đêm chuyển dạ

Sáng 7/7, trong vai một phụ nữ cần phá thai, chúng tôi tìm đến gần 10 nhà thuốc lớn tại TP.HCM “ngỏ lời” và đều được tư vấn tên thuốc, loại thuốc, giá tiền. Có nơi yêu cầu tôi đặt cọc 50.000đ, hôm sau quay lại lấy thuốc Mifepristone (một loại thuốc phá thai được giới thiệu “an toàn”). Hầu hết các nhà thuốc đều hẹn một-hai hôm sau trở lại lấy thuốc. Tại một nhà thuốc lớn ở Q.3, nhân viên dúi vào tay chúng tôi name card của một bác sĩ (BS) sản khoa có địa chỉ gần Bệnh viện (BV) Nhân dân Gia Định, nói: “Tới phòng mạch làm đi cho an toàn!”. Khi tra tên thuốc này trên nhiều trang mạng, lập tức chúng tôi được nhân viên tư vấn trực tuyến hướng dẫn cách dùng.

Chiều 7/7, trong vai mẹ của một bé gái lỡ mang thai hơn chín tuần tuổi, phóng viên ghé phòng mạch của BS H. tại Q.Gò Vấp, TP.HCM xin làm thủ thuật. Vừa nghe nói tuổi thai, vị BS đã xua tay: “Vô BV liền đi, đi lung tung cho chết à?”. Tương tự, BS P. ở Q.10 cũng từ chối. BS P. chia sẻ: “Dạy con về giới tính, đừng úp mở. Nên cho trẻ biết cách phòng tránh thai, thậm chí phải dạy dấu hiệu nhận biết có thai sớm để không nguy hiểm tính mạng khi thủ thuật”.

TS-BS Huỳnh Thị Thu Thủy - nguyên Phó giám đốc BV Từ Dũ cho biết: “Các BV, phòng mạch công lẫn tư của TP.HCM vẫn là nơi nhiều phụ nữ, trẻ em gái từ các tỉnh khác tìm đến để “giải quyết hậu quả yêu đương”. Thực tế, số phụ nữ và trẻ em gái cư trú tại thành phố không nhiều. Trong 5 năm qua, tỷ lệ nạo phá thai so với tỷ lệ sinh đã kéo giảm đáng kể (năm 2010, tỷ lệ phá thai của TP.HCM là 75,83 ca phá thai/100 ca sinh sống). Tuy nhiên, ai cũng biết, đây chỉ là con số báo cáo thu thập từ các BV, cơ sở y tế công lập. Tình trạng nạo phá thai chui (dùng thủ thuật, lẫn phá thai nội khoa) ở các phòng mạch tư, theo tôi vẫn là tình trạng không thể kiểm soát”.

Tai biến sản khoa đối với trẻ vị thành niên chiếm tỷ lệ rất cao so với những người trưởng thành. Gần đây, ngay khi Bộ Y tế cho phép các phòng khám tư phá thai nội khoa, tai biến sản khoa ít được ghi nhận hơn ở các BV, cơ sở y tế công lập, nhưng không phải là không xảy ra. BV Từ Dũ từng tiếp nhận bệnh nhân phá thai nội khoa bị sốc thuốc, chết não.

Mới 15 tuổi, N.T.T.T phải một mình nuôi con vì kẻ hãm hại em đã cao chạy xa bay

Một BS sản khoa tại Q.5, TP.HCM chia sẻ, nhiều bé gái mang thai trên bảy tuần tuổi vẫn tự dùng thuốc hoặc đến các phòng mạch tư để phá thai nội khoa (theo quy định, chỉ được áp dụng phương pháp phá thai nội khoa cho thai dưới bảy tuần tuổi). Một BS sản phụ khoa ở BV Đa khoa khu vực Thủ Đức tâm sự: “Nhiều lần ngay trên bàn thủ thuật, chúng tôi rơi nước mắt. Giá chi những cô bé 16, 17 tuổi ấy, biết cách dùng thuốc tránh thai, hoặc người bạn trai của bé biết sử dụng bao cao su an toàn…”.

TS-BS Thu Thủy lo lắng: “Việc bán thuốc phá thai nội khoa không được kiểm soát như hiện nay là vô cùng nguy hiểm. Ngay cả người lớn còn bị dị ứng, sốc thuốc, thì với các em nhỏ, hậu quả đó còn nặng nề hơn”.

Tôi cứ ám ảnh mãi chuyện ông N.V.P., ở H.Phú Giáo, Bình Dương tìm đến báo Phụ Nữ để bé N.T.K.C., con gái ông được bảo vệ. Người đàn ông 64 tuổi đã khóc: “BS nói con tôi không còn khả năng làm mẹ!”. Ngồi cạnh ông, K.C. vô tư hỏi chúng tôi: “Làm sao để bắt ảnh cưới con hả cô?”. Trong khi chính ông P. cha ruột bé đang phải vất vả kiện thưa, để người dụ dỗ bé K.C. phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Năm 13 tuổi, Ng.T.L. (H.Tân Biên, Tây Ninh) “yêu” anh hàng xóm. Dù hai gia đình ngăn cấm, thậm chí ba mẹ chàng trai bán nhà đi xứ khác để tách đôi trẻ ra thì L. vẫn dại khờ lao đi tìm để rồi cuối cùng ngày trở về, cái thai trong bụng em đã hơn bảy tháng. Không biết tăm tích “con rể” ở đâu, mẹ của L. thường lôi chuyện con gái yêu sớm ra mắng chửi. Bé L. mất trong đêm chuyển dạ, huyết áp tụt, băng huyết, sản giật khi mới 15 tuổi.

Những cái chết... vô lý

Lúc 19g ngày 4/7, một cô bé leo lên lan can cầu Rạch Miễu, xã Thới Sơn, TP.Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang bất ngờ gieo mình xuống sông. Sau hai ngày tìm kiếm, cảnh sát giao thông đường thủy tỉnh Tiền Giang đã tìm thấy thi thể người xấu số. Nạn nhân đã để lại thư tuyệt mệnh với lời xin lỗi vì mình đang bệnh nên không muốn làm khổ gia đình. Cô bé ấy chỉ mới 14 tuổi! Trước đó, ngày 9/4, nữ sinh T.T.L. (SN 1999, học sinh lớp 11, trường THPT Nam Cao, Lý Nhân, Hà Nam) uống thuốc độc tự tử và tử vong chỉ vì mâu thuẫn với một học sinh khác trên facebook.

Qua theo dõi các trường hợp gần đây, dễ dàng nhận thấy, có những nguyên nhân trẻ tìm đến cái chết hết sức… vô lý. Như trường hợp bé Nguyễn Thị K.L., ngụ An Giang. Ba mẹ chia tay, em ở với bà nội và chú thím. Nhà có giỗ, thím của K.L. lấy tô chén kiểu ra xài. K.L. bưng mâm chén ra sau hè để rửa, chẳng may em bị trượt té, đổ bể gần chục chén. Em vội đem giấu vào bụi chuối. Chiều muộn, quá lo sợ, em bèn lén lấy chai thuốc trừ sâu ra sau hè tự tử. May sao bà nội em đi vệ sinh, nghe mùi thuốc trừ sâu bay nồng nặc, phát hiện, đưa em đi cấp cứu kịp thời.

TS tâm lý Lê Minh Thuận - Khoa Y tế công cộng ĐH Y Dược TP.HCM chia sẻ: “Qua những trường hợp đau lòng trên, có thể thấy, những việc tưởng bình thường nhưng đối với các em là quá lớn, không thể tự giải quyết, nên các em buộc phải chọn cái chết. Rõ ràng, nếu có chỗ dựa tin cậy để nhờ che chở, bảo ban, an ủi, có lẽ em không quyết định nông nổi, dại khờ như vậy. Cũng có nhiều em ở độ tuổi mới lớn, được ba mẹ thương yêu, bảo bọc, lo đầy đủ về vật chất, nhưng không có thời gian hoặc không quan tâm đến đời sống tinh thần, không kịp thời chia sẻ, an ủi và nhất là trấn an, dìu dắt khi con gặp những tình cảnh trớ trêu, khó nói. Khi không biết bày tỏ cùng ai, trẻ đã có những hành vi nông nổi”.

Qua tư vấn, TS Thuận phát hiện nhiều trường hợp các em bị nghi ngờ ăn cắp tiền, ăn cắp đồ đạc hoặc lỡ làm mất tiền, lỡ dại chơi game, đánh bài với bạn thua hết tiền quỹ của lớp hoặc tiền ba mẹ, quá bế tắc, không hy vọng được cảm thông, giúp đỡ hay tha thứ, vậy là các em nghĩ hoặc tìm đến cái chết. Đau lòng hơn là có những em bị nghi oan trộm cắp, sợ hãi và khủng hoảng vì bị đe dọa của người xung quanh, khiến em bị áp lực khủng khiếp, đẩy các em rơi vào bế tắc cùng cực… và cái chết đã được các em chọn, như một cách để chứng minh mình vô tội, hoặc để… trừng phạt người vu oan.

Theo TS Thuận, còn nhiều lý do khác khiến các em tự tử như cảm giác cô đơn vì không có bạn thân, không người chia sẻ. Đó là cảm giác sợ hãi những chuyện như sụt thứ hạng trong lớp, thua kém bạn bè, thi rớt; bị ba mẹ bỏ rơi, không quan tâm! Một số em bị ba mẹ la mắng, chạm vào tự ái, cảm thấy tổn thương sâu sắc đến danh dự, nhân phẩm và lòng tự trọng cũng dẫn đến tự tử. Trong khi những chuyện đó chỉ cần có người phân tích, khuyên can và quan trọng nhất là lắng nghe các em giãi bày là các em được giải tỏa áp lực tâm lý, dễ dàng vượt qua.

***

Thực tế, có những điều đơn giản, cách giải quyết trong tầm tay của người lớn, nhưng đối với tuổi mới lớn là những cú sốc kinh hoàng, đẩy các em vào tuyệt vọng, không lối thoát, và không ít em đã có sự lựa chọn đau lòng. Nhiều trẻ vị thành niên cô đơn trong chính mái ấm của mình, bơ vơ cạnh người thân và bạn bè, lẻ loi giữa cộng đồng. Bởi các em không tìm được chỗ dựa tin cậy, không nhận được sự quan tâm đúng nghĩa, kịp thời và không tìm được người sẵn sàng che chở, dìu dắt các em đi qua những biến cố, đặc biệt ở tuổi dậy thì. Khi cảm thấy cô đơn, các em vội vã tìm nơi nương tựa, an ủi… và bị lợi dụng, lạm dụng thân xác.

Ngày Dân số thế giới (11/7) năm nay chọn chủ đề “Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên”, một thông điệp chứa đầy hy vọng. Trẻ em gái là đối tượng dễ bị tổn thương nhất, cần được sự quan tâm kỹ lưỡng, đầy đủ hơn, để bước vào tuổi trưởng thành một cách an toàn, khỏe mạnh, không còn những trường hợp sớm lìa đời tức tưởi hoặc phải cất lên những lời ru với cung điệu buồn.

Nghi Anh