Thông cấp khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế: Người dân có lợi

Khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại trạm y tế ngày càng giảm

Sáng 27/3, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị triển khai một số quy định mới của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) và xin ý kiến về dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHYT.

Ông Dương Tuấn Đức - Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT, Bảo hiểm xã hội Việt Nam - cho biết, nhờ sự thay đổi chính sách, bổ sung các đối tượng tham gia BHYT qua mỗi lần sửa đổi, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia đã bao phủ BHYT toàn dân.

Năm 2018, tỉ lệ người dân tham gia BHYT là 88,6% và tới năm 2024, con số này đã nâng lên 94,29%. Về cơ cấu tham gia BHYT, tỉ lệ hộ gia đình chiếm 28%, đây là nhóm tự đóng. Ngoài ra, ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng và đóng chiếm tới 50%.

Bác sĩ tại Trạm y tế phường 1, quận 3 (TPHCM) đang khám bệnh cho người dân - ẢNH: PHẠM AN

“Nhìn vào cơ cấu này, dù chúng ta bao phủ BHYT trên diện rộng nhưng vẫn chưa bền vững. Chuyển dịch cơ cấu giữa các đối tượng còn lớn, có thể từ hộ nghèo, sang hộ cận nghèo, thoát nghèo… Khi thay đổi như vậy, mức hỗ trợ đóng cũng thay đổi, một bộ phận khó tham gia BHYT bền vững” - ông Dương Tuấn Đức phân tích.

Trong số các cơ sở khám chữa bệnh, trạm y tế đăng ký khám chữa bệnh BHYT nhiều nhất với hơn 9.800 cơ sở. Số người đăng ký khám chữa bệnh BHYT ban đầu tiếp tục tăng lên.

Việt Nam đã có nhiều chính sách để phát triển y tế cơ sở, cụ thể như Chỉ thị 25 của Trung ương (năm 2023) phấn đấu tới năm 2030, tỉ lệ 95% người dân sử dụng dịch vụ chăm sóc ban đầu tại cơ sở y tế được BHYT chi trả. Nghị quyết 88 của Quốc hội năm 2023 cũng yêu cầu đổi mới cơ chế tài chính, cơ chế chi trả của quỹ BHYT theo hướng tăng chi cho y tế cơ sở.

Tuy nhiên, ông Dương Tuấn Đức chỉ ra, số lượt khám chữa bệnh tại trạm y tế tuyến xã ngày càng giảm; từ 14,69% năm 2022 xuống 12,72% năm 2024.

Với xu hướng này, ông lo ngại trong năm 2025, tỉ lệ này sẽ giảm xuống dưới một con số nếu không có các chính sách phát triển y tế cơ sở. Chi cho khám chữa bệnh BHYT tại tuyến xã cũng giảm từ 1,74% (năm 2022) xuống 1,5% (năm 2024). Ông đề xuất, cần tăng chi cho y tế cơ sở để mở rộng cung cấp dịch vụ, đặc biệt phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân.

Đại diện Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng lấy ví dụ về số lượng phòng khám tại Hà Nội hay Biên Hòa (Đồng Nai). Theo đó, số phòng khám tập trung rất đông ở khu vực trung tâm hay ở một số khu công nghiệp, nhưng càng ở vùng ngoại thành, số lượng phòng khám lại càng rải rác.

“Điều này cho thấy, người dân vẫn khó khăn trong tiếp cận dịch vụ y tế, phải đi xa để tới cấp ban đầu. Trong khi cơ sở y tế cơ bản và chuyên sâu tập trung chủ yếu ở khu đô thị, thành phố lớn” - ông nói.

Thêm nhiều quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7 tới đây. Ông Đoàn Quốc Dân - chuyên viên cao cấp của Vụ BHYT - thông tin, người tham gia BHYT sẽ có thêm nhiều quyền lợi. Trong đó, nổi bật là việc thông cấp khám chữa bệnh BHYT không phân biệt địa lý hành chính.

Người bệnh được hưởng 100% mức hưởng khi khám chữa bệnh tại cấp ban đầu trong toàn quốc; 100% mức hưởng khi khám chữa bệnh nội trú tại cấp cơ bản trong toàn quốc; 100% mức hưởng khi khám chữa bệnh tại cơ sở cấp cơ bản, cấp chuyên sâu mà trước ngày 1/1/2025 đã được cơ quan có thẩm quyền xác định là tuyến huyện; 100% mức hưởng khi khám chữa bệnh nội trú trong trường hợp cơ sở cấp chuyên sâu trước ngày 1/1/2025 đã được cấp thẩm quyền xác định là tuyến tỉnh…

Đặc biệt, trong một số trường hợp bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, người bệnh được lên thẳng cơ sở khám chữa bệnh cấp chuyên sâu.

Tuy nhiên, có một số ý kiến lo ngại việc mở rộng thông cấp khám chữa bệnh, tăng mức chi trả theo quy định mới có thể khiến cơ sở y tế cấp ban đầu khó có thể phát triển. Về vấn đề này, bà Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ BHYT - nêu quan điểm:

“Chức năng của y tế cơ sở, trong đó có trạm y tế xã không chỉ là khám chữa bệnh mà còn nhiều hoạt động khác như: phòng bệnh, tiêm chủng, truyền thông giáo dục sức khỏe, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm… Chính vì vậy, tăng cường cho y tế cơ sở phải toàn diện ở các mặt. Thiết kế hệ thống y tế hướng tới bảo đảm đáp ứng yêu cầu của người dân và phù hợp với năng lực y tế cơ sở”.

Bà Trần Thị Trang khẳng định, quy định này không những không gây khó khăn với sự phát triển của y tế cơ sở mà còn góp phần làm cân đối và đồng bộ hơn hệ thống khám chữa bệnh. Trong quá trình triển khai, kiểm soát bằng các giải pháp chuyên môn như: chỉ định đúng, phù hợp phạm vi hoạt động chuyên môn, quy trình chuyên môn kỹ thuật… sẽ góp phần bảo đảm sử dụng hiệu quả và vẫn phát huy được y tế cơ sở.

Huyền Anh